viettin.de |

Tin mới

Việt Nam

Chuỗi cung ứng của Việt Nam: Sự phụ thuộc quá nặng nề vào Trung Quốc và những rủi ro

ks Nguyễn Ngọc Bảo Chuỗi cung ứng của Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, trở thành một phần quan trọng trong nền kinh tế xuất khẩu định hướng. Với vị trí địa lý giáp biên giới với Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới – Việt Nam hưởng lợi từ dòng chảy hàng hóa, nguyên liệu và linh kiện giá rẻ từ nước láng giềng. Tuy nhiên, sự phụ thuộc này cũng mang lại những rủi ro lớn, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị toàn cầu. Theo dữ liệu gần nhất đến năm 2025, Việt Nam nhập khẩu khoảng 30-40% tổng giá trị hàng hóa từ Trung Quốc, chủ yếu là nguyên liệu thô và linh kiện trung gian, giúp thúc đẩy xuất khẩu đạt hơn 400 tỷ USD hàng năm. Bài này phân tích các lãnh vực kinh tế phụ thuộc nặng nề vào chuỗi cung ứng Trung Quốc, ảnh hưởng đến xuất khẩu sang Hoa Kỳ, tỷ lệ hàng hóa trung chuyển, và tác động tiềm ẩn nếu Trung Quốc tiến hành xâm lược Đài Loan. I) Các Lãnh Vực Kinh Tế Việt Nam Phụ Thuộc Quá Nặng Nề Vào Chuỗi Cung Ứng Từ Trung Quốc Việt Nam phụ thuộc vào Trung Quốc ở mức hơn 30% tổng nhập khẩu ở nhiều lãnh vực then chốt, chủ yếu do giá rẻ, nguồn cung dồi dào và tích hợp sâu vào chuỗi sản xuất khu vực. Sau đây là các lãnh vực chính: a) Điện tử và linh kiện công nghệ cao: Trung Quốc chiếm khoảng 39% nhập khẩu điện tử của Việt Nam, bao gồm chip, bo mạch (circuit board) và linh kiện cho điện thoại, máy tính. lãnh vực này phụ thuộc hơn 40% vào nguồn cung từ Trung Quốc, khiến Việt Nam dễ bị gián đoạn nếu có biến động. b) Dệt may và nguyên liệu thô: Việt Nam nhập hơn 30% cotton, vải và sợi từ Trung Quốc, chiếm tỷ lệ lớn trong chuỗi cung ứng dệt may. Sự phụ thuộc này lên đến 35-40%, làm tăng rủi ro biến động giá và gián đoạn nguồn cung. c) Máy móc và thiết bị cơ khí: Khoảng 35% nhập khẩu máy móc từ Trung Quốc, hỗ trợ cho các ngành sản xuất ô tô, thiết bị y tế và công nghiệp nặng. d) Hóa chất và nguyên liệu sản xuất: Phụ thuộc hơn 30% vào hóa chất, nhựa và kim loại cơ bản từ Trung Quốc, ảnh hưởng đến các ngành hóa dầu và chế biến. Các cửa khẩu biên giới chính hỗ trợ dòng chảy thương mại này bao gồm Móng Cái (Quảng Ninh), Hữu Nghị Quan (Lạng Sơn), Lào Cai, Đồng Đăng (Lạng Sơn), và Cao Bằng. Những cửa khẩu này xử lý hàng tỷ USD hàng hóa hàng năm, với Móng Cái và Lào Cai là các điểm nóng cho hàng nông sản và nguyên liệu, trong khi Lạng Sơn tập trung vào hàng công nghiệp. Tổng kim ngạch thương mại qua biên giới đạt hơn 100 tỷ USD/năm, nhưng cũng dễ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh hoặc căng thẳng chính trị. II) Ảnh Hưởng Của Chuỗi Cung Ứng Trung Quốc Đến 6 Mặt Hàng Xuất Khẩu Hàng Đầu Sang Hoa Kỳ Xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm khoảng 30% GDP của Việt Nam, với kim ngạch đạt hơn 142 tỷ USD năm 2024 và dự kiến tăng trong 2025. Dưới đây là 6 mặt hàng hàng đầu theo kim ngạch (dựa trên dữ liệu 2024-2025): 1. Điện thoại và linh kiện (~89 tỷ USD toàn cầu, chiếm tỷ lệ lớn sang Hoa Kỳ): Phụ thuộc cao vào linh kiện từ Trung Quốc (hơn 39%), như chip và màn hình. 2. Máy tính và linh kiện điện tử (32-17 tỷ USD): Hầu hết linh kiện chính từ Trung Quốc, làm tăng chi phí nếu gián đoạn. 3. Dệt may và quần áo (~40 tỷ USD): Nguyên liệu vải và sợi từ Trung Quốc chiếm hơn 30%, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành. 4. Giày dép (hơn 20 tỷ USD): Da và phụ liệu từ Trung Quốc chiếm 35%, dễ bị ảnh hưởng bởi biến động thương mại. 5. Đồ gỗ và nội thất (~15 tỷ USD): Gỗ và phụ kiện từ Trung Quốc chiếm tỷ lệ đáng kể, hỗ trợ lắp ráp tại Việt Nam. 6. Máy móc và thiết bị (bao gồm phụ kiện phát sóng, khoảng 12 tỷ USD): Linh kiện cơ khí từ Trung Quốc chiếm hơn 30%. Chuỗi cung ứng Trung Quốc ảnh hưởng mạnh mẽ đến các mặt hàng này, vì Việt Nam chủ yếu lắp ráp và gia công, với nguyên liệu nhập từ Trung Quốc chiếm 30-40% giá trị sản phẩm cuối cùng. III) Tỷ Lệ Hàng Hóa Trung Quốc Trung Chuyển Qua Việt Nam Để Tái Xuất Cảng Sang Hoa Kỳ Từ dữ liệu, khoảng 16-33% xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ được ước tính là hàng hóa Trung Quốc được “rửa nguồn gốc” hoặc trung chuyển qua Việt Nam để tránh thuế quan Hoa Kỳ-Trung. Cụ thể, trong cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ-Trung, nhiều hàng hóa Trung Quốc được lắp ráp nhẹ hoặc dán nhãn tại Việt Nam, chiếm khoảng 8-16% tổng kim ngạch xuất khẩu điện tử và dệt may sang Hoa Kỳ. Điều này giúp Trung Quốc né thuế lên đến 55%, nhưng cũng khiến Việt Nam đối mặt rủi ro bị Hoa Kỳ áp thuế chống lẩn tránh (40%). IV) Tác Động Chi Tiết Đến Kinh Tế Việt Nam Nếu Trung Quốc Xâm Lược Đài Loan Nếu Trung Quốc tiến hành xâm lược Đài Loan (dù dưới hình thức phong tỏa, hay chiến tranh toàn diện), kinh tế Việt Nam sẽ chịu tác động nghiêm trọng và đa chiều. Việt Nam không chỉ phụ thuộc nặng nề vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc, mà còn bị ảnh hưởng gián tiếp từ sự gián đoạn sản xuất chip bán dẫn của Đài Loan – nhà sản xuất chiếm hơn 60% chip toàn cầu và 90% chip tiên tiến nhất. Dưới đây là phân tích chi tiết dựa trên các báo cáo từ Bloomberg Economics, Rhodium Group, RAND và các nguồn uy tín khác (dữ liệu cập nhật đến 2025). Gián Đoạn Nguồn Cung Từ Trung Quốc (Tác Động Trực Tiếp Lớn Nhất) Trung Quốc là nguồn nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam (chiếm ~30-40% tổng nhập khẩu), chủ yếu nguyên liệu trung gian cho sản xuất xuất khẩu. Mất 14% giá trị xuất khẩu: Hơn 14% giá trị xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc vào nguyên liệu nhập từ Trung Quốc (như linh kiện điện tử, vải sợi, máy móc). Nếu chiến tranh khiến Trung Quốc bị trừng phạt nặng (từ Hoa Kỳ và đồng minh), hoặc nội tại Trung Quốc đình trệ sản xuất, nguồn cung này sẽ gián đoạn nghiêm trọng, dẫn đến sản xuất tại Việt Nam chậm lại hoặc bị ngưng. Ảnh hưởng đến các ngành chính: Điện tử và linh kiện (Samsung, Intel tại VN): Thiếu chip và linh kiện từ Trung Quốc → giảm sản xuất điện thoại, máy tính (chiếm ~30% xuất khẩu VN sang Hoa Kỳ). Dệt may, giày dép: Thiếu vải, sợi, phụ liệu → giảm xuất khẩu (hàng tỷ USD thiệt hại). Máy móc và thiết bị: Đình trệ sản xuất công nghiệp. Chi phí tăng vọt: Vận chuyển qua eo biển Đài Loan bị gián đoạn (hơn 20% thương mại hàng hải toàn cầu qua đây), chi phí logistics tăng 10-20%, lạm phát nguyên liệu đẩy giá sản phẩm lên. Thiếu Hụt Chip Bán Dẫn Từ Đài Loan (Tác Động Toàn Cầu Nhưng Rất Nặng Với VN) Đài Loan (qua TSMC) sản xuất hầu hết chip tiên tiến. Việt Nam đang phát triển ngành bán dẫn (lắp ráp, testing với Intel, Amkor, Samsung), nhưng vẫn phụ thuộc nhập khẩu chip từ Đài Loan và khu vực. Gián đoạn nghiêm trọng cho các nước gần đầu ra của chuỗi cung ứng (downstream): Việt Nam, Philippines, Malaysia, Singapore sẽ bị ảnh hưởng nặng vì phụ thuộc chip Đài Loan cho lắp ráp điện tử. Sản xuất ô tô, điện thoại, máy tính tại VN có thể giảm mạnh (tương tự việc thiếu chip năm 2021 khiến sản xuất xe hơi châu Âu giảm 13-25%). Thiệt hại GDP: Trong kịch bản chiến tranh, GDP Việt Nam có thể giảm 5-10% trong năm đầu (dựa trên mô hình Bloomberg ước tính toàn cầu giảm 10%, tương đương 10 nghìn tỷ USD). Riêng từ gián đoạn Trung Quốc + Đài Loan, xuất khẩu VN có thể mất hàng chục tỷ USD. Thương mại song phương VN-Đài Loan: Kim ngạch ~23-32 tỷ USD/năm (2024-2025), chủ yếu VN nhập linh kiện, máy móc từ Đài Loan. Gián đoạn sẽ làm chậm các dự án FDI từ Đài Loan tại VN. Tác Động Kinh Tế Vĩ Mô Và Xã Hội Giảm tăng trưởng GDP: Việt Nam có thể mất 5-14% giá trị xuất khẩu, dẫn đến GDP giảm 5-10% (tùy kịch bản). Xuất khẩu chiếm ~100% GDP VN, với Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất (~30%). Mất việc làm: Hàng triệu lao động trong điện tử, dệt may, giày dép (Samsung, Foxconn…) có nguy cơ thất nghiệp tạm thời. Dẫn tới bất ổn xã hội trầm trọng. Lạm phát và biến động tài chính: Thiếu hàng hóa → lạm phát tăng; nhà đầu tư rút vốn, đồng tiền VND mất giá. Rủi ro địa chính trị lan rộng: Căng thẳng Biển Đông tăng, ảnh hưởng tuyến hàng hải qua eo biển Đài Loan và Biển Đông (gần 1/4 thương mại thế giới). VN có thể bị cuốn vào tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc hay được mời Trung Quốc yêu cầu hỗ trợ (như Bắc Triều Tiên trong cuộc chiến tại Ukraina) Các Kịch Bản Và Mức Độ Tác Động đến kinh tế Việt Nam Kịch Bản Tác Động Toàn Cầu Tác Động Đến Việt Nam Phong tỏa (Blockade) ~5-10 nghìn tỷ USD thiệt hại (5-10% GDP thế giới) Mất ~10-14% xuất khẩu; sản xuất điện tử giảm mạnh Xâm lược toàn diện ~10 nghìn tỷ USD (10% GDP thế giới) GDP giảm 15-20%; gián đoạn chuỗi cung ứng lâu dài Chiến tranh kéo dài Thiệt hại vượt quá khủng hoảng tài chính 2008 + COVID Mất hàng triệu việc làm; suy thoái nghiêm trọng Kết luận : Cơ Hội Và Giảm Thiểu Rủi Ro Mặc dù rủi ro lớn, xung đột cũng giúp thể thúc đẩy đa dạng hóa: Chuyển dịch FDI từ Trung Quốc/Đài Loan sang VN (như “China+1”). Tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ, EU, Ấn Độ để thay thế nguồn cung. VN đang đầu tư bán dẫn (mục tiêu 100 công ty thiết kế đến 2030), có thể hưởng lợi dài hạn. Tóm lại, một cuộc xâm lược Đài Loan sẽ là cú sốc kinh tế rất lớn đối với VN trong ngắn hạn, với thiệt hại có thể lên hàng trăm tỷ USD và làm suy giảm nặng nề mức tăng trưởng kinh tế. Để giảm thiểu, VN cần khẩn trương đa dạng hóa chuỗi cung ứng, tăng nội địa hóa và củng cố quan hệ với các đối tác không phụ thuộc Trung Quốc. Tránh không bị Trung Quốc lôi kéo tham gia dù gián tiếp vào cuộc xâm lăng Đài Loan.

29.12.2025

Nói xấu công an là sai, nhưng đúng là công an xấu thật

Cảnh Chân (VNTB) Cần xử đúng luật với công an trước khi bảo vệ hình ảnh họ.

Mới đây báo chí và công an vừa có toạ đàm “đấu tranh phòng, chống thông tin xấu độc về lực lượng Công an nhân dân trên mạng xã hội”. Buổi tọa đàm này nhằm tìm cách “phản bác các quan điểm sai trái thù địch, các luận điệu xuyên tạc, bịa đặt, thông tin ảnh hưởng xấu đến uy tín của lực lượng Công an, phủ xanh thông tin tích cực trên không gian mạng”. Ngay từ khi ra thông báo về toạ đàm này, người dân Việt Nam đã có nhiều mỉa mai, cười nhạo chuyện công an vừa ăn cướp vừa la làng, là những tay tội phạm mà tỏ ra mình là nạn nhân. Bởi nếu công an tốt thì không ai dám nói xấu công an. Công an là lực lượng nắm pháp luật, nắm quyền hành. Chẳng ai dám vu khống cho công an để rước họa vào thân. Một người dân bình luận: “nói thật, dân chẳng ai ngu đến nỗi tự dưng gây chuyện với Đảng và Nhà Nước, tự mang rắc rối cho mình và gia đình, thậm chí còn bị xử lý tù tội. Phần lớn những người bị xử phạt đều chỉ làm một việc rất đời thường: phản ánh những điều họ thấy, họ trải qua. Nhưng khi thực tế ấy “không lọt tai”, nó bỗng biến thành “vi phạm pháp luật”. Và quy tắc bất biến ở đất nước này: khen Đảng thì được, cấm nói xấu và đặc biệt nếu nói sự thật sẽ là phạm tội. Luôn tự hào là đất nước “dân chủ – văn mình”, nhưng bịt hết tiếng nói của dân thế này thì hoá ra văn minh hay dân chủ chỉ là khẩu hiệu nằm trên tờ giấy mà thôi”. Buổi tọa đàm này được dàn xếp rất khéo léo. Mở đầu bằng việc nói tới câu chuyện giả dạng công an để lừa đảo người dân. Sau đó lồng ghép chuyện các “thế lực thù địch, phản động lợi dụng để phát tán quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc, bịa đặt, gây nhiễu loạn dư luận, tấn công trực diện vào uy tín lực lượng Công an nhân dân đã xuất hiện với mức độ ngày càng tinh vi, phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của nhân dân và công tác bảo vệ an ninh trật tự”. Có thể thấy đây là cách đánh tráo khái niệm lộ liễu, đưa chuyện lừa đảo (mà công an không xử lý được) sang chuyện thế lực thù địch xuyên tạc. Nhưng lại không làm rõ khái niệm thế lực thù địch là ai, làm gì. Vì hiện nay chỉ cần người dân nói lên sự thật, hoặc đăng một video công an ăn hối lộ thì cũng bị quy chụp là “thế lực thù địch”, ‘phản động”… Thật ra, buổi toạ đàm này chủ yếu lấy các câu chuyện hình sự ra để hăm dọa dân là chính. Ví dụ họ lặp đi lặp lại rằng “hành vi đăng tải, chia sẻ thông tin sai sự thật, bịa đặt, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân đã được pháp luật Việt Nam quy định tương đối đầy đủ, với nhiều cơ chế xử lý khác nhau”. Nhưng sự thật tại Việt Nam lại do nhà cầm quyền quyết định. Dân có quay được video cảnh sát giao thông nhận tiền hối lộ thì cũng chỉ nói là “vật giống tiền”, chờ xác minh. Mà công an lại là lực lượng xác minh. Rồi cuối cùng, người quay video bị phạt vì vu khống. Khi người dân tố cáo sai phạm của công an, thì toàn bộ công cụ xác minh, thu thập chứng cứ lại nằm trong tay chính cơ quan bị tố cáo. Người dân không có quyền tiếp cận hồ sơ nội bộ, dữ liệu giám sát, hay tài liệu điều tra. Dân chỉ có thể phản ánh những gì họ thấy, nghe và chịu đựng. Rồi cuối cùng, từ nạn nhân, người tố cáo lại trở thành phạm nhân. Thế thì dân không sai, nhưng quy trình sai, cơ chế sai, nhà chức trách sai. Chỉ cần sửa lại cơ chế, xử lý nghiêm, đúng luật với các hành vi nhũng nhiễu, lạm quyền, sai phạm của công an là tự khắc người dân sẽ tin tưởng, còn cứ buông lỏng, ưu ái lực lượng kiêu binh này thì dù mâu thuẫn giữa dân và công an sẽ càng ngày càng lớn. Dù có truy phạt dân cỡ nào cũng không xử lý được căn cơ vấn đề./.

27.12.2025

Tại sao Trung ương nên “suy tôn” Tô Lâm làm Tổng Bí thư?

Trần Đức Sơn Nếu có một lựa chọn nào vừa nghịch lý vừa hợp lô-gics quyền lực nhất trong thời điểm hiện nay, thì đó chính là việc trung ương nên tiếp tục để cho Tô Lâm ngồi chiếc ghế tổng bí thơ. Nghe qua tưởng đó là cỗ võ cho “sự ổn định”, “tính kế thừa” hay “bảo đảm an ninh chính trị” như lời tuyên truyền quen thuộc. Trong khi thực chất, nếu đặt trong ngôn ngữ khoa học chính trị, đó có thể là con đường giải tán Đảng nhanh nhất, ít “nồi da xáo thịt” nhất, và phù hợp với di nguyện “Nếu Đảng không tự sửa được thì nhân dân sẽ sinh ra một Đảng khác” mà cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt từng nói – và ông đã phải trả giá đắt vì tuyên bố ấy. Điều nghịch lý của lịch sử là: Có những thể chế không sụp đổ, vì bị tấn công từ bên ngoài, mà vì được giao trọn quyền lực vào tay đúng người cần phải chứng minh rằng hệ thống đã hết khả năng tồn tại. Và Tô Lâm – với toàn bộ mô hình cai trị bằng công an, giám sát số hóa và tư duy lấy cưỡng chế làm triết lý quản trị – chính là phép thử cuối cùng ấy. 1. Tô Lâm – biểu tượng hoàn hảo của “ý Đảng”, nhưng hoàn toàn tách khỏi “lòng dân” Tô Lâm không cần giấu giếm: Quyền lực ông xây dựng là quyền lực không dựa trên đồng thuận xã hội, mà dựa trên sợ hãi, kiểm soát và trấn áp. Đó không phải sai lầm cá nhân. Đó là sự lựa chọn mô hình. Khi Trung ương đặt ông lên ghế cao nhất, tức là thừa nhận rằng thể chế không còn bất kỳ năng lực cải cách tự thân nào nữa. Nó chọn con đường đơn giản: Siết chặt hơn, mạnh tay hơn, và hy vọng xã hội im lặng lâu hơn. Nhưng xã hội hiện đại không hoạt động theo cơ chế “im lặng là ổn định”. Một trật tự chính trị chỉ bền vững khi có sự trao đổi giữa nhà nước và nhân dân: Người dân chấp nhận quyền lực, vì họ nhận lại niềm tin, cơ hội và tương lai. Khi tất cả những thứ đó bị thay thế bằng kiểm soát, hồ sơ công dân, trí tuệ nhân tạo theo dõi hành vi và “định hướng tư tưởng”, thì thứ duy nhất còn lại là đối đầu. Nếu Trung ương muốn biết trần giới hạn của mô hình công an trị nằm ở đâu, thì cách nhanh nhất là giao nó trọn vẹn cho Tô Lâm. Ông sẽ đẩy nó đến điểm cực đại – và đó chính là lúc xã hội thấy rõ nhất bản chất lựa chọn của mình. 2. Chống tham nhũng kiểu “bắt cóc bỏ đĩa” – con dao hai lưỡi nguy hiểm nhất Tô Lâm tiêu diệt tham nhũng? Không! Ông chỉ tập trung hóa tham nhũng. Trong mô hình quyền lực nơi công an nắm sinh sát, tham nhũng không biến mất – nó chỉ được quản lý, hợp pháp hóa bằng sự im lặng cưỡng bức. Ai không thuộc phe sẽ bị “đốt lò”, ai cùng phe được che chở tuyệt đối. Điều đó không chỉ làm Đảng mất chính danh, mà còn làm xã hội hiểu một nguyên lý đơn giản: Tham nhũng không phải cá biệt, mà là bản chất của quyền lực, quyền lực tuyết đối sẽ có tham nhũng tuyệt đối, nó thuộc về cấu trúc của hệ thống toàn trị.
Và một khi người dân, doanh nghiệp, trí thức, cộng đồng quốc tế đều nhìn thấy điều đó như một một chân lý, thì bất kỳ tuyên truyền đạo đức nào cũng trở thành trò cười. Thể chế tồn tại nhờ niềm tin; khi niềm tin mất đi, quyền lực chỉ còn đứng trên bạo lực – và bạo lực thì không bao giờ là vĩnh viễn. 3. Gia tộc trị – địa phương trị: Bước thụt lùi lịch sử Việc hình thành “nhóm lợi ích Hưng Yên”, xu hướng gia đình trị, phe trị, địa phương trị nếu được tiếp tục củng cố, sẽ đẩy nhà nước từ mô hình toàn trị tập trung sang mô hình phong kiến phân mảnh kiểu mới. Đó là giai đoạn tiền khủng hoảng của mọi chế độ độc đoán: Quyền lực không còn thuộc về thể chế, mà thuộc về mạng lưới người thân – phe cánh – tài phiệt an ninh. Trong khoa học chính trị, đó gọi là privatization of power – tư hữu hóa quyền lực. Và lịch sử thế giới chỉ ra: Khi quyền lực bị tư hữu hóa, nhà nước sẽ mất khả năng tự sửa chữa, vì sửa là đụng lợi ích. Mất khả năng tự sửa chữa nghĩa là tiến gần dần đến tự sụp đổ. Nếu Trung ương muốn hiểu giá phải trả cho lựa chọn ấy, thì không cần thí nghiệm ở nơi nào khác nữa. Chỉ cần để Tô Lâm tiếp tục. 4. Bóp nghẹt kinh tế: Khi doanh nghiệp không còn sợ thị trường, mà chỉ sợ công an Có thể với một bộ máy công an, điều đáng sợ nhất không phải là tội phạm, mà là… doanh nghiệp tự do. Bởi kinh tế tự do tạo ra xã hội tự do, mà xã hội tự do thì không tương thích với mô hình kiểm soát tuyệt đối. Khi doanh nghiệp phải sống trong nỗi lo bị “gõ cửa”, bị thanh tra, bị chụp mũ, bị buộc chia lợi ích, thì họ không còn động lực đầu tư, sáng tạo, và cam kết lâu dài với đất nước. Khi niềm tin đã đứt, dòng vốn sẽ tháo chạy. Khi doanh nhân mất hy vọng, nền kinh tế chỉ còn thoi thóp. Một xã hội không thể phát triển bằng hộ khẩu, bằng hồ sơ chấm điểm công (sao chép của Tàu) và bằng các khẩu hiệu rỗng tuếch. Nó chỉ phát triển bằng niềm tin và cơ hội – những thứ mà mô hình công an trị không thể tạo ra. Đặt Tô Lâm lên ghế Tổng Bí thư là lựa chọn chấp nhận đánh đổi tương lai để có quyền lực ngắn hạn. Và lịch sử chưa từng tha thứ cho những lựa chọn như vậy. 5. Khi Đảng đứng đối diện nhân dân – thay vì đại diện cho nhân dân Một chế độ chỉ còn tồn tại bằng bạo lực, kiểm soát và sợ hãi là chế độ đã tự đặt mình đứng đối lập với chính xã hội mà nó phải phục vụ. Khi mọi phê phán bị coi là thế lực thù địch, khi mọi bất đồng bị quy chụp, khi báo chí chỉ còn một giọng nói, thì đó không còn là nhà nước, mà chỉ còn là một bộ máy cưỡng chế. Và khi đã thành bộ máy cưỡng chế, câu hỏi cuối cùng sẽ đến: “Anh đại diện cho ai?” Nếu câu trả lời không còn là nhân dân, thì sự chính danh ấy đã hoàn toàn biến mất. Mà khi chính danh đã mất, sự sụp đổ chỉ còn là vấn đề thời gian – và thời gian trong lịch sử thường đến nhanh hơn người ta nghĩ. Tô Lâm không phải là giải pháp, mà là phép thử cuối cùng. Cho nên, nếu hỏi tại sao Trung ương nên “suy tôn” để Tô Lâm làm Tổng Bí thư, thì câu trả lời rất đơn giản: – Vì đó là cách nhanh nhất để đưa mô hình công an trị lên cực điểm.
– Vì đó là cách rõ ràng nhất để nhân dân nhìn thấy đâu là thật – đâu là tuyên truyền.
– Vì đó là cách ít đổ máu nhất để chứng minh rằng thể chế đã đi hết khả năng tự cải cách.
– Và vì lịch sử đôi khi cần một “nhân vật biểu tượng” để kết thúc một chu kỳ quyền lực. Nếu một ngày nào đó, khi lịch sử khép lại chương này, người ta có thể sẽ nhìn lại và nói: Trung ương đã đúng khi để Tô Lâm ngồi lại. Không phải vì ông mang lại tương lai, mà vì ông giúp xã hội nhìn thấy rằng không thể có tương lai trong mô hình đó nữa. Và khi điều ấy trở thành nhận thức chung, câu nói của Võ Văn Kiệt sẽ không chỉ là cảnh báo, mà trở thành hiện thực chính trị: “Nếu cái đảng này (ĐCSVN) không thể cải tổ, thì nhân dân sẵn sàng làm một đảng khác”./.

