Chuyện Vaccin Nga ngừa cúm Tàu Vũ Hán

Cả thế giới này đang ngóng vắc xin cúm Vũ Hán như mong mẹ về chợ. Không cần quan tâm vắc xin đó được ai chế ra, trừ do Tàu. Ấy thế nhưng khi đùng cái anh Putin tuyên bố Nga đã có vắc xin thì thế giới lại nghi ngại, không dám dùng?! Cái này chả phải chính chị chính em gì mà là phản ứng tự nhiên của mỗi người, dựa trên lý trí hay cảm xúc.

Bản thân mình là người học Nga, nói tiếng Nga gần như tiếng mẹ đẻ. Đến giờ sau 25 năm không dùng tiếng Nga mà vẫn còn dịch được thơ Nga, nghĩa là theo như một số bạn bè nhận xét, phải "thấm đẫm tâm hồn Nga thì mới dịch được Pushkin, Lermontove hay Olga Bergontz…". Còn tự vẽ tranh phong cảnh Nga nữa, để làm hình nền trên fb nhà mình đấy  (Lan man tí để thấy mình không có động cơ bài Nga). Thế mà tuy mừng thật nhưng mình cũng vẫn thấy sao sao, chưa dám tin ngay, phải chờ thêm dữ liệu đã.

Thế giới cũng vậy, họ đều biết Nga là một dân tộc lớn, trình độ về khoa học cơ bản khó ai địch nổi. Hóa học, sinh học, hạt nhân, vũ trụ…. họ đều là hàng đầu. Nhật Hàn hay nhiều nước phương Tây làm gì có cửa ở tầm khoa học cơ bản này. Mà sao ai cũng hoài nghi? Thiết nghĩ, cần khuyên anh Putin câu mà chú Trọng của VN mình đã nói: Mình phải như thế nào thì thế giới mới cư xử với mình thế chứ?!

Bởi vì, cái khác biệt cơ bản nhất giữa nền khoa học Nga và phần còn lại của thế giới, nói cho có vẻ triết học là: Khoa học Liên xô mà Nga thừa kế là “Khoa học vị khoa học”. Còn của mấy anh Tư bản là “Khoa học vị Nhân sinh”. Nói nôm na dễ hiểu là quy luật cung cầu của thị trường. Mọi cái khoa học TB chế ra là để đáp ứng nhu cầu tiện lợi sử dụng nhất cho con người chứ không phải là để diễu võ dương oai, để chạy đua và "ngạo nghễ" chứng tỏ ta là nền khoa học hàng đầu thế giới, ta là ưu việt.

So sánh từ cái ô tô, hay cái điện thoại, bàn là, tủ lạnh, TV, điều hòa… của Nga với của TB thì biết cái nào là vì sự tiện lợi cho người sử dụng, cái nào là cái để cho có, rằng ta cũng có cái đó như ai, hay ta có đầu tiên trên thế giới. Bởi TB họ biết chắc, dù có "nổ" đến đâu mà dân chúng không chấp nhận, không vì lợi ích con người thì cái khoa học đó cũng là bỏ xó, thậm chí là sẽ đoạt giải IgNobel chứ không phải Nobel, Và cái “khoa học’ đó, vì thế phải tuân thủ một quy trình kiểm soát ngặt nghèo nhất, đảm bảo sự an toàn cho con người tối đa có thể. Chứ không phải như Liên xô, nôn nóng làm điện hạt nhân để rồi nổ đánh bùm cái ở Tréc Nô Bưn, xong tìm cách bưng bít, dân chết như ngả rạ mà chả ai mất chức và vẫn là quốc gia hạt nhân hàng đầu.

Vậy sẽ không có gì lạ, khi mà những người sống ở thế giới văn minh hoài nghi về Vắc xin Nga. Bởi vì quy trình chế tạo, các thử nghiệm đều rất sơ sài và không được công bố. Tác dụng của nó đến đâu là 50-50, hay còn gọi là hên xui. Ai mà biết được? Nếu Mỹ hay Nhật chế ra, họ sẽ phải công khai quy trình, và nếu chỉ làm như Nga thì có khi họ có vắc xin từ lâu rồi chứ đâu phải bây giờ thì sao?

Giờ lấy Mỹ làm ví dụ đi. Họ đang chết nhiều nhất, 160 ngàn người, thiệt hại kinh tế cũng lớn nhất, 2,000 tỷ đô la rồi chưa thấm vào đâu. Dân họ mong có vắc xin không? Đương nhiên họ mong nhất. Đặc biệt là ông Trump, chỉ mong có vắc xin chặn đứng cúm Tàu lại để còn phát triển kinh tế, để còn tranh cử chứ? Thế bây giờ mua vắc xin Nga về tiêm cho toàn dân Mỹ thì sẽ thế nào? 50-50? Nghĩa là trong tình huống hên thì 100% dân Mỹ miễn nhiễm với cúm Tàu, Trump thắng cử vẻ vang, dân Mỹ sung sướng, cám ơn Nga nhiệt liệt, anh Trump ôm hôn anh Putin, cảm động rơi nước mắt là anh đã cứu tôi….bla bla, nói chung là rất sướng.

Thế trong tình huống xấu thì sao? 3 tháng nữa dân Mỹ lăn ra chết hàng loạt vì phản ứng phụ thì thế nào đây? Dân Nga chết thì người ta có thể bưng bít rồi tuyên truyền là do một thứ dịch bệnh khác, do "bệnh lý nền", chứ dân Mỹ mà chết thế thì ai bưng cho được? Đó chính là sự khác nhau nữa: Mỹ và thế giới văn mình phải cẩn trọng vì họ không độc quyền truyền thông được. Mỗi người dân Mỹ sẽ tự có lựa chọn, tùy theo cảm xúc hay lý trí, về vắc xin Nga. Nếu họ muốn thì chả chính phủ, chính trị nào ngăn được, họ biểu tình ngay. Nhưng Mỹ chả có mấy người học ở Nga về, chả có kỷ niệm gì với Nga nên họ chả có vương vấn tình cảm như người Việt, cứ thẳng tưng lí trí mà nghĩ thôi. Mà bằng lí trí thì họ nghi ngại.

Còn người Việt mình đã không làm đươc gì thì thôi, nay lại chia làm 2 phe để “chửi” nhau. Kẻ thiên về sự an toàn, cẩn thận thì mang các sở cứ khoa học ra xem xét. Còn kẻ bênh Nga thì chả cần cơ sở khoa học gì, cứ chụp mũ cho phía kia là ăn cháo đái bát, sính tư bản, cái cứt gì của Mỹ cũng thơm, của Nga là thối. Trong khi chính họ mới lại là những kẻ đã từng thấm nhuần: “Trăng Trung quốc tròn hơn trăng nước Mỹ/ Đồng hồ Nga đúng giờ hơn Thụy sỹ”. Thật là chán nản cho tầng lớp trí thức kiểu này. Trong khoa học, nhất là liên quan đến con người thì sự cẩn trọng là cần thiết, và cần một tư duy lí trí tỉnh táo, dẹp bỏ cảm xúc ra chứ?!

*** Lời tựa đặt thêm