23.12.2025

Khi quyền lực vận hành bên ngoài hiến pháp

Nguyên Phong Bài phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 15 của TBT Tô Lâm được trình bày như một văn bản tổ chức – quản trị thuần túy. Nhưng chính sự “thuần túy kỹ thuật” ấy lại đặt ra một câu hỏi hiến định căn bản: quyền lực quốc gia đang được vận hành theo hiến pháp, hay bên ngoài hiến pháp? Theo Hiến pháp Việt Nam hiện hành, Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực nhà nước. Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất; Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội; pháp luật là chuẩn mực tối thượng điều chỉnh mọi hoạt động công quyền. Tuy nhiên, trong toàn bộ bài phát biểu, quyền lực thực chất lại được mô tả như một chu trình khép kín nội bộ của Đảng, nơi các quyết định then chốt về nhân sự, đường lối và tổ chức đất nước được hình thành, thống nhất và hoàn tất trước khi bất kỳ thiết chế hiến định nào tham gia. Việc nhấn mạnh “lấy ý kiến Nhân dân” với hàng triệu lượt góp ý không thể che lấp một thực tế hiến định: ý kiến không đồng nghĩa với quyền quyết định.

Không có cơ chế để Nhân dân lựa chọn, thay thế hay phủ quyết lãnh đạo; không có không gian bảo đảm cho phản biện chính trị hợp pháp; cũng không có thiết chế độc lập để giám sát quyền lực. Trong bối cảnh đó, Nhân dân chỉ được thừa nhận như nguồn chính danh đạo đức, chứ chưa phải là chủ thể quyền lực theo đúng tinh thần hiến pháp hiện đại. Đáng chú ý hơn, việc hợp nhất các văn kiện về xây dựng Đảng, phát triển kinh tế – xã hội và quản trị quốc gia thành một Báo cáo chính trị duy nhất phản ánh sự đồng nhất hóa Đảng với Nhà nước. Điều này làm mờ ranh giới hiến định giữa quyền lãnh đạo chính trị và quyền quản trị công quyền, khiến pháp luật có nguy cơ bị hạ thấp thành công cụ thực thi quyết định chính trị, thay vì là giới hạn đối với quyền lực. Từ góc nhìn phản biện công dân, vấn đề không nằm ở cá nhân hay nhiệm kỳ, mà ở khoảng trống hiến pháp kéo dài: khi quyền lực tối cao không được kiểm soát bằng cạnh tranh chính trị, tam quyền phân lập và tư pháp độc lập. Một hệ thống có thể ổn định trong ngắn hạn nhờ kỷ luật nội bộ, nhưng về dài hạn, sự thiếu vắng cơ chế hiến định kiểm soát quyền lực sẽ làm suy yếu chính tính chính danh mà nó muốn bảo vệ. Một quốc gia chỉ thực sự vững mạnh khi quyền lực được giới hạn bởi hiến pháp, chứ không phải chỉ được sắp xếp gọn gàng trong nội bộ quyền lực. Đây chính là câu hỏi mà bài phát biểu, dù không trực tiếp đặt ra, đã vô tình làm nổi bật./.

22.12.2025

Năm 2025 khi những ông chủ cũng "khóc thầm" giữa cơn bão lặng

Tân Nguyễn
Hôm nay là ngày 12/12/2025. Chỉ còn chưa đầy hai tháng nữa là đến Tết Nguyên Đán.
Thông thường, đây là lúc tiếng máy trong các khu công nghiệp phải rền vang nhất, những chuyến container phải kẹt cứng cả đường xuống cảng để kịp đơn hàng cuối năm. Nhưng năm nay, bầu không khí lại mang một màu xám xịt đến nao lòng. Cái lạnh tháng Chạp chưa về, mà cái lạnh trong lòng những người làm kinh doanh thì đã thấu xương từ lâu.
Chúng ta đang chứng kiến một cuộc "chia ly" vĩ đại và đau đớn nhất của cộng đồng doanh nghiệp Việt trong một thập kỷ qua.
Những con số biết "khóc"
Đừng nhìn vào GDP hay những báo cáo vĩ mô bóng bẩy vội. Hãy nhìn vào danh sách "cáo phó" của thị trường. Tính đến tháng 11/2025, có hơn 190.000 doanh nghiệp đã rút lui khỏi cuộc chơi.
Hãy hình dung thế này. Trung bình mỗi tháng, có khoảng 19.000 ông chủ quyết định buông tay. Mỗi ngày mở mắt ra, nước ta mất đi hơn 600 doanh nghiệp. Đằng sau mỗi con số ấy không chỉ là giấy tờ thủ tục giải thể, mà là hàng trăm ngàn bát cơm của người lao động bị hất đổ và là sự sụp đổ của những giấc mơ từng được ấp ủ bằng cả thanh xuân.
Khi "người khổng lồ" cũng phải bán nhà
Nỗi đau năm nay không chừa một ai, từ chú bán cà phê đầu ngõ cho đến những đại gia ngàn tỷ.
Câu chuyện buồn nhất những ngày này có lẽ là Nam Hoa Toys. Một cái tên lừng lẫy trong ngành đồ chơi gỗ, từng mang niềm tự hào Việt Nam đi khắp thế giới. Vậy mà giờ đây, họ phải ngậm ngùi bán đi nhà máy rộng 18.000m2 ở Củ Chi. Bạn phải là người làm sản xuất mới hiểu cảm giác này: Bán nhà xưởng chính là bán đi "ngôi nhà" của mình, bán đi nơi từng là niềm kiêu hãnh, nơi tiếng cười nói của công nhân từng rộn rã. Đó không đơn thuần là tái cơ cấu, đó là "cắt thịt để cứu mạng".
Rồi nhìn sang ngành thép, Thép Pomina (POM) một "anh cả" đỏ lửa bao năm, giờ như ngọn đèn trước gió với khoản lỗ lũy kế khổng lồ, tài sản teo tóp. Hay Dầu khí Nam Sông Hậu (NSH Petro), đại gia miền Tây một thời hét ra lửa, nay cũng chìm trong thua lỗ triền miên.
Đến cả những nơi tưởng chừng sôi động nhất là hàng quán ăn uống (F&B), nửa đầu năm nay cũng chứng kiến 50.000 cửa hàng đóng cửa. Những tấm biển "Sang nhượng mặt bằng" treo đầy trên những con phố sầm uất nhất Sài Gòn, Hà Nội như những vết sẹo chưa lành của đô thị.
Nỗi cô đơn của người "đứng mũi chịu sào"
Người đời thường hay nhìn doanh nhân bằng ánh mắt ngưỡng mộ, xe hơi, nhà lầu, vest phẳng lỳ. Nhưng có lẽ chưa bao giờ, cái danh xưng "doanh nhân" lại nặng nề như lúc này.
Bạn có biết ai là người khổ tâm nhất trong cơn bão này không? Không hẳn là người lao động đâu, dù họ rất khổ. Mà là những người chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME).
Khi doanh nghiệp đóng cửa, người lao động mất việc, họ có thể buồn, có thể lo, nhưng họ có thể xách hồ sơ đi tìm việc khác hoặc về quê chăn nuôi. Nhưng người chủ thì không thể "về quê" dễ dàng như thế.
Họ gánh trên vai khoản nợ ngân hàng khổng lồ mà cả đời có khi trả không hết.
Họ gánh nỗi nhục nhã khi phải đối mặt với người thân, bạn bè vì "phá sản".
Họ mất đi uy tín, mất đi tài sản tích cóp cả đời và đau đớn nhất là mất đi niềm tin vào chính mình.
Tôi đã thấy những người chủ xưởng cơ khí, những giám đốc công ty may mặc...ban ngày thì cứng rắn động viên nhân viên "ráng cầm cự", nhưng đêm về thì lén vợ con uống thuốc an thần mới ngủ được. Họ bán xe, cầm cố nhà, vay mượn nóng chỉ để trả lương cho công nhân tháng cuối, để rồi cuối cùng vẫn phải gạt nước mắt ký quyết định giải thể.
Lời kết cho một năm buồn
Năm 2025 là một nốt trầm, một cuộc thanh lọc tàn khốc của quy luật thị trường. Sẽ có người nói rằng "thương trường như chiến trường", yếu thì chết. Đúng, về lý thuyết kinh tế là vậy.
Nhưng về tình người, chúng ta nợ những doanh nhân ấy một sự chia sẻ. Họ là những chiến binh đã ngã ngựa vì dòng tiền đứt gãy, vì cầu sụt giảm và vì những biến động khó lường của thế giới.
Sự đóng cửa của Nam Hoa Toys hay sự lụi tàn của hàng vạn doanh nghiệp khác là một mất mát của tài sản quốc gia. Bởi xây lên một nhà máy thì mất 10 năm, nhưng để nó hoang lạnh thì chỉ cần vài tháng.
Mong rằng, những ai còn trụ lại được đến giờ phút này hãy trân trọng "bát cơm" mình đang có. Và với những người đã ngã xuống trong năm nay, mong xã hội hãy nhìn họ với ánh mắt bao dung hơn. Thất bại năm 2025 không có nghĩa là chấm hết. Chỉ là họ cần một khoảng lặng để chữa lành vết thương, trước khi gieo lại những hạt mầm mới khi mùa xuân thực sự trở về.
Cố lên nhé, những người anh em thiện lành đang gồng mình giữa thương trường!

14.12.2025

Bà con nạn nhân vùng lũ cần lập hồ sơ khởi kiện đòi bồi thường từ chủ đập thủy điện

FB LS Phạm Ngọc Hưng 25/11/2025 Mấy ngày nay, tôi nhận được quá nhiều tin nhắn, cuộc gọi của bà con vùng lũ, thấy cảnh nhà cửa tan hoang, hoa màu trôi sạch mà lòng đau như cắt. Ai cũng hỏi: “Làm sao đòi bồi thường từ chủ đập đây?” Tôi hiểu, lúc này mọi người đang kiệt sức vì dọn dẹp, tái thiết cuộc sống. Nhưng tôi xin mọi người, hãy gác lại một chút, bắt tay ngay vào việc quan trọng nhất: LẬP HỒ SƠ KHỞI KIỆN! Đây không chỉ là chuyện tiền bạc, mà là chuyện công bằng, trách nhiệm! Nếu chúng ta im lặng, họ sẽ nghĩ đó là ‘thiên tai’ mà thôi. BÀ CON CẦN LÀM NGAY: Nói thật, ra Toà, lời nói suông không được, mà phải là CHỨNG CỨ SẮT THÉP! 1. NHANH TAY CHỤP ẢNH & QUAY PHIM KHÔNG SÓT MỘT GÓC! • Chụp toàn cảnh nhà ngập, vật nuôi chết, hoa màu úng thối… Đừng chỉ chụp chung chung, phải có những tấm cận cảnh thiệt hại! Càng chi tiết càng tốt! (Nhớ lưu vào điện thoại, máy tính, USB cẩn thận). 2. KÊ KHAI VÀ XÁC NHẬN MỨC THIỆT HẠI! • Lập danh sách chi tiết (ví dụ: 100 con gà, 5 tạ lúa giống, 1 chiếc xe máy bị hư hỏng…). • QUAN TRỌNG: Phải yêu cầu chính quyền XÃ/PHƯỜNG xuống tận nơi lập BIÊN BẢN XÁC NHẬN THIỆT HẠI cho từng hộ gia đình. Biên bản này là VÀNG! 3. LƯU TRỮ GIẤY TỜ CÁ NHÂN & TÀI SẢN! • Giấy tờ đất đai, đăng ký xe, hóa đơn mua bán vật tư, vật nuôi… Tất cả đều chứng minh tài sản đó là của bạn và có giá trị! KÊU GỌI HỖ TRỢ: CHÍNH QUYỀN VÀ CỘNG ĐỒNG Bà con đang cần sự giúp đỡ vô cùng: • Hỗ trợ LẬP BIÊN BẢN: Xin Chính quyền hỗ trợ lực lượng, lập biên bản xác nhận thiệt hại nhanh, chính xác cho bà con. Đó là trách nhiệm và là sự đồng hành pháp lý đầu tiên! Làm việc với các tổ chức , hội về bảo vệ môi trường để hỗ trợ chuyển môn, đánh giá khoa học về việc xả lũ. • Kết nối PHÁP LÝ: Xin hãy kết nối với Trung tâm Trợ giúp pháp lý hoặc các Đoàn Luật sư tình nguyện để bà con nghèo được tư vấn MIỄN PHÍ về thủ tục khởi kiện, cách viết đơn! Bà con ơi, đừng lo lắng quá! Khi có đầy đủ chứng cứ, chúng ta sẽ có cơ sở pháp lý để chiến đấu! Hãy cùng nhau liên kết, giúp đỡ nhau thu thập chứng cứ. *** Có bạn đề nghị cung cấp mẫu kê khai thiệt hại do lũ. Tôi xin phép đưa bản dự thảo, các bạn tham khảo. Khi tiến hành kê khai cần tham vấn luật sư hoặc các chuyên viên trợ giúp pháp lý. Quan trọng là phải được UBND Phường, xã xác nhận,ký tên, đóng dấu vào mới đủ điều kiện làm chứng cứ khởi kiện. MẪU KÊ KHAI THIỆT HẠI DO XẢ LŨ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ĐƠN KÊ KHAI THIỆT HẠI DO XẢ LŨ (Kèm đề nghị xác nhận của chính quyền địa phương) Kính gửi: • UBND xã/phường: …………………………………………………….. • Thôn/Tổ dân phố: ………………………………………………………….. 1. Thông tin người kê khai • Họ và tên: ……………………………………………………………………….. • Năm sinh: …………………………………. • CMND/CCCD số: ………………………………….. cấp ngày …………….. tại …………….. • Địa chỉ cư trú: …………………………………………………………………. • Số điện thoại: ………………………………………………………………….. 2. Thời điểm xảy ra thiệt hại • Thời gian xảy ra xả lũ: từ ……. giờ ……. ngày ……. tháng ……. năm ……. • Địa điểm chịu ảnh hưởng: ………………………………………………………. • Ghi nhận tình trạng lũ: (mực nước dâng, tốc độ dòng chảy, cảnh báo hay không): ………………………………………………………………………………………………. 3. Nội dung thiệt hại thực tế A. Thiệt hại về người (nếu có): • Số người bị thương/tử vong: ……………………………………………. • Diễn biến và chi phí khắc phục (viện phí, mai táng phí…): ………………………………………………………………………………………. B. Thiệt hại về tài sản: (liệt kê chi tiết, có ảnh kèm theo) STT Tài sản bị thiệt hại Số lượng Giá trị trước lũ (đồng) Mức độ thiệt hại (%) Giá trị thiệt hại ước tính 1 2 3 C. Thiệt hại về sản xuất, nông nghiệp: • Diện tích đất canh tác bị ảnh hưởng: …………………………… • Sản lượng mất mát: ………………………………………………. • Giá trị thiệt hại ước tính: ……………………………………… D. Thiệt hại khác: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… 4. Chứng cứ kèm theo • Hình ảnh, video hiện trường: …………………………………. • Biên nhận sửa chữa, hóa đơn thuốc, vật tư: ………………… • Xác nhận từ người làm chứng (nếu có): ………………………. 5. Đề nghị Tôi đề nghị UBND xã/phường và Trưởng thôn/TDP kiểm tra hiện trường, xác nhận thiệt hại nêu trên để tôi sử dụng làm chứng cứ yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết bồi thường theo pháp luật. Tôi cam đoan thông tin là đúng sự thật và chịu trách nhiệm trước pháp luật. …, ngày …. tháng …. năm 20… Người kê khai (Ký và ghi rõ họ tên) …………………………………….. ⸻ PHẦN XÁC NHẬN CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG UBND xã/phường: ………………………………………………. Thôn/Tổ dân phố: ………………………………………………….. Xác nhận đã kiểm tra và ghi nhận: • Thiệt hại là có thật, xảy ra vào thời điểm: ………………….. • Mức độ thiệt hại: ………………………………………………………… • Các nội dung kê khai phù hợp với tình hình thực tế. …, ngày …. tháng …. năm 20… TRƯỞNG THÔN/TDP (ký, ghi rõ họ tên) UBND XÃ/PHƯỜNG (Chủ tịch hoặc người được ủy quyền ký, đóng dấu)

26.11.2025

Vì sao xả lũ luôn gây thảm họa ở hạ du?

Hong Thai Hoang 1) Lưu lượng xả và mực nước hồ: vấn đề cốt lõi mà dân ít được biết
Mỗi hồ thủy điện có mực nước dâng bình thường và mực nước giới hạn trước lũ.
Trong nhiều năm, nhiều hồ đều vận hành theo “nguyên lý kinh tế”:
- Giữ nước đầy để phát điện, tối đa hóa doanh thu.
- Khi mưa ập tới, hồ không còn dung tích phòng lũ, buộc phải mở xả lớn – thậm chí xả với lưu lượng tương đương hoặc lớn hơn lượng nước về hồ.
Ví dụ (đã được báo chí xác nhận):
- Thủy điện Sông Ba Hạ từng xả 16.100 m³/s – vượt cả lũ lịch sử 1993.
Khi “xả cưỡng bức”, nước dồn về hạ du với tốc độ lớn, biến toàn bộ vùng dân cư trở thành rốn lũ nhân tạo.
Lũ tự nhiên thường từ từ.
Lũ thủy điện là lũ dồn, lũ sốc, lũ bất ngờ.
Đó là lý do nước có thể dâng trong vài giờ, người dân không kịp trở tay. 2) Hệ thống hồ bậc thang – nguyên nhân khiến lũ chồng lũ
Miền Trung – Tây Nguyên có đặc thù là hồ bậc thang:
- Hồ trên xả → hồ dưới buộc phải mở theo
- Hồ dưới không còn khả năng giữ nước
- Toàn bộ lưu vực trở thành “đôi đòn thủy lực”
Về kỹ thuật, đây được gọi là phản ứng dây chuyền.
Điều nguy hiểm là:
- Chỉ cần 1 hồ xả sai thời điểm, cả hệ thống phía dưới phải xả theo, dù không muốn.
- Hạ du nhận toàn bộ áp lực nước trong khi không có hồ điều tiết cuối cùng để giảm lũ.
Hệ thống này nếu không điều phối bằng bản đồ điều hành liên hồ (được cập nhật theo giờ) thì chỉ cần 1 quyết định sai – là đủ để cả một tỉnh ngập.
Việt Nam nhiều năm nay chưa có bản đồ phòng lũ liên hồ hoàn chỉnh – đây là yếu tố kỹ thuật cực kỳ nguy hiểm. 3) Thời điểm xả và cảnh báo hạ du: vấn đề sống – chết
Theo quy định, trước khi xả, hồ phải: - Phát cảnh báo 3 cấp
- Thông báo bằng tin nhắn, loa truyền thanh, chính quyền địa phương
- Cho người dân thời gian sơ tán Nhưng thực tế thường xảy ra 3 vấn đề: (1) Thông báo quá trễ
Nước về nhanh → hồ đầy → buộc xả gấp → dân chỉ biết qua video mạng xã hội.
Ví dụ mới nhất:
Đồng Nai phải yêu cầu Lâm Đồng cung cấp thông tin xả lũ kịp thời vì hạ du không nhận được cảnh báo đúng giờ. (2) Cảnh báo không đến được người dân
- Nhiều nơi mất điện, mất sóng → loa không hoạt động
- Tin nhắn gửi khi dân đã kẹt trong vùng ngập (3) Xả lũ vào ban đêm
Đây là điều nguy hiểm nhất.
Không có quốc gia văn minh nào chấp nhận xả lũ ban đêm khi dân chưa sơ tán.
Không phải lũ gây chết người – mà là cách vận hành xả lũ.
Ngay cả khi thiên tai lớn, trách nhiệm kỹ thuật vẫn thuộc về đơn vị quản lý hồ và cơ quan điều hành lưu vực.
————————
GIẢI PHÁP ĐỂ VIỆT NAM TRÁNH TÁI DIỄN THẢM HỌA XẢ LŨ
(Một bản hiến kế mang tính kỹ thuật – quản trị – pháp lý)
Thiên tai là điều không tránh khỏi.
Nhưng thảm họa do quản lý kém, do xả lũ bất ngờ, do cảnh báo chậm trễ — hoàn toàn có thể tránh được.
Để không còn những mùa nước mắt như miền Trung – Tây Nguyên, chúng ta cần một hệ thống vận hành hồ chứa – thủy điện minh bạch, có trách nhiệm và chuẩn quốc tế.
Dưới đây là bản hiến kế đầy đủ: 1. Xây dựng bản đồ nguy cơ ngập lụt theo mô hình quốc tế
Việt Nam hoàn toàn có thể làm được, vì đây là kỹ thuật cơ bản trong ngành thủy văn:
Bản đồ phải có dữ liệu:
• Địa hình, lưu vực sông
• Dung tích các hồ chứa
• Khả năng thoát lũ
• Mực nước hồ theo thời gian thực
• Vùng hạ du chịu ảnh hưởng trực tiếp khi xả lũ
Những bản đồ này Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ… công khai cho dân, và hiển thị ngay trên điện thoại. 2. Công khai mực nước hồ, lưu lượng xả theo thời gian thực
Người dân có quyền biết:
• Hồ đang chứa bao nhiêu %
• Khi nào sẽ xả?
• Xả bao nhiêu m³/giây?
• Khu vực nào sẽ ngập trong bao lâu?
Đây là thông tin bắt buộc, không phải “ưu ái” dân.
Nếu Nhật có Earthquake Warning, Mỹ có Flood Alert, thì Việt Nam phải có Dam Release Alert. 3. Quy định chặt chẽ về thời gian báo trước khi xả lũ
Đây là điểm yếu chết người của Việt Nam.
Tại nhiều nơi:
• Thủy điện báo trước 15 – 30 phút
• Dân không kịp chạy
• Lũ ập xuống ban đêm → tạo ra thảm họa
Chuẩn quốc tế: báo trước 6–12 giờ.
Cảnh báo phải qua:
• SMS tự động
• Loa phóng thanh
• Zalo/Ứng dụng nhà nước
• Đài truyền hình
• Còi báo động tại xã/phường 4. Giám sát độc lập việc vận hành thủy điện
Hiện nay thủy điện tự báo – tự xả – tự chịu trách nhiệm.
Đó là công thức tạo ra thảm họa.
Cần có:
• Hội đồng giám sát độc lập
• Thiết bị đo mực nước, lưu lượng không cho can thiệp thủ công
• Tự động ghi log, lưu trữ 5 năm
Nếu xả sai quy trình → bị xử lý hình sự, như nhiều quốc gia đang áp dụng.
⸻
Hệ thống hồ bậc thang phải vận hành phối hợp
Ở miền Trung – Tây Nguyên có hồ trên – hồ dưới.
Chỉ cần hồ trên xả gấp, hồ dưới không kịp mở → toàn bộ hạ du chìm trong biển nước.
Cần:
• Bản đồ vận hành chuỗi hồ
• Quy định “hồ trên xả → hồ dưới buộc phải xả theo lưu lượng an toàn”
• Trung tâm điều hành vùng (không để mỗi tỉnh tự xử lý) 6. Kiểm toán độc lập hồ thủy điện mỗi năm
Lý do:
Nhiều hồ để nước vượt mực nước chết, vượt mực nước đón lũ — khiến khi mưa đến không còn sức chứa → buộc phải xả.
Giống kiểm toán tài chính, nhưng là kiểm toán an toàn đập.
Công khai báo cáo để dân biết vùng mình sống có an toàn hay không. 7. Xây dựng lực lượng cứu hộ đường không chuyên nghiệp
Trực thăng Việt Nam có khả năng:
• Bay trong mưa
• Cứu người bằng dây tời
• Nhấc người khỏi mái nhà
Nhưng hiện nay trực thăng chỉ thả hàng mà ít khi cứu người trực tiếp.
Cần:
• Đào tạo tổ lái chuyên cứu hộ
• Trang bị móc tời, dây cứu sinh đạt chuẩn
• Lập đội phản ứng nhanh trực thăng – cano – drone
• Đặt mục tiêu: “30 phút xuất kích – 3 giờ tiếp cận điểm nguy hiểm” 8. Pháp luật hóa “Trách nhiệm hình sự khi xả lũ sai quy trình”
Không thể chấp nhận việc:
• Thiệt hại hàng nghìn tỉ
• Hàng chục người mất
• Nhưng chỉ… “rút kinh nghiệm”
Quy định rõ:
• Xả lũ sai → khởi tố Điều 360 – Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng
• Che giấu thông tin → khởi tố Điều 316 – Không cứu giúp người đang nguy hiểm
Khi đó, mỗi quyết định xả lũ sẽ phải được cân nhắc bằng trách nhiệm thật, không phải chỉ bằng… văn bản. 9. Đưa người dân vào hệ thống giám sát – phản ánh
Người dân có quyền:
• Quay video thực địa
• Cảnh báo khu vực nguy hiểm
• Báo cáo thiệt hại
• Kiến nghị điều tra việc xả lũ
Quyền giám sát chính quyền là quyền hiến định, không ai được cấm.
Thảm họa có thể tránh được, nếu chúng ta dám thay đổi
Lũ là thiên tai.
Nhưng chết vì xả lũ — đó là nhân tai.
Một quốc gia muốn phát triển phải đặt mạng người lên trên:
• thành tích
• hình ảnh
• khẩu hiệu
• báo cáo đẹp
Chỉ cần làm đúng 9 điểm trên, Việt Nam có thể chấm dứt những mùa lũ tang thương.
Và quan trọng nhất:
Hệ thống quản lý phải minh bạch, để người dân không còn phải chạy lũ trong tuyệt vọng, và không một ai phải đứng trên nóc nhà cầu cứu./.
Hong Thai Hoang

23.11.2025

Tại sao người dân lại rơi vào cảnh chỉ có thể lựa chọn giữa thảm họa này với thảm họa khác?

Võ Xuân Sơn Tôi đọc được mấy dòng thông tin trên mạng: “Trưa nay 19-11, Thủy điện Sông Ba Hạ nâng mức xả lũ lên gần 13.000 m3/giây - mức xả lũ cao nhất trong 10 năm qua, đến tối 19-11, mức xả lên đến 15.600m³/s. Các thủy điện nằm trên trong hệ thống thủy điện bậc thang của sông Ba như Đắk Krong xả lũ trên 7.000 m3/giây. Khi Thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ ở lưu lượng hơn 15.000 m3/giây thì trên 80% khu dân cư dọc hạ lưu sông Ba sẽ bị ngập nặng. Trong khi đó, dự báo tối nay lưu lượng lũ về hồ thủy điện Sông Ba Hạ có thể lên đến mức 20.400 m3/giây. Mỗi giây, khu vực hạ du sông Ba đang gánh gần 10.200 m3 nước xả ra từ các hồ thủy điện. Trong khi mưa vẫn đang rất lớn, còn kéo dài vài ngày nữa”. Nếu không xả lũ thì sao? Khả năng vỡ đập sẽ rất cao. Nếu vỡ đập thì sao? Thì lũ còn dữ dội hơn nữa. Lúc đó, chẳng ai còn có thể đo được tốc độ lũ. Lúc đó, thảm họa sẽ còn dữ dội hơn nữa. Để ngăn chặn thảm họa do vỡ đập xảy ra, người ta phải xả lũ, trong khi ở hạ lưu, nước đã ngập đến mái nhà của dân. Trong khi người dân giữa đêm ngồi trên nóc nhà kêu cứu, mà nước cứ lên. Không biết đêm qua, có bao nhiêu người không còn mái nhà để bám víu, để bảo toàn mạng sống? Người dân ở hạ lưu sông Ba bây giờ, chỉ có thể lựa chọn giữa thảm họa này và thảm họa khác. Tại sao người dân lại rơi vào cảnh chỉ có thể lựa chọn giữa thảm họa này với thảm họa khác? Những thảm họa đang xảy ra đã được cảnh báo chưa? Ngày nào, nhiều nhà khoa học, nhiều nhà bảo vệ môi trường đã lên tiếng, lên tiếng gay gắt. Nhưng những tiếng nói ấy đã bị dập tắt. Những gì xảy ra hôm nay đã từng được cảnh báo. Và nó vẫn xảy ra, như là định mệnh./.

21.11.2025

Vì sao xu hướng ủng hộ Tô Lâm suy giảm và những hệ quả chính trị sau Hội nghị Trung ương 14

Hoàng Trường Tóm tắt: Bầu không khí chính trị tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn “sang chấn” và nhiều bất định, khi niềm tin của công chúng vào tầng lớp lãnh đạo cao nhất của đảng và nhà nước tiếp tục suy giảm nghiêm trọng. Hơn một năm qua, với thiên tai liên tiếp, khó khăn kinh tế và những quyết định nhân sự thiếu minh bạch, đã làm dấy lên cảm nhận rằng quyền lực đang ngày càng tập trung vào một nhóm hẹp, thuộc về một địa phương nhất định, trong khi tranh luận và phản biện chính sách ngày càng bị bóp nghẹt. Dư luận xung quanh Hội nghị Trung ương 14, hết sức đa chiều và phức tạp, lại càng khiến dư luận mất lòng tin về khả năng cải cách. Bài viết này cho rằng sự suy giảm ủng hộ đối với giới lãnh đạo thượng tầng phản ánh những căng thẳng sâu xa hơn trong cấu trúc thể chế. Khi quyền lực trở nên quá phụ thuộc vào cá nhân, bất kỳ tổn thất uy tín nào cũng dễ dàng lan ra toàn hệ thống. Nếu không có những bước đi cụ thể nhằm khôi phục tính minh bạch và đổi mới, sự xói mòn niềm tin này có thể sẽ ảnh hưởng đến kết quả của Hội nghị Trung ương 15 và đại hội đảng XIV sắp tới. Nó sẽ thách thức cả năng lực thích ứng lẫn tính chính danh của trật tự chính trị hiện nay. 1.⁠ ⁠Một năm biến động và khoảng cách ngày càng lớn giữa “ý đảng” và “lòng dân” Trong hơn một năm qua, bức tranh chính trị – kinh tế – xã hội Việt Nam chứng kiến nhiều biến động dữ dội. Các đợt thiên tai, lũ lụt nghiêm trọng chưa từng có, những vụ việc khiếu kiện kéo dài, cùng với tình trạng kinh tế khó khăn đã làm gia tăng tâm lý mệt mỏi và hoài nghi trong nội bộ đảng lẫn dân chúng. Trong bối cảnh ấy, kỳ vọng của người dân đối với bộ máy lãnh đạo càng cao — nhưng đáp lại, họ lại cảm nhận một sự thờ ơ, khép kín và xa cách. Các quyết sách hành chính và chính trị gần đây, thay vì tạo hiệu ứng tích cực, lại khiến nhiều người cảm thấy quyền lực đang tập trung quá mức vào một nhóm hẹp, còn tính phản biện, tính dân chủ ngay trong đảng cũng bị bóp nghẹt. Việc điều động, bổ nhiệm nhân sự dồn dập nhưng thiếu minh bạch khiến dư luận không khỏi băn khoăn về tiêu chí và động cơ thật sự của các quyết định này. Sự mất cân đối giữa các khối quyền lực — đặc biệt là giữa công an, quân đội và khối dân sự — cũng trở thành chủ đề được bàn tán trong cả không gian công cộng lẫn bán chính thức. Phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường tại đại hội đảng bộ Phú Thọ là tiếng chuông cảnh báo, tuy muộn màng, về nguy cơ tha hóa của đảng cầm quyền (1). Từ đó hình thành một cảm giác chung: Chính trị Việt Nam đang xa dần với đời sống dân sinh, còn các chính sách lớn thì thiếu hơi thở của thực tiễn. 2.⁠ ⁠Khi quyền lực tập trung, rủi ro về uy tín tăng cao Một trong những đặc điểm của quyền lực tập trung là nó muốn tạo ra hiệu quả trong ngắn hạn, nhưng rủi ro cao về uy tín trong dài hạn. Khi mọi quyết định – từ nhân sự, quy hoạch, đến phân bổ nguồn lực – đều tập trung vào một trung tâm quyền lực duy nhất, những sai sót nhỏ cũng dễ trở thành biểu tượng của những mất cân bằng hoặc lạm quyền. Trong năm qua, một số quyết định mang tính biểu tượng đã vô tình tạo hiệu ứng ngược trong công chúng. Việc ưu tiên đầu tư cho các công trình lớn thuộc khối an ninh (sân bóng/nhà hát công an), trong bối cảnh đời sống người dân hết sức khốn đốn, được coi như sự lệch pha trong thứ tự ưu tiên. Tương tự, các động thái thuyên chuyển cán bộ, vinh danh cá nhân hoặc gia đình trong các sinh hoạt công chúng bị xem là đi ngược lại nguyên tắc tập trung – dân chủ vốn được đề cao trong hệ thống chính trị Việt Nam (2). Khi những hình ảnh ấy lan rộng trên truyền thông và mạng xã hội, hình tượng lãnh đạo không còn giữ được khoảng cách “siêu việt” như trước. Cũng lại là phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường đã “làm nổ tung” hội trường của Hội nghị 14 khi ông chống lại công khai việc lãnh đạo vi phạm pháp luật của đảng (3). Uy tín không giảm chỉ vì một hành động đơn lẻ, mà giảm vì chuỗi thông điệp tích tụ — nơi công chúng cảm nhận quyền lực không còn gắn chặt với phục vụ nhân dân, mà chỉ nhằm duy trì địa vị và quyền lợi cá nhân, gia đình, dòng họ. 3.⁠ ⁠Hội nghị Trung ương 14: Tín hiệu bất ổn, nhưng liệu đã đủ để đảo chiều xu hướng Hội nghị Trung ương 14 (diễn ra ngày 5–6/11/2025) được xem là một cột mốc quan trọng trước thềm đại hội đảng XIV. Hội nghị này bàn sâu về nhân sự cấp cao, chương trình và quy chế đại hội, cùng các nội dung liên quan đến việc giới thiệu thành viên mới vào Bộ Chính trị và Ban Bí thư khóa tới. Theo thông tin công bố chính thức, Trung ương đã “thống nhất” về nhân sự, quy chế và nội dung đại hội. Về hình thức, đây là một dấu hiệu ổn định, cho thấy bộ máy vẫn giữ được sự đoàn kết bề nổi. Tuy nhiên, sự thống nhất ấy lại là con dao hai lưỡi: Nó làm giảm căng thẳng nội bộ, nhưng cũng làm dấy lên nghi ngờ trong công luận rằng mọi thứ đã được sắp xếp trước — và rằng không có sự tranh luận thực chất nào về đường lối kinh tế hay đối ngoại (4). Trong bối cảnh lòng tin suy giảm, sự “thống nhất hình thức” có thể bị hiểu thành sự khép kín quyền lực, nhất là khi các gương mặt mới chưa xuất hiện, còn những người đương nhiệm vẫn tìm cách duy trì tại nhiệm thêm một nhiệm kỳ. Do đó, dù Hội nghị Trung ương 14 căng thẳng nhưng vẫn chưa tạo được hiệu ứng đảo chiều về niềm tin, ít nhất là trong mắt công chúng đối với dàn lãnh đạo tương lai. 4.⁠ ⁠Uy tín cá nhân và niềm tin hệ thống: Từ điểm rạn nứt đến hệ quả dài hạn Sự suy giảm ủng hộ dành cho lãnh đạo cao nhất tại Hội nghị Trung ương 14 không chỉ phản ánh sự thất vọng của không ít ủy viên trung ương, mà còn là chỉ báo cho sự rạn nứt trong niềm tin của người dân đối với thể chế. Khi quyền lực được nhân cách hóa vào một người, thì hình ảnh của cá nhân đó trở thành thước đo cho toàn bộ hệ thống. Điều nguy hiểm hơn là: Khi uy tín đặt vào cá nhân lãnh đạo cao nhất suy giảm, sự mất niềm tin lan sang cả bộ máy, bởi người dân không còn phân biệt rõ giữa “lãnh đạo” và “thể chế.” Kết quả là một chuỗi hệ lụy có thể xảy ra (5): - ⁠Tinh thần cán bộ đảng viên suy giảm sau khi sáp nhập chính quyền hai cấp, khi họ cảm thấy không rõ định hướng lãnh đạo sẽ đi về đâu. - ⁠Hiệu quả thực thi chính sách cũng giảm, vì các cơ quan dưới quyền chọn cách “chờ chỉ đạo” cho an toàn, thay vì chủ động hành động. - ⁠Tâm lý xã hội hoang mang, khi người dân nghi ngờ cái gọi là “sự ổn định chính trị,” “ổn định có nghĩa là giữ im lặng” để trông bề ngoài, mọi chuyện vẫn trật tự. - Nếu không có sự thay đổi rốt ráo về phương thức điều hành, xu hướng này sẽ kéo dài đến Hội nghị Trung ương 15 — nơi dự kiến chốt danh sách nhân sự cuối cùng cho đại hội XIV — và thậm chí có thể dẫn tới những bất ngờ chính trị ngoài dự đoán, như việc tái cấu trúc nhân sự “Bộ Tứ” hoặc điều chỉnh chiến lược lãnh đạo vào phút cuối. 5.⁠ ⁠Hệ quả và hướng đi: Cần một thông điệp cải cách thực chất Suy giảm ủng hộ của dân chúng lẫn nội bộ đảng đối với tổng bí thư chưa phải là dấu chấm hết. Trong lịch sử chính trị hiện đại, nhiều quốc gia đã trải qua giai đoạn tương tự, khi lãnh đạo đứng trước sức ép lớn từ dư luận và khủng hoảng niềm tin. Vấn đề không nằm ở việc uy tín giảm, mà là lãnh đạo phản ứng như thế nào với xu hướng suy giảm ấy. Để khôi phục niềm tin, điều cần thiết nhất không phải là các khẩu hiệu hay chiến dịch tuyên truyền, mà là hành động thể chế hóa sự minh bạch và trách nhiệm. Nếu người dân nhìn thấy những thay đổi cụ thể — như công khai hóa quy trình nhân sự, trao nhiều quyền hơn cho cơ quan dân cử, tăng phản biện xã hội, và siết lại cơ chế kiểm soát quyền lực — thì lòng tin có thể được phục hồi, dù chậm. Ngược lại, nếu bộ máy tiếp tục chọn cách “giữ ổn định bằng im lặng,” chỉ nói đến đoàn kết bề ngoài mà không cải cách thực chất, thì sự suy giảm uy tín hiện nay có thể trở thành sự xa rời mang tính cấu trúc, kéo dài qua cả nhiệm kỳ kế tiếp. Kết luận: Một bước ngoặt chưa rõ hướng Tình trạng uy tín lãnh đạo cao nhất đang bị suy giảm không chỉ là câu chuyện cá nhân, mà là triệu chứng của một hệ thống đang “khát cải cách thực chất.” Hội nghị Trung ương 14 vừa qua có dấu hiệu thể hiện sự thiếu ổn định của quyền lực, đồng thời cũng cho thấy sự thiếu năng lượng đổi mới trong thời điểm người dân cần thấy thay đổi nhất. Từ nay đến Hội nghị trung ương 15 và đại hội ĐCSVN lần thứ XIV, mọi diễn biến nhân sự và thông điệp chính trị sẽ đều được công luận “soi kỹ” kỹ — không chỉ để xem ai được chọn, mà để xem hệ thống có dám tự làm mới mình hay không. Nếu không, sự suy giảm lòng tin hôm nay có thể trở thành thách thức lớn nhất đối với tính chính danh của toàn bộ cơ cấu quyền lực trong giai đoạn tới. -- Tham khảo: 1) https://www.youtube.com/watch?v=UlJWkKoO77I (Bài Phát Biểu Của CTN Lương Cường Khiến Dư Luận Sôi Sục – Vì Sao Báo Chí Không Đưa Tin?) (2 & 3) https://www.youtube.com/watch?v=peQ7zLO4Hbk (CTN Lương Cường làm nổ tung Hội trường: đừng lách luật, “cả ba ta” quá tuổi thì cùng về!) (4) https://en.vietnamplus.vn/party-central-committees-14-plenum-highlights-renewed-leadership-post332026.vnp (5) https://www.youtube.com/watch?v=1hunpgZp6mk (Hội nghị Trung ương 15: Ai Nắm Quyền Chi Phối Thực Sự? Vì Sao ‘Nút Thắt’ Nhân Sự Chưa Được Gỡ Bỏ?)

11.11.2025

Không phải đầy tớ, cán bộ là bố của dân

Dân Trần Theo phản ánh được báo chí đảng CSVN đăng tải, trong buổi tiếp công dân ngày 17/10, bà Phan Thị Hải Yến, Phó Trưởng phòng Kinh tế – Hạ tầng và Đô thị phường Yên Hòa (Hà Nội), đã quát tháo, chửi mắng người dân là “bố láo, bố toét”, thậm chí lao tới giật điện thoại, ra lệnh cho cấp dưới “vứt đi”. Toàn bộ hành vi ấy được ghi lại. Dân có bằng chứng, phường xác nhận có việc “thái độ không chuẩn mực”. Và kết quả: Kiểm điểm rút kinh nghiệm. Câu chuyện này phơi bày nhiều vấn đề. Thứ nhất, câu “bố láo, bố toét” không chỉ là một phút nóng nảy, nó phản ánh một căn bệnh kinh niên của bộ máy công quyền là coi thường dân. Dù rằng khẩu hiệu “cán bộ là đầy tớ của nhân dân” được treo đầy khắp các cơ quan hành chính công. Nhưng trong mắt cán bộ cộng sản, dân không phải là chủ, mà là con cái phải phục vụ quan chức. Nhiều trường hợp, khi người dân đi khiếu nại, tìm lại công lý, mà vẫn phải van xin, năn nỉ, cầu khẩn, thậm chí sợ hãi trước người có “quyền tiếp dân”. Để rồi bị chính những người đó chửi bới, sỉ vả ngay giữa trụ sở cơ quan hành chính, dù rằng tiền lương của họ từ thuế của dân mà ra, ngay cả trụ sở, hay bút mực giấy tờ mà họ dùng cũng từ thuế của dân mà ra… Có thể nói, những cán bộ như bà Yến không chỉ xúc phạm một người dân cụ thể, mà xúc phạm cả khái niệm “cán bộ là đầy tớ của nhân dân”, “xây dựng chính quyền gần dân” mà đảng cầm quyền vẫn ra rả rao giảng suốt bao năm. Thứ hai, vấn đề kiểm điểm thực ra chỉ là một thủ tục hành chính để mọi thứ lại trở về trật tự cũ: cán bộ vẫn ngồi ghế, dân vẫn ngửa cổ chịu đựng. Lãnh đạo phường Yên Hòa đã xác nhận có vụ việc, và nhanh nhảu thông báo luôn là yêu cầu “kiểm điểm”. Tức là đã giải quyết rồi và vậy là xong, viết vài dòng “xin rút kinh nghiệm sâu sắc”, đọc trong cuộc họp nội bộ, rồi… thôi. Không ai bị cách chức, không ai phải ra khỏi bộ máy. Không ai chịu trách nhiệm thật sự. Chuyện kiểm điểm này dân nghe riết cũng thấy nhàm: từ vụ công an đánh dân, giáo viên bạo hành học sinh, đến cán bộ nhận phong bì,… tất cả rồi cũng “kiểm điểm”, rồi hết chuyện. Cần hiểu rằng, hành vi xúc phạm dân, trong khi thi hành công vụ thì không thể. Một người nắm quyền lực hành chính, được trả lương từ tiền thuế của dân, mà lại có thể vung lời chửi rủa dân “bố láo, bố toét” ngay tại trụ sở nhà nước, thì không chỉ là sai sót đạo đức, mà là sự suy đồi của cả cơ chế quản lý con người. Đó không còn là “hành vi thiếu chuẩn mực”, mà là lạm quyền, xúc phạm danh dự công dân, vi phạm quy tắc ứng xử của cán bộ công chức, thậm chí đủ yếu tố để xem xét kỷ luật buộc thôi việc. Thử hỏi, nếu người dân kia – bà T., buông ra lời chửi tương tự, hay có hành vi giằng co lại, liệu có bị chụp mũ tội “hành hung, xúc phạm cán bộ” không? Cán bộ chửi dân thì kiểm điểm, dân chửi cán bộ thì lên phường nộp phạt, thậm chí là tra tay vào còng số tám. Sự bất bình đẳng ấy chính là điều khiến người dân mất niềm tin trầm trọng vào cái gọi là “chính quyền gần dân”. Chuyện ở phường Yên Hòa này không phải trường hợp cá biệt. Từ Bắc chí Nam, bao nhiêu năm nay không thiếu những vụ “tiếp dân” bị biến thành “hành dân”. Nên người dân mới có câu mỉa mai rằng cơ quan hành chính chủ yếu hành là chính. Có chỗ thì cán bộ bắt dân ký biên bản trống, có cán bộ còn xé đơn ngay trước mặt người khiếu nại, có nơi dựng rào, khóa cổng “phòng tiếp công dân” để khỏi… tiếp ai hết. Một công dân bị hành hạ, xúc phạm, coi thường như vậy thì đất nước khó lòng mơ chuyện “vươn mình”.
__________________
Tham khảo:
https://phunuvietnam.vn/kiem-diem-trach-nhiem-can-bo-phuong-yen-hoa-thieu-chuan-muc-khi-tiep-cong-dan-20251027225904628.htm
(VNTB)

02.11.2025

Nguyễn Văn Được hứa 2035 Thành Hồ sẽ hết ngập, hết kẹt, ai không tin thì “lên đồn”

Cảnh Chân (VNTB) Trong ngày 14/10, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch kiêm Phó Bí thư thường trực Thành Hồ có hai phát biểu đáng chú ý. Một là kêu gọi người dân dám nói thật, dám chịu trách nhiệm. Hai là tuyên bố 2035 TPHCM sẽ hết kẹt xe.

Buổi sáng, trong Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 – 2030, ông Được kêu gọi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thành phố phát huy truyền thống cách mạng, dám nghĩ những điều phi thường, dám nói những lời thật tâm, dám làm những việc đột phá, dám chịu trách nhiệm vì sự phát triển chung; nỗ lực phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Bàn về lời kêu gọi này, bác sỹ Phan Xuân Trung viết trên Facebook cá nhân: “cấp cho em tờ Kim Bài Miễn Giấy Mời Ra Phường trước đi rồi em nói”. Bác sỹ Trung cũng như nhiều nhân sỹ trí thức khác, đều bị an ninh mời lên đồn “làm việc tư tưởng” khi nêu quan điểm về các vấn đề bất cập trong chính sách và vấn nạn tham nhũng của chế độ. Đó là vấn đề mà tất cả người dân Việt Nam đều biết khi “dám nói sự thật”. Nhẹ thì bị nhắc nhở, yêu cầu gỡ bài, bị theo dõi, gây áp lực ép phải nghỉ việc, đóng cửa công ty, hàng quán. Nặng thì bị phạt hành chính, hoặc bị bắt giam với các điều 117, 331… Bên dưới bài viết của bác sỹ Trung, Facebook Ngọc Vũ bình luận: “em góp ý kiến nên đi chăn kiến đây anh Phó BT thành phố ơi”! Chị Ngọc Vũ tên thật là Vũ Ngọc Sửu, là một người phản biện chính sách sắc sảo, với những góp ý chân thành hướng tới một xã hội tốt đẹp. Nhưng năm 2023 chị bị toà tuyên 1 năm 6 tháng tù giam về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam. Bởi vậy dư luận mỉa mai rằng ông Được đang lừa người dân lên tiếng để phạt tiền bổ sung ngân sách thành phố. Ai “dám nói sự thật” thì sẽ bị bắt lên đồn để “chịu trách nhiệm. “Khi nào CSVN bỏ hẳn các điều luật có tính chất đàn áp quyền tự do ngôn luận của người dân thì khi đó người dân sẽ tự động nói thật về những bất cập mà họ thấy”, anh Tuấn Nguyễn nói với phóng viên VNTB. Buổi chiều, cũng trong Đại hội Đại biểu Đảng bộ TPHCM, ông Được cho biết, ông đã gặp các lãnh đạo Trung ương và hứa với Thủ tướng sẽ quyết tâm đến năm 2035 giải quyết được tình trạng kẹt xe, ngập nước. Các tờ báo trong nước đưa tin này hầu như đều nhận được phản ứng cười cợt mỉa mai của người dân. Đơn giản là ai cũng biết 10 năm nữa lượng xe cá nhân ở Thành Hồ sẽ tăng gấp đôi, hiện giờ đường càng lớn càng kẹt, phương tiện công cộng cũng chẳng đâu vào đâu; những công trình chống ngập ngàn tỷ, chục ngàn tỷ thì càng làm càng ngập, cứ mưa là ngập hết bánh xe, hầu như cả trung tâm thành phố đều ngập, lấy cái gì để tin lời ông chủ tịch? Thật ra ngay trong lời của ông Được đã cho thấy khả năng thất bại cao rồi. Theo đó, ông Được hứa với Thủ tướng tới 2035 sẽ hết ngập, hết kẹt. Nhưng lúc đó cả thủ tướng và ông Được đều đã về hưu, hạ cánh an toàn. Chẳng ai chịu trách nhiệm về lời hứa, mà cũng chẳng ai truy cứu trách nhiệm khi không làm được như lời đã hứa. Những kiểu “hứa lèo” này đã quá quen thuộc trong hàng ngũ cộng sản, từ chuyện năm 1975 Lê Duẩn khẳng định “Mười năm nữa chúng ra sẽ vượt Nhật Bản”, hay năm 2006 Nông Đức Mạnh tuyên bố 2020 Việt Nam sẽ thành nước công nghiệp. Bây giờ ông Được chỉ noi gương các tiền bối đồng đảng thôi. Ai tin thì tin, ai không tin mà dám nói lên sự thật thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật cộng sản.
__________________
Tham khảo:
https://vietnamnet.vn/tphcm-keu-goi-moi-nguoi-dam-nghi-phi-thuong-dam-noi-that-tam-dam-lam-dot-pha-2452484.html
https://laodong.vn/xa-hoi/chu-tich-tphcm-nguyen-van-duoc-noi-ve-thoi-diem-tphcm-se-het-ket-xe-1591819.ldo

18.10.2025

Tô Lâm ngầm thừa nhận Việt Nam là chế độ tội phạm trị

Cảnh Chân (VNTB) Hồi cuối tháng 9, Tô Lâm tuyên bố tội phạm đã điều hành, khống chế và cơ cấu cả Trung ương, cơ cấu cả quy hoạch, quan chức không thể cựa được, “nếu không gỡ được thì chết hết”. Phát biểu này diễn ra trong cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đồng thời, cũng đang trong giai đoạn nước rút của các phe tranh ghế trước thềm đại hội 14. Có thể hiểu rằng Tô Lâm muốn đánh vào “sân sau” của các quan chức trung ương để thanh trừng các phe phái đối thủ, dọn đường cho phe của Tô Lâm kiểm soát toàn bộ hệ thống chính trị Việt Nam. Tô Lâm cho biết “Trung ương Đảng bị tội phạm điều hành, khống chế, cơ cấu”; tức là trước nay chỉ có bầu cử giả, CSVN không có tính chính danh, không phải của dân do dân vì dân, mà chỉ là “chế độ tội phạm trị”. Tuy nhiên, khi đã thừa nhận Trung ương Đảng bị tội phạm điều hành, khống chế, tức là nói các quan chức lãnh đạo cấp cao nhất của CSVN là “nạn nhân”. Khác nào vừa ăn cướp vừa la làng, tội phạm lại nghĩ mình là nạn nhân. Bởi chính những người này mới là kẻ tạo ra tham nhũng, cầm trịch bộ máy chính trị, nắm quyền điều hành đất nước và ngồi trên pháp luật. Nên nhớ, trong hàng ngũ Trung ương Đảng đều là những sếp lớn cấp bí thư, chủ tịch tỉnh, là bộ trưởng, thứ trưởng, trưởng ban, hoặc đại biểu quốc hội… Tất cả đều “thấm nhuần đạo đức cách mạng”, “cao cấp lý luận chính trị”, là “tấm gương mẫu mực”… Ở cái tầm đó mà còn bị thao túng, khống chế thì nên giải tán đảng cộng sản cho rồi. Bởi họ đã không còn điều hành nổi chính mình, chứ đừng nói đến lãnh đạo đất nước. Nếu những con người “mẫu mực” đó mà vẫn bị tội phạm điều khiển, thì còn ai tin vào cái gọi là “đạo đức cách mạng” nữa? Đến mức này, mọi lời tuyên truyền về “đảng lãnh đạo toàn diện”, “chính quyền của dân, do dân, vì dân” đều trở thành trò hề. Hơn nữa, pháp luật, công an, tòa án ở đâu mà không bảo vệ được những quan chức cấp cao như vậy? Lãnh đạo mà còn bị tội phạm khống chế thì dân thường sẽ như thế nào? Tô Lâm từng đứng đầu Bộ Công an, cơ quan nắm toàn bộ hệ thống tình báo, điều tra, và bảo vệ chính trị nội bộ. Nếu đúng như ông nói, rằng tội phạm “điều hành, cơ cấu Trung ương”, thì tức là ngành công an đã hoàn toàn thất bại trong nhiệm vụ bảo vệ thể chế. Không chỉ vậy, đây cũng là một lời thú nhận chưa từng có tiền lệ, coi như phủ nhận tính chính danh của đảng CSVN. Bởi người đứng đầu đảng công khai thừa nhận rằng bộ máy trung ương, nơi tập trung quyền lực tuyệt đối, đã bị tội phạm thao túng. Hoặc nói dễ hiểu, các Uỷ viên Trung ương Đảng là con tin trong tay tội phạm. Nếu tội phạm nhiễu nhương, quyền lực tới mức có thể khống chế, điều hành được Trung ương Đảng thì khác nào đất nước này nằm trong tay tội phạm? Tô Lâm nói tội phạm “cơ cấu” cả Trung ương, nghĩa là tội phạm đã “sắp xếp” được bộ máy chính trị, chia ghế cho quan chức. Tức là thừa nhận rằng bấy lâu nay đất nước này chỉ bầu cử giả vì tất cả đều bị tội phạm chỉ định ghế cho quan chức. Câu nói “nếu không gỡ được thì chết hết”. Nghĩa là tới nay quan chức Trung ương Đảng vẫn là con tin, vẫn chưa gỡ được sự khống chế của tội phạm. Mà chưa biết khi nào mới gỡ được, dù rằng lúc nào cũng “rất quyết tâm”, “quyết liệt”. Thậm chí, câu hỏi đặt ra là Tô Lâm, người đứng đầu CSVN có phải tội phạm không? Bởi họ Tô là người có quyền lực cao nhất, mà nói Trung ương Đảng bị tội phạm khống chế, thì chỉ có cấp cao nhất như Tô Lâm mới khống chế được thôi. Hay các đối thủ của Tô Lâm như Phạm Minh Chính, Phan Văn Giang khống chế Trung ương Đảng? Hay là cộng sản Trung Quốc khống chế Trung ương Đảng CSVN? Nếu không nói rõ thì không thể gỡ được. “Nếu không gỡ được thì chết hết” không chỉ là nỗi sợ của giới cầm quyền, mà còn là lời tiên đoán cho sự sụp đổ không thể tránh khỏi của “chế độc tài tội phạm trị”./.

05.10.2025

Đơn khiếu nại khẩn cấp

Thu Đỗ Hôm nay tôi đi gửi trực tiếp và cả qua đường bưu điện tới Toà án Đà Nẵng, VKS Đà Nẵng và Trại giam An Điềm về việc phải minh bạch nơi giam giữ chồng tôi( Trịnh Bá Phương). Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Tp Đà Nẵng, ngày 1/10/2025 Đơn khiếu nại khẩn cấp Trích yếu: Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng minh bạch nơi giam giữ chồng tôi (Trịnh Bá Phương) hiện nay. Kính gởi: Ông Nguyễn Chí Công - Chánh án tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng (địa chỉ: 374 Núi Thành, phường Hòa Cường, thành phố Đà Nẵng) Đồng kính gởi: Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng . (địa chỉ: 755 Nguyễn Hữu Thọ, Khuê Trung, Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng) Kính gửi:Trại giam An Điềm ( địa chỉ: Thôn Đại Mỹ, xã Thượng Đức, thành phố Đà Nẵng) Tôi tên là: Đỗ Thị Thu Sinh năm: Địa chỉ thường trú: Số điện thoại: Là vợ của ông Trịnh Bá Phương (sinh năm 1985), bị xét xử sơ thẩm tại tòa án thành phố Đà Nẵng ngày 27/9/2025 theo điều 117 “Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” của bộ luật Hình sự thi hành năm 2018, bị kết án 11 năm tù giam. Phiên tòa đã cho thấy có nhiều vi phạm pháp luật, phiên tòa công khai nhưng tôi (Đỗ Thị Thu) và gia đình chồng tôi không được vào trong phiên tòa sơ thẩm, chồng tôi (Trịnh Bá Phương) không được trình bày để gỡ tội danh bị cáo buộc, không được nói lời sau cùng…Trước đó, chồng tôi (Trịnh Bá Phương) cũng không được tiếp cận hồ sơ vụ án để tự bào chữa cho mình. Chồng tôi (Trịnh Bá Phương) đã bị xét xử không công bằng trong phiên tòa sơ thẩm ngày 27/9/2025 do ông Đinh Tấn Long làm chủ tọa. Ngày 1/10/2025, tôi (Đỗ Thị Thu) đến thăm chồng tôi (Trịnh Bá Phương) tại trại giam An Điềm (xã Thượng Đức, thành phố Đà Nẵng), đây là nơi giam giữ chồng tôi (Trịnh Bá Phương) trước phiên tòa sơ thẩm ngày 27/9/2025. Nhưng trại giam An Điềm cho biết là chồng tôi (Trịnh Bá Phương) không còn bị giam giữ tại đây kể từ sau phiên tòa sơ thẩm, ngày 27/9/2025. Khi tôi đến tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng để hỏi chồng tôi (Trịnh Bá Phương) đang bị giam ở đâu, thì nơi này cũng không biết. Chồng tôi (Trịnh Bá Phương) bị xét xử sơ thẩm ngày 27/9/2025, được kháng cáo trong vòng 15 ngày và hiện nay tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đang thụ lý hồ sơ vụ án của chồng tôi (Trịnh Bá Phương) để tống đạt bản án sơ thẩm và chờ quyết định kháng cáo của chồng tôi (Trịnh Bá Phương). Như vậy, tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng chắc chắn phải biết chồng tôi (Trịnh Bá Phương) đang bị giam giữ ở đâu. Việc không công khai minh bạch nơi giam giữ chồng tôi (Trịnh Bá Phương) là vi phạm pháp luật Việt Nam và Công ước về các quyền Dân sự và Chính trị, chống lại sự giam giữ biệt tích, bí mật. Theo quy định tại điều 22 của luật Tạm giữ, Tạm giam và điều 52 của luật Thi hành án Hình sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mỗi tháng tôi (Đỗ Thị Thu) được thăm chồng tôi (Trịnh Bá Phương) một lần. Đề nghị tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng, Viện Kiểm Soát, Trại giam An Điềm trả lời đơn khiếu nại của tôi (Đỗ Thị Thu) bằng văn bản: Chồng tôi (Trịnh Bá Phương) hiện nay đang bị giam giữ tại đâu và giải quyết cho tôi (Đỗ Thị Thu) được thăm chồng tôi theo luật định. Trong trường hợp khẩn cấp có thể liên lạc với tôi qua điện thoại (đính kèm theo đơn). Trân trọng kính chào. Người viết đơn, Đỗ Thị Thu

02.10.2025

Vạch mặt gã "quan tòa đểu" Đinh Tấn Long đã xử Trịnh Bá Phương

Quốc Khải Theo dõi phiên xử Trịnh Bá Phương tại Đà Nẵng ngày 27/9/2025, cái tên thẩm phán Đinh Tấn Long sẽ mãi gắn liền với hai chữ cay đắng: “Quan tòa đểu”.

Dù được quảng bá là “công khai”, phiên tòa lại khép kín trước sự chứng kiến của công luận. Đại diện các Đại sứ quán Đức, Anh và Liên minh châu Âu – những người đã có công hàm chính thức – vẫn bị từ chối tham dự. Gia đình bị cáo cũng bị ngăn cản. Công khai ở đây chỉ là một lớp sơn mỏng che giấu bản án bỏ túi.

Ngay trong phiên xử, thẩm phán Đinh Tấn Long đã liên tục ngắt lời luật sư, thậm chí đe dọa chấm dứt quyền bào chữa nếu ông cho rằng “quá dài dòng”. Quyền tự bào chữa của bị cáo Trịnh Bá Phương cũng bị tước đoạt trắng trợn. Khi Phương cố gắng cất tiếng nói lời sau cùng, công an đã bịt miệng ngay tại tòa, và Đinh Tấn Long không những không ngăn chặn, mà còn làm ngơ, biến tòa án thành một vở tuồng bạo lực.

Điều lạ lùng và cũng đau xót nhất là, trong khi Viện Kiểm sát chỉ đề nghị mức án 9–10 năm tù, thì chính thẩm phán Đinh Tấn Long lại nâng lên thành 11 năm. Một người cầm cân nảy mực, lẽ ra phải xem xét kỹ lưỡng từng bằng chứng, lại đi xa hơn cả bên buộc tội. Sự “cứng rắn” đó không xuất phát từ pháp luật, mà chỉ có thể hiểu như một sự phô diễn quyền lực của kẻ sẵn sàng chà đạp công lý để làm vừa lòng hệ thống.

Phiên tòa xoay quanh vài tờ biểu ngữ thu được trong phòng giam. Thế nhưng, video khám xét – chứng cứ then chốt để xác định sự thật – lại không hề được công bố. Hai cơ quan giám định độc lập từ chối kết luận vì thiếu tài liệu so sánh. Nghĩa là, chính cơ quan chuyên môn cũng không dám xác nhận Phương là tác giả của những biểu ngữ ấy. Thế nhưng, Đinh Tấn Long vẫn tuyên án, như thể sự thật chẳng còn giá trị.

Có thể nói, ở phiên xử này, Đinh Tấn Long không phải là thẩm phán mà là kẻ bảo kê cho công an, là người hợp thức hóa bản án có sẵn. Ông ta đã biến chiếc ghế thẩm phán, đáng lý ra là biểu tượng của công lý, thành công cụ đàn áp. Cái ghế ấy không còn giữ được cán cân pháp luật, mà chỉ để dập tắt tiếng nói của người dân.

Khi còn những “quan tòa đểu” như Đinh Tấn Long, công lý vẫn sẽ bị giẫm nát dưới gót giày quyền lực. Và bản án nặng nề nhất, rốt cuộc, không phải dành cho Trịnh Bá Phương, mà chính là dành cho những kẻ nhân danh pháp luật để phản bội công lý./.

30.09.2025

Nhà đấu tranh đất đai Trịnh Bá Phương bị tòa Đà Nẵng gán chồng thêm 11 năm tù giam*

Đỗ Thị Thu Hôm nay này 27/9/2025, Toà án nhân dân thành phố Đà Nẵng mở phiên tòa sơ thẩm xét xử chồng tôi Trịnh Bá Phương (khi chồng tôi đang ở tù với mức án oan 10 năm tù giam và 5 năm quản chế). Cộng cả 2 án thì chồng tôi phải chịu mức án oan là 21 năm tù giam và 5 năm quản chế. Đây là một phiên tòa công khai nhưng phía gia đình tôi và các đại diện của các đại sứ quán như Đức, Anh và Liên Minh Châu Âu không được vào. Hàng trăm an ninh, công an vây kín phiên tòa. Các ngả đường đến phiên tòa đều bị chặn. Phía đại sứ quán nói với gia đình tôi rằng họ đã gửi công hàm tới cho tòa án Đà Nẵng, thư ký tòa án (tên Lĩnh) này nói với các đại sứ quán đến tòa chỉ cần mang giấy tùy thân là được vào tham dự phiên tòa. Vậy nên từ ngày hôm trước phiên toà diễn ra các đại sứ quán đã bay từ Hà Nội và Đà Nẵng để tham dự phiên tòa, nhưng khi họ tới tham dự phiên tòa lại từ chối không cho vào tham dự phiên tòa. Trong phiên tòa xét xử chồng tôi ngày hôm nay phía luật sư và chồng tôi thường xuyên bị ngắt lời và không cho nói, chồng tôi còn bị công an bóp mồm không cho nói lời sau cùng. Khi anh Phương và các luật sư bào chữa thì thẩm phán chủ tọa phiên tòa Đinh Tấn Long cho là dài dòng và đe dọa dừng vai trò của luật sư tại đây, và xử chồng tôi vắng mặt. Trong quá trình điều tra chồng tôi đã gửi đơn tới Viện kiểm sát để tiếp cận với hồ sơ vụ án mà không được. Các luật sư không được tham gia vào vụ án trong quá trình điều tra. Biểu ngữ họ thu giữ là “Đả Đảo Đảng Cộng Sản Việt Nam Vi Phạm Nhân Quyền, Đả Đảo Toà Án Cộng Sản Kết Án Oan Tôi.” Được đưa đi giám định bởi 2 cơ quan là Phòng kỹ thuật hình sự Công An tỉnh Quảng Nam(cũ) và Phân viện khoa học hình sự tại thành phố Đà Nẵng, hai cơ quan này đều từ chối giám định vì tài liệu so sánh không đảm bảo điều kiện để giám định, và không có bất kỳ người nào tại trại giam An Điềm chứng kiến (nhìn thấy hoặc biết hoặc có thông tin) về việc chồng tôi là người tạo ra dòng chữ biểu ngữ trên tờ giấy A3. Chồng tôi nói không phải là người tạo ra dòng chữ trong biểu ngữ nói trên. Ngày 18/11/2024 họ lục soát đồ của chồng tôi, lúc đó sức khỏe của chồng tôi rất yếu vì chồng tôi đang tuyệt thực đến ngày thứ 18. Và chồng tôi nhớ rằng, họ đến kiểm tra phòng, lập biên bản ở chỗ khác không phải ở trong buồng giam. Sau đó, yêu cầu chồng tôi ký nhưng chồng tôi đã không ký. Chồng tôi và luật sư yêu cầu công bố video khám phòng nhưng phía điều tra không công bố được. Viện kiểm sát đề nghị 9-10 năm tù. Tòa án tuyên 11 năm tù. Gần kịch khung khoản 1 điều 117 [Bộ luật Hình sự, 2015 – làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXHCNVN.]
Gia đình tôi có 5 người thì có đến 6 án tù với tổng số tù giam là hơn 40 năm tù giam và 11 năm quản chế. Chồng tôi và gia đình xin gửi lời cảm ơn tới các đại sứ quán, các tổ chức nhân quyền quốc tế, và anh em, bạn bè, cô chú đã luôn quan tâm, động viên, chia sẻ và đồng hành cùng gia đình tôi suốt thời gian qua. Đặc biệt xin gửi lời cảm ơn tới 3 Đại Sứ quán Đức, Anh và Liên Minh Châu Âu cùng các luật sư đã vượt gần nghìn km với thời tiết mưa bão từ Hà Nội vào Đà Nẵng để đến phiên tòa. Một lần nữa gia đình tôi xin gửi lời cảm ơn tới tất cả mọi người. Nguồn: FB Thu Đỗ

28.09.2025

Giáo dục cộng sản: công khai thông tin học sinh nghèo và khuyết tật

Dân Trần Những hành động này đều xuất phát từ tư duy quản lý lỗi thời, coi học sinh là đối tượng để “uốn nắn” bằng hình phạt công khai, thay vì khuyến khích và tôn trọng. Tương tự dạng đấu tố kiểu cũ, phi nhân, phản giáo dục, phản khoa học. Sáng ngày 5/9, trường Tiểu học Thái Thịnh (Đống Đa, Hà Nội) công khai danh sách học sinh nghèo lên màn hình lớn trước mặt hàng trăm học sinh, phụ huynh, khách mời… Kèm theo chú thích đầy đủ họ tên, lớp, chi tiết về hoàn cảnh gia đình, thậm chí ghi rõ chi tiết bệnh tình của học sinh, người nhà. Có lẽ các em học sinh trong danh sách sẽ bị ám ảnh cả đời khi bị bêu tên như vậy. Bởi trẻ em, đặc biệt là học sinh tiểu học, đang trong giai đoạn hình thành nhân cách. Ở lứa tuổi này, các em rất nhạy cảm với ánh nhìn của bạn bè và những đánh giá xung quanh. Một lời trêu chọc, một ánh mắt thương hại cũng có thể để lại vết thương tâm lý khó lành. Khi hoàn cảnh khó khăn và bệnh tình của gia đình bị công khai trước toàn trường, những đứa trẻ ấy không chỉ cảm thấy xấu hổ mà còn dễ bị bạn bè xa lánh, trêu ghẹo. Nhiều em có thể tự ti, mặc cảm, thậm chí sợ hãi khi đến trường. Nếu kéo dài suốt 12 năm học phổ thông thì sẽ hình thành tâm lý thù địch với xã hội, dễ rơi vào các hành vi tiêu cực khi trưởng thành. Về mặt xã hội, những hành vi như vậy nuôi dưỡng một văn hóa kỳ thị, chia rẽ học sinh thành “giàu” và “nghèo”, “tốt” và “xấu”. Thay vì đoàn kết, các em có thể hình thành tâm lý coi thường hoặc xa lánh những bạn có hoàn cảnh khó khăn. Đây là điều hoàn toàn trái ngược với mục tiêu giáo dục về sự yêu thương và tôn trọng. Đáng lẽ, trường học phải là nơi che chở, bảo vệ sự tự tin và nhân phẩm của trẻ, thì chính nhà trường lại vô tình trở thành nơi gieo rắc nỗi đau cho những mầm non của đất nước. Điều khiến dư luận phẫn nộ hơn nữa là sau hành vi phản giáo dục này, nhà trường chỉ đăng hai câu xin lỗi ngắn trên trang Facebook: Kính gửi: Quý phụ huynh, học sinh! Trong Lễ Khai giảng năm học 2025 – 2026 vừa qua, Trường Tiểu học Thái Thịnh đã có sơ suất lớn khi trình chiếu công khai danh sách học sinh có hoàn cảnh khó khăn lên màn hình trước toàn thể học sinh, phụ huynh và khách mời tham dự. Nhà trường nhận thức sâu sắc rằng đây là một sai sót rất đáng tiếc và cũng là bài học đắt giá để nhà trường hoàn thiện hơn trong công tác tổ chức và giáo dục. Trân trọng xin lỗi và cảm ơn! Hai câu xin lỗi theo kiểu chiếu lệ khô khan, đổ lỗi cho trình chiếu rồi xin rút kinh nghiệm mà không truy cứu trách nhiệm và đưa ra giải pháp xử lý gì cả! Nên nhớ, không thể đổ lỗi cho cá nhân “người trình chiếu”, bởi để một thông tin nhạy cảm như vậy xuất hiện trên màn hình trước toàn trường, nó đã phải trải qua nhiều bước kiểm duyệt: từ người soạn thảo văn bản, người duyệt nội dung, ban giám hiệu, hiệu trưởng. Chẳng lẽ cả một tập thể giáo viên, cán bộ quản lý không ai nhận ra tính chất phản giáo dục của hành vi này? Mà thật ra đây là chuyện thường trong nền giáo dục cộng sản ở Việt Nam mấy chục năm nay, nên giáo viên họ cũng chẳng biết đó là sai. Từ lâu, trong môi trường giáo dục Việt Nam, việc bêu rếu học sinh trước tập thể đã trở thành “thói quen”. Trường nào cũng thường xuyên đọc tên học sinh vi phạm nội quy trong lễ chào cờ, bắt các em đứng lên trước toàn trường như một hình thức “đấu tố” để bêu gương xấu. Có khi, học sinh bị ép viết bản kiểm điểm và đọc to trước lớp, khiến các em bị bạn bè coi thường, xa lánh. Còn học sinh nghèo thì thường bị “điểm danh” khi nhận quà hỗ trợ, thay vì được trao một cách kín đáo, tế nhị. Những hành động này đều xuất phát từ tư duy quản lý lỗi thời, coi học sinh là đối tượng để “uốn nắn” bằng hình phạt công khai, thay vì khuyến khích và tôn trọng. Tương tự dạng đấu tố kiểu cũ, phi nhân, phản giáo dục, phản khoa học. Trong khi các nền giáo dục tiên tiến luôn đề cao quyền cá nhân và sự riêng tư của trẻ, thì ở ta, nhiều giáo viên, cán bộ quản lý vẫn vô tư xâm phạm quyền đó, coi đây là “biện pháp giáo dục”. Đây không chỉ là vấn đề nhận thức của cá nhân, mà là căn bệnh hệ thống, bắt nguồn từ cách đào tạo giáo viên, cơ chế thi đua và tư duy quản lý hành chính hóa trường học. Ngoài ra, hành động đùn đẩy trách nhiệm cũng cho thấy tư duy quản lý vô cảm. Trong giáo dục, trách nhiệm không chỉ dừng ở mức “xin lỗi”, mà phải có hình thức kỷ luật rõ ràng, thậm chí xử lý theo pháp luật nếu vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em. Nếu vụ việc này chìm xuồng, đó sẽ là tiền lệ nguy hiểm, khiến những sai lầm tương tự tiếp tục tái diễn. Căn cứ theo quy định pháp luật Việt Nam, việc công khai danh sách học sinh có hoàn cảnh khó khăn là vi phạm quyền bí mật đời tư, quyền được bảo vệ thông tin cá nhân của trẻ em. Cụ thể: – Điều 21 Hiến pháp 2013: mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình. – Điều 6, Điều 33 Luật Trẻ em 2016: nghiêm cấm tiết lộ hoặc công khai thông tin đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em (bao gồm tình trạng kinh tế, hoàn cảnh gia đình) nếu chưa có sự đồng ý của trẻ từ đủ 7 tuổi trở lên và cha/mẹ hoặc người giám hộ. – Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015: việc thu thập, công bố thông tin cá nhân phải được người đó đồng ý. Với trẻ em, đương nhiên phải có sự đồng ý của cha mẹ/người giám hộ. – Nghị định 130/2021/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội cũng có chế tài đối với hành vi tiết lộ, sử dụng thông tin của trẻ em sai mục đích.

07.09.2025

Trả lời như lừa trẻ con – Đã đến lúc xóa bỏ độc quyền nghành điện

Ba tháng liên tiếp nhận hóa đơn tiền điện y hệt nhau, bà Đào Bích Lan (Đông Triều, Quảng Ninh) phản ánh thì nhận được câu trả lời từ Điện lực: “Trùng hợp ngẫu nhiên”. Tình trạng tương tự xảy ra ở nhiều tỉnh như Nghệ An, Phú Thọ, Hà Tĩnh, Hưng Yên… nhưng kịch bản ngành điện đưa ra vẫn như cũ: do “sử dụng nhiều điện”, “chạm chập dây sau công tơ”, “khách hàng câu like” hay “đăng sai sự thật”. Câu trả lời nghe như để đối phó với con nít. Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) thì khẳng định: lỗi chốt sai chỉ số chủ yếu xảy ra ở các đơn vị tư nhân, trong khi ngành điện Nhà nước hoàn toàn… vô can. Bất cứ ai phản ánh đều bị mời làm việc, ký biên bản và "tự nguyện" gỡ bài. Trên truyền thông, ngành điện luôn đúng, người dân luôn sai. Còn minh bạch, công khai hay kiểm tra độc lập thì… im lặng. Thực tế cho thấy, ngành điện đang hưởng lợi từ vị thế độc quyền, không chịu sự cạnh tranh nên không có động lực để minh bạch hóa thông tin hay nâng cao dịch vụ. Người dân chỉ có một lựa chọn – mua điện từ EVN hoặc từ các đơn vị "có giấy phép", nhưng lại không có quyền lựa chọn đơn vị kiểm định độc lập công tơ, hay cơ chế khiếu nại rõ ràng, minh bạch. Khi quyền lực không bị kiểm soát, mọi sai phạm đều được ngụy trang bằng những "trùng hợp ngẫu nhiên". Đã đến lúc phải chấm dứt sự độc quyền của ngành điện, mở cửa thị trường để các đơn vị cạnh tranh thực sự. Minh bạch không đến từ lời hứa suông nó đến từ hệ thống kiểm soát và tiếng nói của người tiêu dùng. Người dân không cần những lời xin lỗi khuất tất, mà cần sự thật – rõ ràng, sòng phẳng và có trách nhiệm.

07.09.2025

“Sinh nhật Tổ Quốc 80 tuổi” – một trò lố bịch của tuyên truyền đỏ

Nhật Ký Yêu Nước Có lẽ chưa bao giờ trong lịch sử loài người, khái niệm tổ quốc lại bị hạ thấp, méo mó và biến thành trò hề như dưới bàn tay tuyên truyền của cộng sản Việt Nam. Một bạn trẻ, cầm biểu ngữ “Chúc mừng sinh nhật tổ quốc 80 tuổi”, ánh mắt tự hào nhưng trong đầu thì rỗng toéc. Tổ quốc Việt Nam tồn tại hơn bốn ngàn năm văn hiến, dựng nước từ thời Hùng Vương, trải qua bao triều đại, bao cuộc kháng chiến giữ gìn bờ cõi. Vậy mà nay, dưới lưỡi kéo tuyên truyền cộng sản, tổ quốc bỗng chốc chỉ còn… 80 tuổi, gói gọn trong ngày 2/9/1945 khi Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn. Xin lỗi, đó chỉ là ngày ra đời của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, một chính thể trong một giai đoạn lịch sử, chứ không phải ngày “khai sinh tổ quốc Việt Nam”. Thế nên, câu khẩu hiệu kia chẳng khác nào một cái tát vào mặt tổ tiên: từ Vua Hùng, Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung… tất cả đều bị gạt sạch, để chỉ còn lại 80 năm dưới ách thống trị của đảng cộng sản. Nếu tổ quốc mới 80 tuổi, vậy mồ mả cha ông ta từ nghìn năm trước là của… ai? Cái “sinh nhật 80 tuổi” ấy không phải là niềm tự hào, mà chính là bằng chứng cho thấy một thế hệ đã bị nhồi sọ đến mức nhầm lẫn giữa dân tộc và đảng, giữa đất nước ngàn năm và một chính thể độc tài toàn trị. Thực chất, cái được “mừng sinh nhật” 80 năm nay không phải tổ quốc, mà là 80 năm dân tộc Việt Nam bị xiềng xích trong ý thức hệ cộng sản. Một “sinh nhật” của sự độc tài, tham nhũng, đàn áp, nghèo đói, và bán rẻ lãnh thổ cho ngoại bang.
Tổ quốc Việt Nam chúng ta không cần ai chúc mừng sinh nhật, vì tổ quốc đã sống hơn 4000 năm, và sẽ còn tồn tại muôn đời – dù cộng sản có sụp đổ như tro tàn lịch sử. Vậy nên, hô hào “tổ quốc 80 tuổi” chỉ là trò hề. Nó không tôn vinh dân tộc, mà chỉ phơi bày cái dốt nát, u mê và sự vô ơn với tổ tiên của phe “cờ đỏ sao vàng”./.

02.09.2025

Đợt “xáo bài” mới, khá then chốt của Tô Lâm

Bình Nguyên Chuyễn từ thể chế “vua tập thể” sang “vua cá nhân” của Tổng bí thư Tô Lâm, sự điều chỉnh nhân sự cấp cao lần này càng khẳng định nguyên lý, công tác nhân sự là “then chốt của then chốt.” (1) Theo Văn phòng Trung ương đảng, ngày 25/8/2025, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ Chính trị đã làm việc với Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương. Buổi làm việc nhằm cho ý kiến về dự thảo văn kiện và phương án nhân sự trình đại hội đảng bộ Quân đội lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025 – 2030. (2) Tuy nhiên, đợt “xáo bài” rộng lớn hơn liên quan đến Trần Lưu Quang, Nguyễn Văn Nên và Nguyễn Thanh Nghị được công bố riêng rẽ. Tại TP.HCM sáng 25/8, ông Quang nhận quyết định về làm bí thư Sài Gòn, còn ông Nên nhận quyết định ra Hà Nội giữ nhiệm vụ Thường trực Tiểu ban Văn kiện đại hội XIV. Tại trụ sở Ban Chính sách, chiến lược Trung ương ở Hà Nội, chiều 25/8 Nguyễn Thanh Nghị nhận quyết định giữ chức Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương. Cả ba quyết định này của Bộ Chính trị ĐCSVN chẳng gây một gợn sóng dư luận nào đối với toàn xã hội Việt Nam (3). Có lẽ hai sự kiện: Xả rác ngập thủ đô sau khi xem hợp luyện diễu binh (4) và cái chết đầy bi thảm của nữ Tiến sĩ Viện Hán Nôm (5) đã lấn át tất cả. Nhưng có hai “yếu nhân” được quan tâm Thứ nhất là việc ông Nguyễn Văn Nên được thuyên chuyển ra Hà Nội. Một KOL “bình loạn”: Như vậy là ông Nên chia tay “đội tuyển” Sài Gòn. Chuyện vốn bình thường khi cầu thủ đã tới tuổi. Lại càng bình thường hơn với Nguyễn Văn Nên. Vì ông đã xác định ngay khi “về tuyển,” từ Sài Gòn về lại quê nhà có mấy mươi cây, mà sắp tới có cao tốc nữa, lên xe nhắm mắt để đó cái tới nhà! (6) Với ông Nên, dân Sài thành nhắc vô số chuyện nhưng nổi bật nhất là chất “thủ môn” trong con người ông. Ngày khai trường, ông Nên nhắn với thầy cô, xin hãy dạy cho học trò lòng trung thực. Ngày thầy thuốc, ông cảm ơn và tôn vinh, không muốn phụ ơn những bác sĩ từ Việt Nam Cộng Hòa đã ở lại như Bác sĩ Trần Thành Trai, Bác sĩ Trần Đông A… Nhân sự kiện 30/4, ông nhắc lại phát biểu của Thượng tướng Trần Văn Trà – người khi gặp gỡ trực tiếp, trò chuyện với các ông Dương Văn Minh, Nguyễn Văn Huyền, Vũ Văn Mẫu đã nhấn mạnh: Xếp lại quá khứ, hướng tới tương lai và khẳng định thắng lợi vừa qua là của toàn dân tộc… (7) Người thứ hai là “thái tử đảng” Nguyễn Thanh Nghị – được Trung ương điều ra Hà Nội ngồi ở “phòng chờ” để vào Bộ Chính trị, đấy là theo đồn đoán của giới thạo tin “cung đình.” Nguyễn Thanh Nghị được dư luận quan tâm không phải vì tài cán gì nổi bật, mà chủ yếu là vì ông là con trai Nguyễn Tấn Dũng, cựu thủ tướng tai tiếng nhất nước. Lê Thanh Nghị thời gian chưa đủ dài ở chính trường để bị “tai tiếng” như thân phụ, nhưng dư luận nói nhiều về sự thất bại của chương trình nhà ở xã hội do ông chủ xướng (8). Nay về “tạm trú ẩn” an toàn trong cái gọi là “Trưởng ban Chính sách, chiến lược của Trung ương đảng” vô thưởng vô phạt, có thể là chờ thay thế vị trí Nguyễn Văn Nên sẽ về hưu. Hoàn thiện “Bộ tứ” quyền lực Đợt điều chuyển công tác kỳ này liên quan đến hơn cả tá nhân mạng, không chỉ đơn thuần là thay thế chức danh. Nó được ví như một “đợt xáo bài” quy mô – nơi từng quân cờ được sắp xếp lại để định hình bàn cờ quyền lực trong giai đoạn mới. Ở Việt Nam, điều này càng trở nên có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh đại hội XIV dự kiến sẽ được triệu tập sớm trong năm 2025. “Đợt xáo bài” lần này có tính “then chốt” không chỉ vì số lượng và cấp độ nhân sự được điều chỉnh, mà còn bởi triết lý chính trị nằm sau nó: Cân bằng vùng miền, phân bổ quyền lực và chuẩn bị cho một cấu trúc chính trị tập trung hơn. Trong nhiều năm, “Bộ tứ” – bao gồm tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng chính phủ và chủ tịch Quốc hội – được coi là cơ chế đảm bảo sự ổn định và tính cân bằng trong hệ thống chính trị. Đợt điều chỉnh nhân sự gần đây cho thấy các vị trí này dần định hình rõ rệt hơn, trừ hai vị không được nhắc đến kỳ này là Phạm Minh Chính và Trần Thanh Mẫn. Sự luân chuyển và bổ nhiệm ở cấp cao cho thấy mục tiêu nhất quán: Củng cố tính ổn định, không để trống ghế quyền lực, đồng thời mở đường cho những gương mặt được lựa chọn bước vào bàn cờ lớn của đại hội XIV. Cấu trúc “Bộ tứ” vẫn duy trì, nhưng ngày càng thấy rõ hơn vai trò điều phối tập trung của người đứng đầu là tổng bí thư. Trong các hoạt động quốc tế gần đây (như chuyến thăm Hàn Quốc), ông kiêm luôn phần việc của chủ tịch nước lẫn thủ tướng). (9) Những quân cờ trong cặp “thanh gươm – lá chắn” Hai trụ cột quan trọng khác – an ninh và quốc phòng – tiếp tục được củng cố. Đây là “thanh gươm” và “lá chắn” của chế độ, vừa đảm bảo an ninh nội địa, vừa duy trì vị thế trong bối cảnh khu vực nhiều biến động. Việc bổ nhiệm tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng – chứ không đề bạt tướng Trịnh Văn Quyết, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị – lên làm bộ trưởng Quốc phòng được cho là đúng đắn. Lựa chọn nhân sự lĩnh vực này không chỉ mang tính kỹ thuật, mà còn là thông điệp: Cần những người có năng lực thực tiễn, am hiểu về an ninh – quốc phòng, thay vì những gương mặt thuần túy chính trị. Trong thời đại công nghệ, trí tuệ nhân tạo và cạnh tranh chiến lược toàn cầu, quân đội và công an càng phải đóng vai trò trụ cột bảo vệ chế độ. Đợt xáo bài kỳ này phần nào phản ánh được nguyên lý ấy. Từ “vua tập thể” đến mô hình quyền lực tập trung hơn Một trong những điểm đáng chú ý là sự dịch chuyển từ mô hình “vua tập thể” – tức sự lãnh đạo theo cơ chế đồng thuận và cân bằng – sang mô hình quyền lực tập trung hơn. Ưu điểm của mô hình này là tính quyết đoán cao, giảm thiểu tình trạng “nhiều sếp nhưng ít người chịu trách nhiệm.” Quyền lực tập trung có thể giúp các chính sách được triển khai nhanh chóng, đặc biệt trong những bối cảnh đòi hỏi phản ứng tức thời. Tuy nhiên, rủi ro cũng không nhỏ: Khi cơ chế giám sát và đối trọng bị thu hẹp, nguy cơ cá nhân hóa quyền lực là điều khó tránh. Một nền chính trị tập trung quá nhiều vào một cá nhân dễ trở nên khép kín, khó mở ra con đường cải cách và dân chủ hóa. Tác động đối ngoại và thế lưỡng nan chiến lược Một mô hình quyền lực mới tất yếu tác động đến chính sách đối ngoại. Trong khi phương Tây kỳ vọng Việt Nam có thể trở thành một đối trọng với Trung Quốc tại Biển Đông, thì việc tập trung quyền lực trong tay ít cá nhân có thể khiến các đối tác thận trọng hơn. Một mặt, Việt Nam đang cho thấy sự linh hoạt: Những chuyến tiếp xúc cấp cao, nỗ lực giữ quan hệ cân bằng với cả Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Mặt khác, việc thiếu cải cách thể chế và thiếu minh bạch trong quá trình nhân sự lại khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại. Ở cấp độ khu vực, sự trỗi dậy của các nhân vật mang màu sắc kỹ trị cũng được xem là một dấu hiệu đáng chú ý. Họ có thể đóng vai trò “gương mặt thân thiện” để kết nối với quốc tế, nhưng vẫn nằm trong quỹ đạo kiểm soát nội bộ. Điều này tạo ra một thế lưỡng nan: Vừa muốn mở cửa để hội nhập, vừa lo ngại đánh mất sự chặt chẽ của hệ thống quyền lực. Góc nhìn xã hội: Khoảng cách giữa thượng tầng và đời sống Với người dân, các đợt xáo bài nhân sự thường không tạo ra kỳ vọng nào trực tiếp. Bởi lẽ, những thay đổi ở thượng tầng ít khi được phản ánh ngay lập tức trong đời sống thường nhật: Từ giá cả, đến công ăn việc làm, hay an sinh xã hội. Trong khi đó, các dịp kỷ niệm lớn – chẳng hạn ngày Quốc khánh 2/9 chẳng hạn – vẫn thu hút hàng vạn người tham dự, như một biểu tượng của niềm "tự hào dân tộc." Nhưng đặt song song với thực tế, nhiều người vẫn tự hỏi: Liệu niềm tự hào ấy có đi đôi với cải thiện đời sống và tự do của mỗi cá nhân? Chính sự chênh lệch này khiến người dân ít đặt kỳ vọng vào các đợt sắp xếp nhân sự, mà quan tâm nhiều hơn đến những chính sách thiết thực, như có được sử dụng xe gắn máy tiếp hay không? Chương trình nhà xã hội sẽ còn tiếp tục? “Then chốt của then chốt” Nhân sự luôn được coi là “then chốt của then chốt” trong mọi kỳ đại hội. Đợt xáo bài lần này không chỉ là bước đi chiến thuật, mà còn mang tính định hình lâu dài. Nó mở ra một trật tự quyền lực mới, nơi vai trò cá nhân được nâng cao, trong khi cơ chế tập thể dần bị thu hẹp lại. Câu hỏi quan trọng không còn đơn giản là “ai sẽ ngồi ở vị trí nào,” mà là mô hình chính trị nào sẽ được định hình sau đại hội XIV. Một mô hình kỹ trị, tập trung quyền lực, có thể mang lại sự quyết đoán, nhưng cũng đi kèm rủi ro mất cân bằng và thiếu giám sát. Trong giai đoạn chuyển tiếp này, cơ hội và rủi ro song hành. Cơ hội để hiện đại hóa bộ máy, nâng cao hiệu quả quản trị. Rủi ro đến từ việc tập trung quyền lực quá mức, khiến chính trị khép kín hơn và xã hội ít có cơ hội tham gia Kết Đợt “xáo bài” nhân sự lần này cho thấy một bước chuyển then chốt trong đời sống chính trị Việt Nam. Nó không chỉ là sự sắp đặt các chức danh, mà còn là quá trình định hình mô hình quyền lực mới. Khi nhân sự đại hội XIV hoàn tất, một trật tự chính trị mới sẽ chính thức hình thành – mở ra thời kỳ mà quyền lực tập trung, kỹ trị và kiểm soát chặt chẽ trở thành đặc điểm nổi bật. Câu hỏi còn bỏ ngỏ: Liệu đây có phải là cơ hội để cải cách thực sự, hay chỉ là sự tái sản xuất của một mô hình quen thuộc trong một hình thức mới? Bình Nguyên -- Chú thích: (1) Ngày 25/8, Trung ương có thể công bố các quyết định nhân sự: i) Ông Trần Lưu Quang về làm bí thư thành ủy TP.HCM;
ii) Ông Nguyễn Văn Nên ra TW làm trưởng Tiểu ban Văn kiện đại hội đảng 14;
iii) Ông Nguyễn Thanh Nghị ra TW làm trưởng Ban Chính sách chiến lược TƯĐ. Các luân chuyển khác có thể diễn ra: (i) Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng BCA, quê Hưng Yên, về làm bí thư Ninh Bình;
(ii) Trương Quốc Huy, Bí thư tỉnh ủy Ninh Bình qua làm bí thư Thanh Hoá;
(iii) Nguyễn Doãn Anh, Bí thư tỉnh ủy Thanh Hóa ra làm chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh của Quốc hội Khóa 16;
(iv) Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh của Quốc hội lên phó chủ tịch Quốc hội;
(v) Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng lên làm chủ tịch nước;
(vi) Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng lên làm bộ trưởng Quốc phòng;
(vii) Nguyễn Hông Thái, sinh năm 1969 (con rể Đỗ Bá Tỵ), Thứ trưởng Bộ Quốc phòng lên làm tổng tham mưu trưởng QĐNDVN;
(viii) Nguyễn Duy Ngọc (tướng Công an), Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra TƯ về làm bí thư Hà Nội;
(ix) Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư TP Hà Nội lên làm phó chủ tịch thường trực Quốc hội;
(x) Trịnh Văn Quyết, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị lên làm chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra TƯ;
(xi) Nguyễn Văn Gấu, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh về làm chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. (2) Bộ Chính trị cơ bản tán thành phương án nhân sự cán bộ quân đội tham gia Trung ương khóa XIV (https://tuoitre.vn/bo-chinh-tri-co-ban-tan-thanh-phuong-an-nhan-su-can-bo-quan-doi-tham-gia-trung-uong-khoa-xiv-20250825183739767.htm) (3) Nhân sự là vấn đề ‘then chốt’ của ‘then chốt’, phải được chuẩn bị từ sớm (https://baochinhphu.vn/nhan-su-van-de-then-chot-cua-then-chot-phai-duoc-chuan-bi-tu-som-102250410120744955.htm) (4) Đi xem diễu binh, vẫn còn nhiều người chưa bỏ rác đúng nơi quy định | VTV24 (https://www.youtube.com/watch?v=57mHESl-voI) (5) Sự quyên sinh của TS Hoàng Phương Mai: Tiếng chuông cảnh báo (https://baotiengdan.com/2025/08/25/su-quyen-sinh-cua-ts-hoang-phuong-mai-tieng-chuong-canh-bao/) (6 và 7) Chào “người giữ đền”! (https://baotiengdan.com/2025/08/25/chao-nguoi-giu-den/) (8) Chính sách nhà ở xã hội đã thất bại? (https://ashui.com/chinh-sach-nha-o-xa-hoi-da-that-bai/) (9) Truyền thông quốc tế đưa tin về chuyến thăm Hàn Quốc của Tổng Bí thư Tô Lâm (https://baochinhphu.vn/truyen-thong-quoc-te-dua-tin-ve-chuyen-tham-han-quoc-cua-tong-bi-thu-to-lam-102250812085740594.htm).-

26.08.2025

Biến Long Thành thành sân bay quốc tế để bức tử Tân Sơn Nhất: điển hình của “chủ nghĩa tư bản thân hữu”

Tác giả: Trần Quốc Sách Mở đầu: Sân bay và sự thật sau ánh hào quang Một đô thị tầm cỡ như TP.HCM với hơn 10 triệu dân, cộng thêm vùng đô thị vệ tinh bao quanh, việc có hai sân bay là điều hoàn toàn bình thường. Thế giới có vô số ví dụ: Tokyo có Narita và Haneda; London có Heathrow, Gatwick, Stansted; Paris có Charles de Gaulle và Orly. Nhưng vấn đề không nằm ở chỗ “hai sân bay có cần thiết hay không”, mà ở chỗ tại sao người ta lại cố biến Long Thành thành sân bay quốc tế trung tâm để bức tử Tân Sơn Nhất – vốn đã là cửa ngõ hàng không quan trọng nhất của cả nước? Nếu hôm nay người dân và những nhà quản lý còn lương tri không lên tiếng, thì ngày mai không chỉ là một sân bay bị bức tử, mà là cả quốc gia này sẽ bị kéo xuống vực thẳm. Thực chất, đằng sau ánh hào quang của cái gọi là “siêu dự án thế kỷ” Long Thành là gì? (1) Đó không chỉ là một câu chuyện kỹ thuật hay quy hoạch, mà là một điển hình sống động của chủ nghĩa tư bản thân hữu, nơi mà quyền lực chính trị và lợi ích nhóm gắn chặt với nhau, biến hạ tầng công cộng thành phương tiện làm giàu cho một số ít. Và chính mô hình này, nếu không bị chặn đứng, nó sẽ kéo cả dân tộc xuống hố cả nút (XHCN), thay vì đi lên như những khẩu hiệu rỗng tuếch về “xã hội chủ nghĩa” vẫn rao giảng lâu nay. Đất vàng Tân Sơn Nhất: Tài sản quốc gia thành mồi ngon cho các nhóm lợi ích Đại tá Phan Tương – người tiếp quản Tân Sơn Nhất ngày 30/4/1975 – từng cung cấp các dữ liệu quan trọng (2): * Thời Pháp, quy hoạch sân bay là 1.800 ha. * Thời Việt Nam Cộng Hòa, khai thác vượt diện tích ấy: 1.850 ha. * Sau 1975, dưới tay “chúng ta”, diện tích chỉ còn 1.100 ha. Vậy 750 ha đất đã đi đâu? Câu trả lời ai cũng biết: sân golf và khu dân cư. Đất vàng ngay trung tâm Sài Gòn, thay vì phục vụ quốc phòng, hàng không, lại được chuyển đổi cho mục đích kinh doanh. Điều này không chỉ phi lý về quy hoạch, mà còn gây hệ lụy trực tiếp: hệ thống kênh rạch, hồ điều tiết từng nằm dưới khu đất đó đã bị san lấp. Ngập lụt đường băng ngày nay không phải do “triều cường” hay “biến đổi khí hậu” – những cụm từ hoa mỹ mà truyền thông nhà nước thường tung ra – mà chỉ đơn giản vì các đường thoát nước đã bị bức tử. Thế nhưng, thay vì thu hồi 750 ha để mở rộng Tân Sơn Nhất, người ta lại tung ra luận điệu: “Sân bay Tân Sơn Nhất quá tải, cần xây mới Long Thành.” Nói cách khác, họ tạo ra vấn đề để rồi lại tự vẽ ra các “giải pháp” – những giải pháp tốn kém, bất hợp lý nhưng mang lại lợi ích khổng lồ cho các nhóm sân sau. “Tư bản thân hữu”: Nhà nước thành công cụ của phe nhóm Muốn hiểu vì sao Tân Sơn Nhất sẽ bị bức tử, cần trở lại khái niệm “tư bản thân hữu” (crony capitalism) (3). Trong một xã hội lành mạnh, với các thể chế dân chủ, chính trị phục vụ nhân dân, còn doanh nghiệp hoạt động theo quy luật thị trường. Nhưng trong “chủ nghĩa tư bản thân hữu”, hai giới này liên kết ngầm với nhau để chia chác lợi ích, đó là sự “móc ngoặc” mờ ám giữa nền chính trị bẩn thỉu và giới kinh doanh phi đạo lý!!! * Chính trị gia cần tiền nhưng không thể đứng ra trực tiếp kinh doanh. * Họ bèn dùng quyền lực để “rót dự án, phân chia ngân sách, bật đèn xanh quy hoạch” cho các doanh nghiệp sân sau. * Những doanh nghiệp kiếm lời, rồi lại chia chác “phần bánh” cho các quan chức ra quyết sách. Dần dần, không chỉ một vài cá nhân, mà cả bộ máy cầm quyền biến thành một mạng lưới mafia chính trị – kinh tế. Nhà nước không còn là “của dân, do dân và vì dân” mà trở thành Nhà nước “của các nhóm lợi ích, do các nhóm lợi ích và vì các nhóm lợi ích”. Và khi đó, mọi “quy hoạch chiến lược” chỉ còn là vỏ bọc cho những mưu đồ phân chia tài sản công. Trong trường hợp này, Long Thành chính là “cái vỏ” hào nhoáng, còn 750 ha đất vàng Tân Sơn Nhất mới là miếng mồi đầu tiên béo bở. Khi Tân Sơn Nhất bị thu hẹp công năng, khi Long Thành trở thành trung tâm, thì toàn bộ diện tích 1.800 ha đất ở vị trí kim cương ngay giữa đô thị Sài Gòn sẽ từng bước rơi vào tay các tập đoàn sân sau của các “anh Ba, anh Tư...” Ở các thể chế dân chủ, người làm chính trị là để phục vụ đất nước theo ý chí của cử tri. Họ không dám dùng quyền lực để kiếm tiền, bởi chỉ cần mất tín nhiệm thì sẽ lập tức phải từ chức, trở về làm thường dân. Ngược lại, trong chế độ độc tài – toàn trị, làm chính trị không phải là phụng sự quốc gia mà là tận dụng quyền lực để làm giàu bất chính. Kẻ nắm quyền chỉ bám lấy ghế để vơ vét, và vì thế tham nhũng không bao giờ bị tiêu diệt. Nó chỉ biến tướng từ khuôn mặt này sang khuôn mặt khác, từ phe cánh “anh Ba” sang phe cánh “anh Tư”. Nói rằng tham nhũng và độc tài phi dân chủ là như hình với bóng – hai mặt cùng tồn tại trong một thể chế – là trong ý nghĩa ấy. Vụ Long Thành thực ra không phải là bài toán không thể giải quyết. Chủ trương ban đầu của dự án này vốn nhằm “giảm tải” cho Tân Sơn Nhất (dù đã có nhiều chuyên gia phản đối). Nhưng giải pháp hợp lý nhất lại rất đơn giản: chỉ cần trả lại phần đất bị chiếm dụng làm sân golf thì Tân Sơn Nhất hoàn toàn có thể nâng công suất lên 80 triệu khách/năm, và vẫn hoạt động bình thường. Khi nào Tân Sơn Nhất thật sự quá tải thì mới tính đến việc chuyển dần sang Long Thành. Thực tế, năm 2023 Tân Sơn Nhất phục vụ 40 triệu khách, năm 2024 giảm xuống 38 triệu – với đà trồi sụt này, mười năm nữa chắc gì đã chạm ngưỡng quá tải. Thế nhưng, để “cứu thân hữu”, không còn con đường nào khác ngoài việc phải chuyển gấp các tuyến quốc tế về Long Thành, rồi hối hả dựng lên công trình nối hai sân bay. Nối là cần, nhưng có cần gấp trong khi Tân Sơn Nhất vẫn đang hoạt động bình thường? Nếu bạn là một nhà báo mà “xớ rớ” vào đề tài này, bộ máy độc tài toàn trị sẵn sàng “bổ cuốc” xuống đầu bạn – chẳng khác nào cái cách bè lũ Pol Pot từng được Trung Quốc dung dưỡng ngày trước. Bởi với một thể chế như vậy, bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu, chính quyền cũng nhìn bạn như kẻ thù. Họ kêu gọi “diệt hết kẻ thù”, bởi vì chính bạn là người dám chỉ ra sự thật – sự thật có thể khiến bọn họ mất đi phần bánh béo bở đang chia chác. Tầm nhìn trăm năm mà giật gấu vá vai, sai đâu sửa đó Một dự án hạ tầng lớn cần được đặt trong tầm nhìn trăm năm, hẳn nhiên là vậy. Nhưng hãy nhìn vào thực tế: * Metro 1 của TP.HCM: phê duyệt 2007, khởi công 2008, dự kiến hoàn thành 2018. Sau năm lần bảy lượt, cuối cùng đến 2024 mới chạy thử, tức là 17 năm cho 19 km đường sắt. * Metro 2: phê duyệt từ 2010, đến 2025 mới khởi công, dự kiến 2030 hoàn thành. Nhưng ai dám tin vào con số “dự kiến” đó? * Cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây dài 55 km, mất 16 năm mới hoàn thành, nhưng khi vừa xây xong thì lại tắc nghẽn, phải mở rộng. Trong bối cảnh ấy, Long Thành được tô vẽ là “công trình thế kỷ.” Nhưng đến khi “ván đã đóng thuyền”, người ta mới thảng thốt nhận ra: chưa có kết nối metro, chưa có đường sắt cao tốc, chưa có hạ tầng trung chuyển. Từ Tân Sơn Nhất qua Long Thành mất 3–5 tiếng, thế thì còn ai muốn bay nối chuyến? Đây chẳng phải là tầm nhìn vá víu, sai đâu sửa đó sao? (4) Sự thật là: Long Thành chỉ đẹp trên bản vẽ, còn trên thực tế, nó là một dự án ngốn ngân sách khổng lồ, đội vốn triền miên, trong khi những hạ tầng thiết yếu cho người dân thì bị bỏ mặc. Giải pháp & Kiến nghị: Trả lại hạ tầng công cộng cho nhân dân Trước thảm trạng này, để bảo vệ lợi ích quốc gia, để chặn đứng mô hình “tư bản thân hữu” đang hoành hành và lộng quyền, cần hành động cụ thể và mạnh mẽ: Thứ nhất, trả lại 750 ha đất cho Tân Sơn Nhất. Sân golf phải được thu hồi ngay lập tức, khôi phục lại công năng ban đầu. Đây là giải pháp tối ưu, vừa mở rộng năng lực hàng không, vừa giải quyết tình trạng ngập lụt do bịt nghẽn hệ thống thoát nước. Thứ hai, ngăn chặn ngay âm mưu “ngầm bức tử Tân Sơn Nhất” bằng việc chỉ định Long Thành là sân bay quốc tế trung tâm. Hai sân bay này phải bổ trợ lẫn nhau, phân chia chức năng, không được đặt trong thế đối kháng. Thứ ba, minh bạch hóa toàn bộ lợi ích liên quan đến Long Thành. Cần công khai danh tính các doanh nghiệp thầu, các nhóm đầu tư, các điều khoản tài chính, để nhân dân biết và giám sát. Thứ tư, thiết lập cơ chế giám sát độc lập đối với các dự án hạ tầng chiến lược. Không thể để một bộ máy vừa vẽ quy hoạch, vừa phê duyệt, vừa thi công và vừa kiểm tra. Chẳng khác gì các cầu thủ vừa đá bóng vừa thổi còi!!! Giám sát ở đây là phải có sự tham gia của xã hội dân sự, giới chuyên gia độc lập, và cả báo chí tự do. Thứ năm, cải tổ tận gốc chính sách đất đai. Khi đất đai vẫn thuộc “sở hữu toàn dân, do nhà nước quản lý”, thì nó mãi mãi là mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng và “tư bản thân hữu”. Cần có cơ chế pháp lý để ngăn chặn sự tùy tiện chuyển đổi công năng đất công, đặc biệt là các tài sản chiến lược như sân bay, cảng biển, nhà ga. Kết luận: “Tư bản thân hữu” – con đường xuống hố cả nút Dưới chiêu bài xây Long Thành để đi lên “xã hội chủ nghĩa”. Nhưng thực chất, đó chỉ là khẩu hiệu, trong khi trên thực tế, chúng ta đang chứng kiến một mô hình mafia chính trị – kinh tế: tài sản công bị xẻ thịt, hạ tầng công cộng bị bóp nghẹt, còn người dân thì phải gánh nợ công, gánh kẹt xe, gánh ngập lụt (5). Đây không phải là đi lên “xã hội chủ nghĩa”, mà là “xuống hố cả nút” (XHCN). Những con kền kền của tư bản thân hữu đang rỉa từng mảng thịt của đất nước này, từ đất đai đến hạ tầng, từ tài nguyên đến niềm tin. Một dân tộc chỉ có thể đi lên khi hạ tầng công cộng được bảo vệ như tài sản thiêng liêng, khi nhà nước thực sự thuộc về nhân dân, và khi quy hoạch được xây dựng trên tầm nhìn dài hạn chứ không phải những toan tính nhất thời của nhóm lợi ích. Tân Sơn Nhất hôm nay chính là phép thử! Nếu nhân dân và những nhà quản trị còn lương tri không lên tiếng, thì ngày mai không chỉ là một sân bay bị bức tử, mà là cả quốc gia bị kéo xuống vực thẳm. Tham khảo: (1) https://phapluatplus.baophapluat.vn/ro-dan-hinh-hai-sieu... (2) https://vietnamfinance.vn/dai-ta-phan-tuong--nguoi-tiep... (3) https://www.merriam-webster.com/dictio.../crony%20capitalism (4) https://tienphong.vn/mat-5-tieng-di-chuyen-giua-san-bay... (5) https://tuoitre.vn/thiet-hai-hang-ti-usd-vi-ha-tang-qua...

25.08.2025

Giải pháp nào cho doanh nhiệp tư nhân vừa và nhỏ?

Nguyễn Quốc Chính

Nói về doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ ở Việt Nam, có người ví von như… đàn cá rô đồng: đông, khỏe, quẫy dữ dội, nhưng quanh năm chỉ bơi trong ao tù, ra đến sông lớn thì đã có lưới giăng. Thống kê mới nhất cho thấy: gần 50% doanh nghiệp tư nhân thua lỗ hàng năm; lợi nhuận, năng suất, hiệu quả thì lẹt đẹt so với doanh nghiệp nhà nước hay FDI. Nghe qua, ai cũng tưởng do… năng lực quản trị yếu kém. Nhưng nhìn sâu, gã thấy không đơn giản vậy.
⸻
1. Vốn và đất – cái gốc bị bóp nghẹt
Doanh nghiệp tư nhân muốn phát triển thì cần vốn, nhưng vốn ngân hàng lại như cái giếng chỉ khoan cho một số người quen. Doanh nghiệp nhà nước lỗ vẫn vay được, FDI thì được ưu đãi, còn tư nhân thì đi vòng năm bảy cửa mới có khoản vay… với lãi suất như cắt cổ. Đất đai cũng vậy: xin thì nhiêu khê, thủ tục như mê hồn trận, trong khi nhiều khu đất vàng thì lại rơi vào tay sân sau, bỏ hoang vẫn gọi là “quy hoạch treo”.
Giải pháp:
• Cần có cơ chế tín dụng minh bạch, cắt hẳn cái vòng “thân hữu” – “sân sau”.
• Thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng độc lập để doanh nghiệp vừa và nhỏ không phải đi xin xỏ.
• Chính sách đất đai phải trả về đúng nguyên tắc thị trường, minh bạch và công khai, không còn những ưu ái mập mờ. 2. Thủ tục – mê cung hành chính
Một doanh nghiệp nhỏ, chỉ cần đổi cái giấy phép, có khi mất cả tháng trời. Thời gian và chi phí hành chính chồng lên khiến sức cạnh tranh bị bào mòn. Trong khi đó, FDI được “trải thảm đỏ”, thủ tục một cửa, thậm chí có cán bộ đi cùng để lo.
Giải pháp:
• Số hóa toàn bộ thủ tục hành chính, cắt giảm ít nhất 70% thời gian xử lý.
• Xây dựng hệ thống “cửa thật sự một” – nghĩa là nộp ở đâu thì giải quyết đến cùng ở đó, không phải chạy thêm cửa sau. 3. Quy mô – nhỏ nhưng không thể mãi siêu nhỏ
98% doanh nghiệp Việt Nam là vừa và nhỏ, nhưng nhiều doanh nghiệp “vừa và nhỏ” thật ra chỉ là… siêu nhỏ. Họ dễ chết yểu, khó tích lũy, và chẳng bao giờ mơ được chen vào chuỗi giá trị lớn.
Giải pháp:
• Khuyến khích liên kết cụm ngành: doanh nghiệp nhỏ gom lại, chia sẻ nguồn lực, từ marketing, logistics cho tới R&D.
• Nhà nước đóng vai trò “người mở cửa” – kết nối doanh nghiệp nội với các chuỗi cung ứng toàn cầu, thay vì chỉ để FDI ôm trọn. 4. Luật chơi – công bằng mới là chìa khóa
Cái gốc rễ của mọi bế tắc vẫn là luật chơi không công bằng. Khi doanh nghiệp nhà nước được bao bọc, FDI được ưu đãi, còn tư nhân thì tự lo thân, thì hỏi sao họ lớn nổi? Một khi tài sản, hợp đồng, quyền sở hữu không được bảo vệ nghiêm túc, doanh nhân sẽ mãi mang tâm lý “ăn xổi” thay vì đầu tư dài hạn.
Giải pháp:
• Bảo đảm pháp quyền thật sự: hợp đồng được tòa án bảo vệ, tài sản không bị “hành chính hóa”.
• Chấm dứt tình trạng “chọn người, không chọn luật”. Doanh nghiệp tư nhân không cần xin xỏ đặc quyền. Họ chỉ cần công bằng và minh bạch. Cho họ một môi trường tử tế, họ sẽ tự khắc biết cách lớn lên. Còn nếu tiếp tục để họ bơi trong cái ao tù, thì dù có đông, cũng chỉ mãi là đàn cá nhỏ – không bao giờ thành cá lớn ra biển. Bứt phá hay không, không nằm ở sự “cố gắng” của doanh nghiệp, mà nằm ở dũng khí thể chế: có dám cởi trói, có dám chơi công bằng hay không.

17.08.2025

Tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng: Bị biệt giam khi sức khoẻ nguy kịch và lời kêu gọi trả tự do

Lê Quốc Quân Ngày 3/8/2025, bà Nguyễn Thị Quý, vợ ông Lê Đình Lượng, đã gửi đơn khẩn cấp đến nhiều cơ quan đề nghị bảo vệ và tính mạng của chồng bà đang bị giam giữ tại trại giam Nam Hà. Ông Lê Đình Lượng bị kết án 20 năm tù giam và 5 năm quản chế theo bản án của Tòa án tỉnh Nghệ An ngày 16/8/2018 vì các hoạt động bất bạo động cổ vũ cho tự do, dân chủ và nhân quyền tại khu vực Miền trung. Ông đã ở trong tù được hơn 8 năm và kể từ đầu tháng 6/2025, gia đình hoàn toàn bị cắt liên lạc với ông. Mọi yêu cầu thăm gặp, gọi điện đều bị từ chối. Theo tin bà Quý nhận được từ một người bạn tù mới được thả thì ông Lượng bị kỷ luật đưa vào khu giam riêng một cách sai trái. Gia đình cho biết trước khi bị biệt giam, ngày 8/6/2025, ông Lượng đã tuyệt thực để phản đối sự ngược đãi của trại giam. Sức khỏe ông yếu và lớn tuổi nên việc tuyệt thực và biệt giam kéo dài đe dọa đến tính mạng của ông. Theo đơn kiến nghị khẩn cấp của bà Quý thì hành vi biệt giam và đối xử của trại Nam Hà đã vi phạm nghiêm trọng Hiến pháp Việt Nam, Luật Thi hành án, Nghị định 133/2020/NĐ-CP, cũng như Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) mà Việt Nam là thành viên. GIA ĐÌNH BÀ QUÝ KHẨN THIẾT YÊU CẦU: 1. Chấm dứt ngay việc biệt giam trái luật và trả lại quyền lợi hợp pháp cho ông Lượng. 2. Cho phép gia đình và linh mục gặp gỡ, chăm sóc tinh thần cho ông và đảm bảo ông được tự do thực hành tôn giáo. 3. Bảo đảm việc khám và điều trị bệnh đầy đủ, cung cấp thuốc men cho ông. 4. Xem xét trả tự do vì ông là người hoạt động ôn hòa, đã thi hành hơn 8 năm tù vượt 1/3 mức án mà ông bị kết án bất công. ***
Ông Lê Đình Lượng là một tù nhân lương tâm sinh năm 1965 tại Nghệ An. Ông có thời gian phục vụ trong quân đội chống Trung Quốc xâm lược ở biên giới phía bắc. Sau đó ông trở về địa phương, dấn thân vào các hoạt động xã hội ôn hòa, bảo vệ môi trường và tự do tôn giáo. Việc ông bị giam giữ trong điều kiện khắc nghiệt đang là mối lo ngại đối với cộng đồng nhân quyền trong nước và quốc tế. Chúng tôi kêu gọi chính quyền Việt Nam tuân thủ các cam kết quốc tế, chấm dứt hành vi ngược đãi và trả tự do cho ông Lê Đình Lượng. Đồng thời, mong cộng đồng quốc tế, các tổ chức nhân quyền, báo chí và công chúng trong và ngoài nước tiếp tục lên tiếng bảo vệ tính mạng và quyền con người của ông. Dưới đây là đơn của bà Nguyễn Thị Quý, gửi các cơ quan liên quan, xin kính nhờ anh chị em chuyển tải và phổ biến.

11.08.2025

Đấu tranh dân chủ ôn hòa và nhân văn – Vì sao?

Lê Anh Hùng Trong một xã hội thiếu dân chủ, cuộc sống của những người dân thường bị chi phối bởi một hệ thống quyền lực tập trung, độc đoán và khép kín. Họ, dĩ nhiên là nạn nhân của hệ thống quyền lực bất công đó. Song có một điều mà ít ai để ý là, không chỉ người dân bình thường – những người bị cai trị – mà ngay cả tầng lớp cầm quyền cũng là nạn nhân của chính hệ thống quyền lực ấy. Trong một hệ thống thiếu dân chủ, những kẻ nắm giữ quyền lực buộc phải đánh đổi nhiều thứ quý giá: Tự do cá nhân, lương tri, đạo đức, thậm chí là cả nhân tính, để có thể bước vào và duy trì vị trí của mình trong guồng máy cai trị. Một khi đã dấn thân vào con đường quyền lực, họ có thể dần dần bị quyền lực nhào nặn thành những con người khác hẳn – lạnh lùng, vô cảm, đầy tính toán, thậm chí bị quyền lực lưu manh hoá – và không còn là chính mình nữa. Lịch sử thế giới đã từng chứng kiến những phong trào dân chủ thành công bằng tinh thần bất bạo động, lấy lòng kiên nhẫn và nhân hậu làm sức mạnh – như cuộc đấu tranh của Mahatma Gandhi ở Ấn Độ, hay phong trào dân quyền do Martin Luther King Jr. lãnh đạo tại Hoa Kỳ Từ góc nhìn đó, đấu tranh dân chủ không chỉ là một hành trình giành lại công lý, tự do và phẩm giá cho những người bị trị, mà nó còn là một nỗ lực nhằm thức tỉnh, giải thoát cả những người đang cai trị – những kẻ đang bị quyền lực tha hoá – ra khỏi vị thế phi nhân mà bản thân họ cũng không hẳn là mong muốn, hoặc không lường trước khi bắt đầu bước chân vào con đường chính trị. Nếu nhận thức như vậy, chúng ta sẽ thấy rõ: Đấu tranh vì tự do, dân chủ và nhân quyền là hành động vì con người – vì tất thảy mọi chúng sinh – chứ không phải là cuộc đối đầu một mất một còn giữa cái thiện và cái ác, giữa “chúng ta” và “chúng nó”. Chính vì thế, con đường đấu tranh ôn hoà và nhân văn là con đường đúng đắn và bền vững nhất. Sự cực đoan, hận thù, bạo lực không thể là chất liệu để xây dựng nên một xã hội dân chủ thật sự, mà chỉ tái tạo vòng luẩn quẩn của bạo lực, bởi bạo lực sẽ lại sinh ra bạo lực. Một khi những người đấu tranh mang trong mình nỗi căm hận, họ rất dễ sa vào chính lối mòn của những gì mà họ đang lên án. Ngược lại, nếu giữ được tinh thần nhân văn, cảm thông và tỉnh thức, họ có thể làm lay động lương tri con người – kể cả lương tri của chính những kẻ vẫn đang ngày đêm bị quyền lực cùng những lợi ích của nó làm cho mờ mắt. Lịch sử thế giới đã từng chứng kiến những phong trào dân chủ thành công bằng tinh thần bất bạo động, lấy lòng kiên nhẫn và nhân hậu làm sức mạnh – như cuộc đấu tranh của Mahatma Gandhi ở Ấn Độ, hay phong trào dân quyền do Martin Luther King Jr. lãnh đạo tại Hoa Kỳ. Họ không chỉ thay đổi thể chế, mà còn thức tỉnh đạo đức của toàn xã hội. Cuối cùng, mục tiêu của cuộc đấu tranh vì tự do, dân chủ và nhân quyền không phải là để tiêu diệt kẻ thù, mà là để xoá bỏ bất công, bảo vệ phẩm giá con người, và thiết lập nên một nền dân chủ – tự do (liberal democracy) mà ở đó, những giá trị tự do – dân chủ – nhân văn sẽ là kim chỉ nam dẫn dắt xã hội phát triển lành mạnh và bền vững, và ở đó, tất cả mọi người, cả người bị trị lẫn những người từng cai trị trước kia, đều có thể chung sống với nhau và bình đẳng trước pháp luật. Đó là những lý do vì sao, công cuộc đấu tranh vì tự do, dân chủ và nhân quyền cần được thực hiện bằng tinh thần ôn hoà và nhân văn – không phải vì chúng ta yếu đuối, mà vì chúng ta tin vào những giá trị phổ quát và trường tồn của con người. _____________ Nguồn: https://baotiengdan.com/2025/08/04/dau-tranh-dan-chu-on-hoa-va-nhan-van-vi-sao/

07.08.2025

Thu nhập 1 triệu vẫn nên đóng 1.000 đồng thuế – để làm gì?

Hong Thai Hoang TS. Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh – phát biểu:
“Ngay cả người thu nhập chỉ 1 triệu đồng cũng nên đóng 1.000 đồng mỗi tháng – không phải để ngân sách thêm dày, mà để tập thói quen đóng thuế.”
Nghe thì có vẻ là lời khuyên “bình dân”, nhưng thực chất lại là một ví dụ điển hình cho thứ tư duy đứng trên đầu dân, chứ không đứng cùng dân.
⸻
Người nghèo không cần “tập thói quen đóng thuế” – họ cần được sống công bằng
Thuế không phải là bài học đạo đức.
Thuế là công cụ tái phân phối, nơi người có nhiều đóng nhiều để người có ít được sống tử tế hơn.
Nếu một người thu nhập chỉ 1 triệu đồng/tháng mà vẫn phải đóng thuế – thì cái sai không nằm ở con số 1.000 đồng, mà nằm ở thứ logic cho rằng người nghèo nên góp cho ngân sách, thay vì được bảo vệ khỏi nó.
Tại các nước văn minh:
• Người thu nhập thấp được miễn thuế, đôi khi còn được hoàn thuế để hỗ trợ sinh hoạt.
• Mục tiêu là giảm bất bình đẳng, không phải “phổ cập nghĩa vụ thuế”.
Việc bắt người nghèo “làm quen với nghĩa vụ thuế” chẳng khác nào dạy bơi bằng cách ném người ta xuống nước mà không cần biết họ có biết bơi không.
⸻
Một tiến sĩ không đứng cùng dân – thì tiếng nói ấy thuộc về ai?
Nếu thực sự là một trí thức vì dân, thay vì khuyên người thu nhập thấp nên đóng 1.000 đồng thuế,
TS. Võ Trí Thành nên hỏi:
• Chính phủ đã chi tiêu tiền thuế ra sao?
• Bao nhiêu phần trăm thuế thất thoát qua dự án nghìn tỷ, tượng đài, cổng chào, lãng phí công?
• Tại sao người giàu có thể lách thuế dễ dàng, còn người nghèo lại bị đòi hỏi “trách nhiệm công dân”?
Nếu chưa từng đặt ra những câu hỏi đó với chính quyền,
thì việc “giảng đạo lý” cho người nghèo về nghĩa vụ thuế chỉ là một cách tô son cho quyền lực, chứ không phải làm khoa học hay phụng sự công chúng.
⸻
Chúng ta không thiếu tiền – chúng ta thiếu sự thật
Dân không sợ góp phần mình, dù ít ỏi.
Nhưng điều họ cần không phải là “tập thói quen đóng thuế” – mà là thấy được sự công bằng trong cách thu, và sự minh bạch trong cách chi.
Họ chỉ cần một điều: thật.
Nếu điều đó là thật – thì dân sẽ tiếp tục gánh, dù nghèo.

06.08.2025

Hàng Việt, xe Việt và câu chuyện ép dân "yêu" Vượng Vin

Trần Trung Thực Hàng Việt là gì? Đó lẽ ra phải là những sản phẩm do người Việt làm ra, mang hàm lượng trí tuệ và giá trị lao động của người Việt, phục vụ lợi ích cộng đồng người Việt, hướng đến sự phát triển độc lập – tự chủ – bền vững của quốc gia. Nhưng tiếc thay, trong bối cảnh hiện nay, khái niệm “Hàng Việt” đang bị thu hẹp và thậm chí bóp méo, khi người ta không còn mặn mà với việc nâng đỡ các sản phẩm nội địa đại chúng, mà thay vào đó, dồn mọi nguồn lực – cả truyền thông, chính sách và thậm chí là các hình thức “cưỡng bức ngầm” – để cổ vũ cho một hình mẫu: Xe điện Việt Nam. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao tại thời điểm này, người ta không còn nói nhiều về “hàng Việt” – vốn là một khái niệm bao trùm và mang tính toàn dân – mà lại chỉ chăm chăm cổ vũ cho một dòng sản phẩm rất đặc thù và xa xỉ với đại đa số dân nghèo: Xe điện của Vingroup? Từ chiếc xe 3 triệu đến xe 30-40 triệu – sự áp đặt không cần che đậy Hãy nhìn vào thực tế: Phần lớn người lao động, sinh viên, công nhân, tiểu thương ở Việt Nam vẫn đang sống nhờ vào những chiếc xe máy truyền thống – loại xe có giá chỉ từ 3–5 triệu đồng (mua cũ), dễ sửa chữa, dễ vận hành, linh hoạt với địa hình và điều kiện thu nhập của đại đa số. Yêu nước không thể nào là yêu một sản phẩm mà 70% linh kiện hoàn toàn nhập từ Trung Quốc! Thế nhưng, trong một vài năm gần đây, một chiến dịch truyền thông quy mô lớn đã được triển khai, cổ vũ hết mình cho xe điện “Việt,” với hình ảnh sang trọng, sạch sẽ, công nghệ cao – nhưng đi kèm với mức giá 30–40 triệu đồng, chưa kể pin, bảo trì, sạc điện… Kèm theo đó là các đề xuất, lộ trình “cấm xe xăng,” “thu hồi xe cũ,” “tăng thuế bảo vệ môi trường,” và mới đây là Nghị quyết 68. Thúc đẩy giao thông xanh, giảm ô nhiễm là điều đúng. Nhưng tại sao chỉ một loại hình xe điện – vốn do một tập đoàn lớn sản xuất – lại được mặc nhiên coi là “biểu tượng quốc gia,” là “giấc mơ Việt,” là con đường duy nhất? Lobby chính sách – hay là can thiệp thô bạo vào thị trường? Câu chuyện ở đây không còn là tự do thị trường nữa. Khi chính sách bắt đầu bị thiết kế theo hướng “dọn đường” cho một nhóm sản phẩm cụ thể, thì chúng ta cần lên tiếng. Việc ai đó có thể vận động hành lang (lobby) là điều không mới trên thế giới. Nhưng khi lobby biến thành sự cưỡng ép người dân – bằng cách tạo áp lực về chính sách, thổi phồng truyền thông, và làm nghèo đi các lựa chọn – thì ranh giới giữa phát triển công nghiệp và độc quyền lợi ích đã bị xóa mờ. Ai đứng sau các tiếng nói như Trần Đình Thiên? Gần đây, ông Trần Đình Thiên – người từng mang tiếng “Trần Huyên Thuyên” vì những phát ngôn thiên về xu hướng cổ vũ nhóm lợi ích – lại tiếp tục đưa ra phát ngôn đầy tranh cãi: Cổ súy mạnh mẽ cho xe điện Việt và cho rằng đây là con đường tất yếu. Và mới đây, ông còn khẳng định một cách đầy cảm tính rằng: “Chúng ta chung tay với xe điện Việt là cách để mỗi người thể hiện lòng yêu nước.” Phát ngôn này gợi nhớ đến một khẩu hiệu “chết người” từng khiến bao thế hệ phải lầm than: “Yêu nước là yêu chủ nghĩa xã hội.” Lịch sử đã chứng minh rằng khi lòng yêu nước bị chiếm dụng để phục vụ cho các mục tiêu chính trị – kinh tế – ý thức hệ cụ thể, thì hậu quả thường là sự chia rẽ, áp đặt và mất niềm tin. Yêu nước không thể là chuyện chọn một thương hiệu – lại càng không thể là tình cảm bắt buộc. Hàng Việt là gì – một lần cho rõ Thiết tưởng độc giả nên hiểu rõ hơn: Hàng Việt là hàng được sản xuất, đóng gói tại Việt Nam (Made in Vietnam) – nhưng quan trọng hơn, là hàng có giá trị nội địa cao – nghĩa là tỷ lệ linh kiện, chất xám, nhân công, và chuỗi cung ứng trong nước càng nhiều, càng được coi là “Việt.” Ví dụ: cà phê Trung Nguyên – một sản phẩm sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam – đã vươn ra tới hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hay ngành cá da trơn Việt Nam, dù có sử dụng thức ăn từ CP (một công ty Thái Lan tại Việt Nam), nhưng vẫn là sản phẩm nội địa thực sự. Trong khi đó, xe điện VinFast hiện tại có trên 70% linh kiện là nhập khẩu, phần giá trị Việt Nam chỉ chiếm khoảng 30%, bao gồm cả các dịch vụ như tài xế, suất ăn, điện nước, chi phí mặt bằng… Chính phủ nào cũng nên khuyến khích các nhà đầu tư phát triển hệ sinh thái doanh nghiệp phụ trợ nội địa – đó là hướng đi đúng. Nhưng khi sản phẩm ra thị trường, quyền quyết định thuộc về người tiêu dùng. Không một chính phủ, bộ ngành hay học giả nào có quyền lăng xê sản phẩm này rồi quay sang chê bai sản phẩm khác. Đó là hành vi vi phạm nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng. Yêu nước không phải là yêu một chiếc xe mà tới 70% là linh kiện nhập từ Trung Quốc – lại thua kém về chất lượng, giá cả so với các đối thủ khác. Tạm kết Thưa ông Trần Đình Thiên, Thưa các nhà cố vấn, Thưa những ai đang nắm giữ quyền lực truyền thông và chính sách: Xin hãy để người dân được sống với những gì họ chọn – nếu xe điện thực sự tốt, thị trường sẽ lựa chọn. Nhưng nếu nó chưa phù hợp với thu nhập, hạ tầng và nguyện vọng của đại đa số – thì xin đừng cưỡng bức tình yêu ấy. “Yêu nhau mà lại bằng mười hại nhau” – chính là như thế.

05.08.2025

Chính quyền tận thu bằng thuế, phí: nguyên nhân và hệ quả

Dư Lan Năm 2025, một làn sóng tăng thuế và phí đang tỏa ra khắp nền kinh tế, tác động đến mọi thứ, từ một giao dịch trên sàn chứng khoán đến một tách cà phê bán trong con hẻm nhỏ. Chính phủ Việt Nam nói về những thay đổi này như một cuộc hiện đại hóa, nhằm tạo ra sự công bằng, minh bạch và nguồn lực tài chính cho sự phát triển quốc gia. Tuy nhiên, một làn sóng quan ngại ngày càng lớn từ các chuyên gia, chủ doanh nghiệp và người dân đã cho thấy một câu chuyện khác, gói gọn trong cụm từ “tận thu”. Đó là một cuộc thu thuế và phí đến kiệt sức, làm suy yếu chính sức sống kinh tế mà nó chính sách có nghĩa vụ “hỗ trợ.” “Ba mũi giáp công,” lấp đầy ngân khố Các chính sách thuế, phí mới tạo thành một “chiến lược” nhiều hướng, nhằm tăng cường nguồn thu cho nhà nước. Nó nhắm vào các lĩnh vực trước đây được hưởng các cơ chế thuế đơn giản hơn: vốn đầu tư, kinh tế số và chi phí sở hữu tài sản. Nhắm vào vốn đầu tư Đối với chứng khoán, thay vì áp dụng mức thuế suất cố định 0,1% trên tổng giá trị bán mỗi lần giao dịch như hiện nay, Bộ Tài chính đề xuất áp thuế suất 20% trên lợi nhuận ròng. Đối với bất động sản, chính quyền muốn đánh thuế thuế 20% trên lợi nhuận ròng từ mỗi giao dịch, thay vì mức thuế 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng hiện hành. Ngoài ra, chính quyền áp phí cao lên hoạt động chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Mức thuế suất 20% là “khá cao” so với các nước trong khu vực, nơi mức thuế phổ biến thường dao động từ 10-15%. Nhiều người lo ngại rằng chính sách này sẽ làm giảm sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam và có thể dẫn đến tình trạng “nhà đầu tư rời bỏ thị trường”. Một điểm bất hợp lý khác là dự thảo không có quy định cho phép bù trừ khoản lỗ của năm nay vào lợi nhuận của các năm sau, một cơ chế phổ biến ở các thị trường phát triển như Mỹ. Săn thuế trong nền kinh tế số Song song với việc nhắm vào lợi nhuận từ vốn, nhà nước triển khai bắt buộc hóa đơn điện tử (HĐĐT) được khởi tạo từ máy tính tiền và có kết nối dữ liệu trực tiếp với cơ quan thuế, theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn liên quan. Chính sách này không diễn ra một cách độc lập. Nó song hành với một chiến dịch “truy thu” thuế quy mô lớn nhắm vào những người bán hàng online, bao gồm cả những người nổi tiếng có sức ảnh hưởng. Chính quyền cho rằng mục tiêu của chính sách này là tăng cường tính minh bạch và chống thất thu thuế. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này đang gây ra một cuộc khủng hoảng thực sự cho các doanh nghiệp nhỏ. Các chủ cửa hàng, đặc biệt là những người lớn tuổi, phải vật lộn với những khó khăn chưa từng có: Sự cố kỹ thuật, thủ tục mơ hồ, và đặc biệt là cái giá phải trả để tuân thủ quy định không hề nhỏ. Thuế thu nhập cá nhân và chi phí sở hữu tài sản tăng vọt “Mũi giáp công” thứ ba trong chiến lược tăng thu của chính phủ nhắm vào chi phí sở hữu các tài sản có giá trị lớn là đất đai và phương tiện giao thông, đồng thời tăng thuế thu nhập cá nhân. Bàn về thuế thu nhập cá nhân, Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Chu trên trang Facebook cá nhân, cho rằng mức thuế này cao hơn Singapore, trong khi thu nhập bình quân đầu người của Singapore cấp hơn 20 lần Việt Nam. Đối với đất đai, Luật Đất đai 2024 và các nghị định hướng dẫn như Nghị định 103/2024/NĐ-CP đã đẩy chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở tăng vọt. Đối với phương tiện giao thông, Nghị định 175/2025/NĐ-CP đã tăng mạnh lệ phí trước bạ. Nhìn một cách tổng thể, “ba mũi giáp công” chính sách này là một chiến lược có chủ đích là tận thu một cách nhanh chóng thay vì chuyển đổi dần dần. Lý do đằng sau: áp lực lên ngân sách quốc gia Tại sao nhà nước Việt Nam đẩy mạnh chính sách tận thu? Theo nhiều chuyên gia, cần phải nhìn vào những áp lực to lớn đang đè nặng lên ngân sách quốc gia và những tham vọng phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam. Trao đổi với RFA, Tiến sỹ kinh tế Nguyễn Huy Vũ nhận xét: “Việt Nam đang bước vào một cuộc suy thoái lớn. Bộ máy cồng kềnh và ngân sách luôn thâm hụt trung bình 4%/năm đã gây áp lực lên ngân sách của chính phủ. Để giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân sách, chính phủ có hai cách: hoặc là tăng thuế, và hoặc là thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng, tức cắt giảm đầu tư và chi tiêu công và tối ưu hoá hệ thống công chức. Một mục tiêu của chính phủ là muốn tăng trưởng 8% trong năm nay. Và để có sự tăng trưởng như vậy, chính phủ buộc phải tăng chi tiêu công, vào khi mà đầu tư của tư nhân đã ngừng lại. Để có tiền cho chi tiêu công thì chính phủ có thể tăng thuế hoặc đi vay trên thế giới. Trong tình hình mà mức lãi suất cơ bản của Mỹ vẫn còn rất cao, trên 4%, Việt Nam không muốn trả một mức lãi suất quá cao để vay trên thị trường tài chính thế giới. Vì vậy mà họ đã quyết định tăng các mức thuế khác nhau.” Ngoài ra, Việt Nam đã đặt ra những mục tiêu tăng trưởng GDP hết sức tham vọng, hướng tới mức 8% hoặc cao hơn cho năm 2025. Chính quyền không có cách nào khác là tăng vốn đầu tư công ồ ạt. Nguồn vốn này được đổ vào các dự án trọng điểm quốc gia như Cao tốc Bắc-Nam, Sân bay quốc tế Long Thành, cùng hàng loạt dự án nâng cấp đường sắt và cảng biển. Chi tiêu công cho hạ tầng được xem là “xương sống” cho triển vọng tăng trưởng của năm 2025. Do đó, nhu cầu vay nợ của chính phủ rất lớn, với kế hoạch vay hơn 815.000 tỷ đồng trong năm 2025. Câu hỏi tiếp theo vẫn là vốn đầu tư công sẽ chảy vào túi ai? Vào túi người đó rồi thì họ có sử dụng “lợi nhuận” ấy để tái đầu tư cho nền kinh tế, cho công nghiệp Việt Nam hay không. Đó là nhận xét của một nhà quan sát Việt Nam chia sẻ với RFA. Đối mặt với rủi ro kinh tế và bất định toàn cầu Trao đổi với RFA, kỹ sư Khiêm Nguyễn, một chuyên gia cao cấp về công nghệ và kinh doanh ở Hoa Kỳ, nhận xét rằng bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động càng làm tăng thêm áp lực lên chính sách tài khóa của Việt Nam. “Chính phủ Việt Nam cần tiền để phòng thủ cho ba năm tới vì những bất định kinh tế với Mỹ! Lý do là không ai có thể đoán được bất cứ chuyện gì về kinh tế thế giới cũng như chính sách của Tổng thống Donald Trump của Mỹ trong những năm tới. Việt Nam lệ thuộc vào thị trường Mỹ và châu Âu. Khi 2 thị trưòng này suy thoái hoặc bất định thì Việt Nam đi về đâu?” Để duy trì mô hình chi tiêu cao, tăng trưởng cao mà không để nợ công bùng nổ, nhà nước buộc phải tích cực khai thác thêm nguồn thu từ dân. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn tiềm tàng: chi tiêu công cao đòi hỏi thuế cao, nhưng thuế cao lại không khác gì “giết gà lấy trứng non”, làm suy yếu khu vực tư nhân, khu vực tạo ra sự tăng trưởng và nguồn thu thuế mà nhà nước đang trông đợi. Nếu các khoản đầu tư hạ tầng khổng lồ không mang lại hiệu quả như kỳ vọng (một vấn đề cố hữu ở Việt Nam với tình trạng lãng phí và giải ngân chậm ), đất nước có thể sẽ phải đối mặt với một kịch bản tồi tệ nhất: nợ công cao hơn và một khu vực tư nhân suy yếu. Đối với các thị trường vốn, đề xuất thuế 20% trên lợi nhuận là một đòn tâm lý mạnh mẽ. Các nhà đầu tư cá nhân khi tham gia vào thị trường chứng khoán thưòng tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn. Đó là điểm chung của hầu hết các thị trưòng chứng khoán, dù quốc tế hóa cao độ hay các thị trưòng trẻ tuổi như Việt Nam. Việc áp một mức thuế cao lên phần lợi nhuận thu đưọc sẽ làm thay đổi căn bản cán cân rủi ro-lợi nhuận của họ. RFA trao đổi với một nhà đầu tư chứng khoán nghiệp dư ở Tp. HCM. Chị có công việc lương cao và dành một phần tiết kiệm “chơi chứng khoán”. Chị chia sẻ quan điểm: “Nếu nhà đầu tư ngần ngại bán ra vì gánh nặng thuế quá lớn, hoặc tệ hơn, họ rút vốn khỏi thị trường để tìm đến các kênh đầu tư khác, thanh khoản có thể cạn kiệt. Điều này sẽ khiến thị trường trở nên biến động hơn, kém hiệu quả hơn, và làm suy yếu vai trò cốt lõi của nó là kênh huy động vốn cho doanh nghiệp.” Làn sóng tăng thuế và phí này cũng tác động đến túi tiền của người tiêu dùng, cả trực tiếp và gián tiếp. Câu hỏi tiếp theo sẽ là nhà nước nghĩ gì về lựa chọn của dân trong thời đại giá cả tăng vọt. Dữ liệu gần đây cho thấy tâm lý người tiêu dùng đang trở nên thận trọng hơn. Tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình đã tăng từ 8,5% năm 2019 lên 10% vào năm 2024. Với các chính sách tận thu hiện nay, tỉ lệ tiết kiệm của dân khó có thể giảm. Để phòng thủ cho tưong lai bất định, nhà nưóc cần tăng thu thuế phí nhưng dân thì ngược lại: họ cần thắt chặt chi tiêu. Chính phủ dường như nhận thức được rủi ro này, thể hiện qua các biện pháp đối phó như giảm 2% thuế VAT và đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh cho thuế thu nhập cá nhân nhằm kích cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, những biện pháp kích thích này có thể không đủ mạnh để chống lại làn sóng giảm chi tiêu do tâm lý lo lắng của người tiêu dùng và gánh nặng từ “tận thu” gây ra. Một hệ quả sâu xa hơn của các chính sách này là nguy cơ phân tầng và hợp nhất thị trường. Trong lĩnh vực thương mại điện tử, các quy định tuân thủ mới đã gây ra một cuộc thanh lọc lớn, khiến hàng chục nghìn cửa hàng nhỏ phải đóng cửa và thị phần tập trung vào tay các kênh thưong mại điện tử ớn. Một chuyên gia về Việt Nam trao đổi với RFA trong điều kiện ẩn danh: “Dù có thể không cố ý, các chính sách của chính phủ đang hoạt động như một động lực mạnh mẽ cho việc hợp nhất thị trường: giúp các công ty thưong lại điện tử “nhất thống giang hồ”. Gần một trăm ngàn các shop bán hàng online không còn doanh thu, bỏ trống thị trưòng cho các công ty thương mại điện tử lớn, trong khi đó, các công ty này hiện do Trung Quốc kiểm soát phần lớn. Điều này có thể dẫn đến một nền kinh tế không còn đa dạng và năng động. Người dân Việt Nam, doanh nghiệp nhỏ Việt Nam bị loạt bỏ khỏi thị trường bằng cách rào cản kĩ thuật, quyền lực thị trường tập trung vào tay một vài tập đoàn lớn. Điều này đi ngược lại mục tiêu của Tổng Bí thư Tô Lâm là hỗ trợ để tạo ra một khu vực kinh tế tư nhân sôi động.” Lời cảnh báo từ “nền kinh tế phạt vạ” của Trung Quốc Trao đổi với RFA, ông Hồ Như Ý, một nhà nghiên cứu độc lập về Trung Quốc ở Ba Lan cho rằng để thấy rõ những rủi ro của chính sách thuế, phí ồ ạt, cấp tập và tận thu, không đâu rõ hơn là nhìn vào bài học từ Trung Quốc. Như trang tiếng Hoa của RFA và VOA từng điều tra, gần đây, ở Trung Quốc bùng nổ một hiện tượng được gọi là “nền kinh tế phạt vạ” (罚款经济). Nguyên nhân sâu xa là do sự sụt giảm của thị trường bất động sản đã làm hụt nguồn thu từ bán đất, gây áp lực tài chính nặng nề lên các chính quyền địa phương. Để bù đắp thiếu hụt, họ đã quay sang tăng cường phạt tiền một cách quyết liệt đối với người dân và doanh nghiệp, đôi khi vì những lỗi rất nhỏ, nhằm tạo ra nguồn thu. Nguy cơ về một kịch bản tương tự ở Việt Nam là có thật. Việt Nam cũng có những mục tiêu chi tiêu đầy tham vọng. Các chính quyền địa phương cũng được giao chỉ tiêu thu ngân sách. Và quan trọng nhất, các quy định mới, phức tạp về thuế và hóa đơn điện tử tạo ra vô số cơ hội cho sự không tuân thủ, mà mỗi sự không tuân thủ đều có thể bị xử phạt. Đây chính là con dốc trơn trượt nguy hiểm. Nếu việc thu thuế chính thức không đạt được mục tiêu, có một rủi ro đáng kể là các cơ quan chức năng, dưới áp lực chỉ tiêu, có thể chuyển sang tâm lý “tận thu” thông qua việc phạt vạ. Khi đó, một nỗ lực “hiện đại hóa” chính sách thuế, phí có thể biến thành một nguồn gây ra xung đột xã hội và làm tê liệt hoạt động kinh tế, giống như những gì đang diễn ra ở Trung Quốc. Thiết kế và tốc độ triển khai các chính sách thuế phí có nguy cơ kìm hãm khu vực tư nhân, làm nguội lạnh thị trường đầu tư và làm xói mòn niềm tin xã hội. Trao đổi với RFA, một nhà nghiên cứu nhận xét: “Thay vì áp dụng đồng loạt và ngay lập tức theo kiểu đánh úp dân, cần triển khai theo giai đoạn và điều chỉnh từng bưóc, dựa theo những phân tích dựa trên dữ liệu. Phải đơn giản hóa cho dân và cho doanh nghiệp nhỏ. Phải cho các nhà đầu tư chuyển các khoản lỗ sang năm sau để bảo đảm tính công bằng. Nhưng quan trọng nhất, việc thu thuế phải đi đôi với sự minh bạch triệt để trong chi tiêu công. Khi nào dân còn chép miệng khi nói về ngân sách “tiền trong túi mấy ổng, mấy ông tiêu thì mình biết làm sao”, chừng đó niềm tin xã hội đối với chính quyền chưa đưọc xác lập.”

30.07.2025

Hà Nội đề xuất nghị định mới nhằm lấy tiền thuế của dân để nuôi VinFast

Dân Trần Sở Xây dựng Hà Nội đề xuất hỗ trợ (3 triệu/cá nhân) mua xe điện, trong dự thảo nghị quyết về chuyển đổi phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc của HĐND TP Hà Nội. Theo đó sở này đề nghị người dân đổi xe máy chạy xăng qua xe chạy điện (có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên) sẽ được hỗ trợ 3 triệu đồng/xe đối với cá nhân thường; 4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo; 5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo. Mỗi cá nhân được hỗ trợ tối đa 1 xe đến hết năm 2030. Người dân cả nước sẽ phải nộp thêm thuế để nhà nước CSVN hỗ trợ mỗi chiếc xe VinFast 3 triệu đến 5 triệu đồng Chuyện này xảy ra cùng thời điểm với việc VinFast thực hiện chương trình “đổi xe xăng lấy xe điện” mới đây của tập đoàn VinGroup. Sự trùng hợp này khiến người ta liên tưởng ngay tới việc Sở Xây dựng Hà Nội lập chính sách để ưu ái cho tập đoàn của ông Phạm Nhật Vượng. Vấn đề “đầu tiên” vẫn là “tiền đâu”, Sở Xây dựng Hà Nội làm gì có tiền riêng mà giao ông Vượng đổi xe cho dân. Tất cả đèu từ thuế của dân mà ra. Không chỉ là thuế của người Hà Nội nộp, mà còn là thuế từ các địa phương khác dồn về Trung ương, Trung ương duyệt chi cho Hà Nội. Có thể nói là người dân cả nước sẽ góp tiền để Hà Nội chuyển đổi xe xăng qua xe điện; mà nói thẳng là góp tiền cho VinFast. Bởi số tiền hỗ trợ 3 triệu tới 5 triệu kia thực tế đâu có vào túi người mua xe, mà được chi thẳng qua cho VinFast. Người nào muốn được ưu đãi 3 triệu thì đem theo chiếc xe xăng tới cho VinFast định giá, rồi cộng thêm 3 triệu hỗ trợ đó, thiếu bao nhiêu khách hàng tự bù vô. Ví dụ người dân có một chiếc xe Raider (hãng Suzuki) mua mới giá 50 triệu, đem tới VinFast định giá 11 triệu, cộng thêm 3 triệu từ ngân sách hỗ trợ là được 14 triệu. Vậy phải bù thêm 16 triệu nữa để có thể mua chiếc xe tầm trung của VinFast. Hoặc như mới đây có đoạn clip nhân viên hãng VinFast định giá chiếc Vespa LX của người dân giá 2 triệu, nếu cộng thêm ngân sách hỗ trợ 3 triệu nữa là 5 triệu, thì khách hàng phải bù thêm khoảng 25 triệu để mua xe VinFast. Thế là VinFast vừa thu được một chiếc xe xăng (để có thể đem bán lại ở nơi khác), vừa được ngân sách bù tiền, mà lại vừa bán được xe điện. Lưu ý, giá 1 chiếc xe điện VinFast 30 triệu đồng thì hãng đã có lời rất lớn rồi. Cho nên có thể nói nhà nước CSVN đang gom tiền trong dân để vỗ béo cho tập đoàn của ông Phạm Nhật Vượng là vậy. Nhưng nếu lấy tiền ngân sách để hỗ trợ người dân đổi xe xăng lấy xe điện thì lại không công bằng. Bởi tiền thuế là do tất cả người dân đóng góp, nhưng đâu phải tất cả người dân Việt Nam đều đổi xe xăng lấy xe điện. Chính sách như vậy là quá ưu tiên cho dân thủ đô, trong khi các nơi khác học sinh còn không có chiếc xe đạp đi học. Thậm chí chính người dân thủ đô không phải ai cũng muốn đổi xe điện. Nếu áp dụng chính sách mới này thì lại càng tạo gánh nặng thuế má lên nền kinh tế vón đang rất khó khăn. Giả sử có 1 triệu chiếc xe điện được đổi, thì ngân sách phải bù khoảng 3000 tỷ cho VinFast. Số tiền có thể dùng để làm được rất nhiều việc khác có ích cho dân, cho nước. Chưa kể là việc dùng thuế dân để bù cho VinFast cũng có thể dẫn tới tham nhũng với các báo cáo láo từ công ty, hoặc công ty hợp tác với cán bộ chức năng để ăn chia, làm hồ sơ giả… Chuyện này không lạ ở Việt Nam. Nhất là VinGroup vốn được biết đến như sân sau của các lãnh đạo cao cấp trong Bộ Chính trị CSVN. ___________________ Tham khảo: https://tuoitre.vn/ha-noi-de-xuat-ho-tro-3-trieu-ca-nhan-de-mua-xe-dien-han-che-xe-xang-tu-thang-1-2026-20250716164936254.htm (VNTB)

27.07.2025

Trung ương 12: Đại hội XIV của Tô Lâm đã khởi động

Hoàng Vân Trường Tổng Bí thư Tô Lâm là lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử ĐCSVN xây dựng quyền lực dựa trên hệ thống kiểm soát an ninh, dữ liệu, kỹ thuật số hóa – thay vì lý luận chính trị hay các tổ chức cơ sở đảng truyền thống. Quá trình chuyển dịch này còn tiếp diễn, từ “đảng trị tư tưởng” sang “nhóm kỹ trị tập quyền.” Nếu quá trình này thường xuyên nhận được “feedback” từ tín hiệu của hệ thống sẽ tránh được sai lầm duy ý chí. Hội nghị Trung ương 12 – Khởi đầu của đại hội XIV? Chiều 19/7/2025 (giờ Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 12 (HNTƯ12), diễn ra trong hai ngày 18 – 19. Trên bề mặt, hội nghị “chuẩn bị cho đại hội” này được triệu tập sớm hơn 3 tháng so với thông lệ, nội dung xoay quanh văn kiện và công tác nhân sự. Nhưng xét từ cách tổ chức, thời điểm và khẩu khí chính trị, đây thực sự là sự kiện mở màn cho đại hội XIV, không còn là “bước đệm” như các kỳ trước. Điểm nổi bật là cả quy mô lẫn thời gian thảo luận tại hội nghị rất bất thường: 9 nhóm nội dung, bao trùm toàn bộ hệ thống chính trị – từ cải cách thể chế, sửa đổi điều lệ, tái cấu trúc bộ máy, đến tổng kết 40 năm “Đổi mới.” Điều đáng chú ý: Nhân sự chưa được công bố, nhưng các văn kiện quan trọng đã được hoàn tất. Điều đó chứng tỏ mọi quyết sách đã được “định sẵn ở hậu trường,” Trung ương chủ yếu chỉ là nơi “hợp pháp hóa” kịch bản có sẵn. Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu khai mạc, hai lần nhắc đến hội nghị như “ngọn đuốc soi đường,” như biểu tượng mới cho tầm nhìn quốc gia, thay thế dần hệ quy chiếu ý thức hệ cũ. Sự kiện này không đơn thuần là diễn đàn của đảng cầm quyền – mà là dấu mốc chính trị khai sinh một mô hình lãnh đạo và tổ chức quyền lực mới, có thể định hình cả một thập kỷ tiếp theo của Việt Nam. “Tam quyền phân lập” kiểu Tô Lâm: Cá nhân hóa – Kỹ trị hóa – Toàn quyền hóa TBT Tô Lâm là lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử ĐCSVN xây dựng quyền lực dựa trên hệ thống kiểm soát an ninh, dữ liệu, kỹ thuật số hóa – thay vì lý luận chính trị hay nền tảng tổ chức đảng truyền thống. Đây là chuyển dịch lớn, diễn trình từ “đảng trị tư tưởng” sang “nhóm kỹ trị tập quyền.”
Ba trụ cột quyền lực đang hình thành: Cá nhân hóa quyền lực tuyệt đối: Thay vì chia sẻ ảnh hưởng theo cơ chế “tập thể lãnh đạo,” Tô Lâm đang chiếm lĩnh toàn bộ điểm nhấn – từ tổ chức nhân sự, xử lý kỷ luật, đến định hướng nghị trình chính trị; Kỹ trị hóa ngôn ngữ chính trị: Văn kiện đảng giờ đây đầy rẫy các thuật ngữ như số hóa, AI, tự động hóa, tinh giản bộ máy – phản ánh tư duy hành chính – kỹ trị hơn là tư duy tư tưởng; Toàn quyền hóa bằng kiểm soát dựa vào công nghệ: Không gian phản biện bị triệt hạ bởi hệ thống giám sát tinh vi; truyền thông được định hướng chặt chẽ; trí thức và xã hội dân sự bị cô lập và teo tóp. Mô hình này đồng thời đã âm thầm loại bỏ toàn bộ di sản tư tưởng trước “Đổi mới.” Những cái tên như Trường Chinh, Lê Duẩn sẽ không còn được nhắc tới. Mác – Lênin – Hồ Chí Minh giờ chỉ tồn tại như các biểu tượng nghi lễ, không có giá trị định hướng chiến lược. Thay vào đó là “tam quyền phân lập” kiểu Tô Lâm – được bao phủ bởi ngôn ngữ công nghệ và quản trị. Ba tín hiệu lớn sau HNTƯ12 – Hệ thống đã và đang chuyển qua trạng thái khác? HNTƯ12 không chỉ tái định hướng chiến lược, mà còn phát đi ba tín hiệu rõ rệt về sự tái cấu trúc hệ thống quyền lực:
Thứ nhất, thanh lọc có chủ đích: Loại trừ đám Phúc – Thưởng – Huệ (mà người dân háo hức một cách “tội nghiệp,” tưởng đảng trong sạch hóa đội ngũ), cũng như kỷ luật Đỗ Đức Duy, Nguyễn Thị Kim Tiến đâu phải chống tham nhũng. Đó là sự chọn lọc chính trị: Loại bỏ những cá nhân đã “hết niên hạn bảo vệ,” không còn phù hợp với hệ hình mới. Chỉ là bước then chốt để xây dựng mạng lưới trung thành với cá nhân Tô Lâm. Thứ hai, mở đường cho nhiệm kỳ đặc biệt: Việc xem xét sửa đổi điều lệ đảng – đặc biệt về tuổi tác và nhiệm kỳ – hé lộ khả năng mở rộng thời gian cầm quyền của Tô Lâm. Hệ thống điều lệ vốn được thiết kế để giới hạn cá nhân, nay có thể trở thành công cụ phục vụ cho cá nhân hóa quyền lực. Thứ ba, trật tự phe phái thay đổi triệt để: Việc “thinh lặng chính trị” của những nhân vật như Phạm Minh Chính, Lương Cường hay Phan Văn Giang không hẳn là dấu hiệu bất đồng. Nó có thể là sự chấp nhận vai phụ trong một hoạt cảnh mới, hoặc là sự trì hoãn mang tính chiến thuật? Dù thế nào, Tô Lâm đang cầm trịch thế cờ. Tổng hợp ba điều trên: Sau HNTƯ12, đảng không còn là trung tâm quyền lực tập thể mà đã chuyển sang mô hình đơn cực duy nhất, nơi chính sách được hoạch định bởi ý chí của một cá nhân. Giai đoan tới có thể là chương đầu tiên của kỷ nguyên mới, nhưng kỷ nguyên mới ấy thuộc về ai, vì ai, và kéo dài bao lâu, đó vẫn là dấu hỏi lớn. Lịch sử, như ta đã biết, không phải là thứ có thể lập trình sẵn. Cái giá của tập quyền: Ổn định ngắn hạn – Rủi ro dài hạn Hệ hình Tô Lâm – với công nghệ, trật tự và tập quyền – có thể vững chắc trong ngắn hạn. Nhưng về dài hạn, nó tiềm ẩn nguy cơ rỗng ruột từ bên trong. Vì sao? Không có phản biện xã hội: Báo chí bị kiểm soát, trí thức bị cô lập, xã hội dân sự bị triệt tiêu. Không có “van xả áp” cho hệ thống. Không có phản hồi tầng dưới: Người dân bị đẩy ra khỏi đời sống công, niềm tin vào cải cách bấp bênh. Tâm lý “đứng ngoài chính trị” lan rộng, nhất là ở giới trẻ và trí thức. Không có cạnh tranh tư tưởng: Khi quyền lực được quyết định bởi lòng trung thành và thuật toán an ninh, tư tưởng mới bị loại từ gốc. Hệ thống sẽ rất khó để tự đổi mới. Vậy hệ quả sẽ là gì? Là một “Nhà Nước Trầm Cảm”: Vận hành im lặng, xã hội là một đàn cừu, mất dần khả năng nhận diện khủng hoảng từ nội bộ. Như Liên Xô cuối thập niên 1980 – nơi hệ thống sụp đổ không vì phản kháng hay vì sự cản phá từ bên ngoài, mà vì liệt kháng và kiệt sức từ bên trong. Tô Lâm có thể viết lại lịch sử, nhưng có viết lại được quy luật? Giờ đây, Tô Lâm không còn là người kế thừa di sản tư tưởng – ông là người viết lại logic quyền lực. Khác với Trường Chinh (lý luận), Nguyễn Văn Linh (mở cửa), Nguyễn Phú Trọng (duy trì cân bằng), Tô Lâm là hiện thân của một mô hình quyền lực kiểu mới: Kỹ trị, an ninh, khép kín. Tô Lâm có thể không cải cách kinh tế để mở cửa xã hội như Đặng Tiểu Bình. Ông dị ứng với tất cả mô hình của các nước anh em cũ: Mô hình dân chủ đa nguyên như Đông Âu. Mô hình của ông hướng tới một hệ thống “nhà nước tập quyền – toàn trị”: Nơi ý chí cá nhân được hợp thức hóa bằng dữ liệu, lòng trung thành và bộ máy kiểm soát? Vấn đề nằm ở chỗ: Các dữ liệu không thể thay cho trí tuệ chính trị. Kỹ thuật không thay được sự phản biện xã hội. Và kiểm soát không thể thay thế được niềm tin của người dân đối với chính quyền.
Lịch sử cho thấy: Không một quyền lực tuyệt đối nào trường tồn nếu không biết thích nghi. Đại hội XIV có thể là điểm khởi đầu của một giai đoạn đầy quyền lực với Tô Lâm – nhưng cũng có thể là “bước ngoặt báo trước” cho sự “cô lập vững chắc” của một chế độ không còn lối thoát mềm cho các khủng hoảng ngấm ngầm.
*
Liệu “kỷ nguyên Tô Lâm” kéo dài bao lâu? Không ai có thể trả lời vào thời điểm hiện nay. Nhưng nhìn lên phương Bắc, nơi Tập Cận Bình từng vận hành một mô hình kiểm soát toàn diện, điều có thể đoán trước là: Không ai – kể cả những người nắm trong tay mọi công cụ quyền lực – có thể viết lại quy luật trường tồn của chính trị. Một trong những quy luật ấy là: Khi nhân dân không còn hiện diện như chủ thể, mà chỉ còn hiện hữu như đối tượng bị quản lý, thì quyền lực sớm muộn cũng rơi vào khủng hoảng chính danh.
Người dân Việt Nam từng nhiều lần chứng tỏ sức mạnh vô đối và trí tuệ vô biên – Chính từ đó, ĐCSVN đã gây dựng nên sự nghiệp hôm nay. Nhưng cũng chính từ đó, lịch sử từng sang trang mỗi khi người dân ngoảnh lưng lại chính quyền, mỗi khi nhà nước không nhìn nhận nhân dân như là chủ thể phục vụ. Kỷ nguyên mới đang tới… nhưng sẽ là kỷ nguyên của ai? Của một thiểu số cai trị, củng cố quyền lực bằng thuật toán và nỗi sợ hãi? Hay là kỷ nguyên mà người dân trở lại vị trí trung tâm, với bộ máy phụng sự thay vì cai trị? Câu trả lời không đến từ đại hội XIV. Cũng không đến từ những căn phòng họp kín! Nó chỉ đến từ một dân tộc chưa bao giờ đánh mất trực giác về những điều phải – trái và hành động cần thiết trong những thời khắc quyết định nhất của lịch sử./.

19.07.2025

Luật đất đai 2024: Một giấc mơ chưa kịp chín đã bẻ gãy

Nguyễn Quốc Chính

Ngày 10/7/2025, tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, Thủ tướng Chính phủ đã đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024 – một đạo luật vừa có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, tức chưa đầy 8 tháng.
Trên phương diện điều hành, đây là biểu hiện của một Chính phủ năng động, biết lắng nghe và thích ứng.
Nhưng trên phương diện lập pháp, hành động này gợi lên những dấu hỏi nghiêm trọng:
• Phải chăng luật được xây dựng khi thị trường đang sốt nóng, nhưng chưa dự liệu rủi ro đảo chiều?
• Phải chăng công tác dự báo chính sách – vốn là nền tảng của làm luật – đã chưa được thực hiện đầy đủ?
Nếu mỗi đạo luật đều được xem như “phiên bản thử nghiệm” rồi nhanh chóng điều chỉnh, niềm tin vào tính ổn định và tối cao của pháp luật sẽ dần xói mòn. Lập pháp công phu – nhưng liệu đã lắng nghe đủ? Luật Đất đai 2024 từng được xem là một “kỳ công thể chế”:
• Trải qua 4 kỳ họp Quốc hội,
• 8 phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội,
• 9 triệu lượt góp ý từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân,
• Và được thông qua tại kỳ họp bất thường với tỷ lệ tán thành rất cao.
Không ai phủ nhận sự cẩn trọng về mặt hình thức.
Nhưng khi luật chỉ vừa thực thi vài tháng đã phát sinh hàng loạt vướng mắc, buộc Chính phủ phải “cầu viện” sửa đổi, thì rõ ràng, quá trình lập pháp đã thiếu chiều sâu thực chứng.
Luật được thai nghén từ năm 2022 – đúng vào thời điểm giá đất Thủ Thiêm được đẩy lên đến 2,45 tỷ đồng/m², đấu giá đất sôi động, kỳ vọng thị trường ngập tràn. Nhưng khi bước vào năm 2025, thị trường rơi vào trạng thái trầm lắng – đấu giá bỏ cọc lan rộng, giá đất giảm sâu – thì những quy định “sát thị trường” bỗng trở thành gánh nặng cho cả người dân lẫn chính quyền. Những bất cập không thể quy hết cho “thực tiễn phát sinh” 1. Giá đất và tài chính đất đai – cơ chế chưa vững
Luật đã đặt mục tiêu tiệm cận “giá thị trường”, nhưng thiếu một bộ công cụ đo lường công khai, minh bạch. Giá đất vẫn do địa phương xác định, nơi tiềm ẩn rủi ro lợi ích nhóm: định giá thấp để giao đất, định giá cao để thu tiền dân.
2. Đấu giá đất – thiếu cơ chế phòng ngừa đầu cơ
Luật chưa đủ ràng buộc về năng lực tài chính, không có quy định đặt cọc nghiêm ngặt. Hệ quả: nhiều nơi đấu giá xong thì bỏ cọc, ngân sách thất thu, quy hoạch treo, thị trường hỗn loạn.
3. Thu hồi, chuyển mục đích – phức tạp, thiếu công bằng
Luật vẫn phân biệt thu hồi theo “vốn công” – “vốn tư”, trong khi thực tiễn các dự án BT, PPP, xã hội hóa không dễ phân định. Người dân thì bị buộc nộp tiền sử dụng đất cao khi chuyển mục đích – thậm chí đắt hơn cả giá mua lại ngoài thị trường. Câu hỏi về trách nhiệm lập pháp – Quốc hội ở đâu trong câu chuyện này? Luật do Quốc hội ban hành. Nhưng khi có vướng mắc, Chính phủ là bên chủ động đề xuất sửa.
Vậy quy trình hậu lập pháp của Quốc hội ở đâu?
Ai chịu trách nhiệm nếu một đạo luật trọng yếu – được xây dựng kỹ lưỡng suốt 2 năm – không đứng vững nổi sau chưa đầy 8 tháng?
Cải cách pháp luật không thể là vòng lặp: ban hành – vướng mắc – sửa đổi.
Sửa luật không thể là “phản xạ hành chính” để thích nghi với thị trường, mà phải là quy trình có trách nhiệm, có dự báo, có giám sát. Gợi mở 5 điểm sửa đổi có trách nhiệm, có chiều sâu 1. Tái cấu trúc cơ chế định giá đất:
Thành lập Hội đồng định giá độc lập với sự tham gia của các chuyên gia, người dân, doanh nghiệp – tránh độc quyền tại địa phương.
2. Bổ sung chế tài đấu giá đất:
Tăng tiền cọc, phạt mạnh nếu bỏ cọc, kiểm soát năng lực tài chính trước khi tham gia – để không trở thành “sàn diễn giá ảo”.
3. Xoá bỏ phân biệt công – tư trong thu hồi đất:
Thay bằng tiêu chí: “mức độ phục vụ lợi ích công cộng” và “khả năng tái định cư bền vững”.
4. Bảo vệ người dân trong chuyển mục đích sử dụng:
Giảm tiền sử dụng đất nếu đất có nguồn gốc lâu dài, hợp pháp, gắn với nhu cầu ở thực tế.
5. Xây dựng cơ chế hậu lập pháp:
Quốc hội cần có quy trình giám sát sau ban hành – không để luật vừa thông qua đã trở thành “hàng lỗi”, vừa thi hành đã cần cấp tập sửa đổi. Lời kết Không ngạc nhiên khi người ta sửa luật.
Chỉ buồn khi việc sửa luật diễn ra quá chóng vánh, đến mức người dân chưa kịp hiểu luật – thì đã phải chứng kiến nó biến tướng vì vội vã thích nghi.
Một xã hội pháp quyền không thể vận hành nếu pháp luật thiếu ổn định.
Một nền lập pháp tiến bộ cần gắn với trách nhiệm giải trình và niềm tin dài hạn.
Pháp luật là lời cam kết của Nhà nước với công dân.
Nếu lời cam kết ấy liên tục điều chỉnh theo thị trường mà không có quy trình phản hồi hiệu quả, thì niềm tin vào thể chế sẽ dần xói mòn./.

14.07.2025

Giấc mơ trong những tờ vé số..

Nguyễn Quốc Chính Giữa trưa Sài Gòn, nắng rát mặt người. Ở một góc phố không tên, bà cụ tóc bạc phơ, lưng còng như dấu hỏi của một đời sống chưa bao giờ có lời đáp. Tay bà run run chìa ra xấp vé số đã nhòe màu mực. Mỗi tờ giấy là một giấc mơ, một lần đánh cược với cuộc đời vốn đã quá nhiều lần thua thiệt. “Mua giúp cô tờ đi con, chiều trúng lớn…” Câu nói ấy, tôi đã nghe ở Cần Thơ, ở Biên Hòa, ở Bến Tre, ở cả vùng quê nghèo ven biển Bạc Liêu. Giọng nói ấy, lúc thì khản đặc như vừa đi bộ mấy chục cây số, lúc thì nhẹ như gió thoảng – như thể chính người nói cũng chẳng tin vào điều mình vừa thốt ra. Bên kia đường, một thằng bé trạc mười tuổi, áo rách vai, tay cũng cầm một xấp vé số. Nó không rao gì cả, chỉ đứng đó, lặng lẽ, như một cái bóng. Gió thổi bay vài tờ vé. Nó đuổi theo, nhặt lại, phủi phủi như thể chúng quý giá hơn tất cả sách vở mà nó chưa từng được cầm. Tôi từng nghĩ, một đất nước lớn lên từ đau thương chiến tranh thì sẽ biết trân trọng từng kiếp người nhỏ bé. Tôi từng tin, khi chúng ta nói về phát triển, thì phải là để cho ai đó như bà cụ kia được nghỉ ngơi, và thằng bé kia được đi học. Nhưng rồi tôi nhận ra, cái được gọi là “phát triển” đôi khi lại đứng trên những đôi chân gầy guộc, sưng phù, của những người không có cả tên trong thống kê dân số. Họ không làm trong khu công nghệ cao, không biết gì về đô thị thông minh, cũng chẳng có ai mời họ đến những buổi tọa đàm về đổi mới sáng tạo. Họ chỉ biết cầm xấp vé số mỗi ngày, đi khắp hang cùng ngõ hẻm, hy vọng có ai đó mua giúp – không phải để trúng số, mà chỉ để sống qua hôm nay. Người ta bảo xổ số là “ích nước, lợi nhà”. Nhưng tôi tự hỏi: cái lợi ấy có bao giờ trở lại với người bán vé số chưa? Có ai từng hỏi bà cụ kia rằng mùa mưa bà ngủ ở đâu? Có ai từng nhìn vào mắt thằng bé kia, để thấy ánh nhìn già nua hơn cả những người đàn ông bảnh bao bước ra từ quán cà phê máy lạnh? Mỗi tờ vé số là một ước mơ – điều ấy đúng. Nhưng đáng buồn là ở chỗ: nó không phải giấc mơ của một dân tộc đi lên bằng sáng tạo và lao động. Mà là giấc mơ của những con người không còn gì ngoài hi vọng mỏng manh vào may rủi. Họ đã quá kiệt sức để tự tin, và chỉ còn biết bám víu vào những con số ngẫu nhiên – như bám víu vào một cọng rơm trong dòng lũ ngược. Tôi chỉ muốn kể lại một cảnh thường ngày – để chúng ta không quên. Không quên rằng có những người chưa từng mơ gì ngoài một tấm vé trúng, Và có những người phải đi bán vé số cả đời – dù chưa từng trúng lần nào. Nếu một dân tộc không thể bảo vệ những người yếu thế nhất, thì tất cả những công trình, dự án, chỉ là phông nền cho một sân khấu thiếu linh hồn. Và nếu một chính quyền vẫn dạy dân mình mơ bằng may rủi, thay vì bằng lao động, thì đó không phải là giấc mơ… Mà là một cơn mộng du kéo dài không biết đến bao giờ mới tỉnh.
—
Gã Khờ
(Viết vào một buổi trưa như thiêu như đốt ở một góc nhỏ – Sài Gòn)

09.07.2025

Về thỏa thuận thuế Việt – Mỹ: Tăng thuế hay tăng bóc lột?

Chu Nguyên Hương Thư gửi anh chị em công nhân sau tuyên bố ngày 2-7-2025 của Tổng thống Donald J. Trump về thỏa thuận thuế quan giữa Việt Nam và Hoa Kỳ Thưa anh chị em công nhân, Chắc anh chị em đã nghe tin: Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ, ông Donald J. Trump, vừa tuyên bố đánh thuế 20% lên tất cả hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ, và 40% nếu đó là hàng “đội lốt” Việt Nam mà thực chất từ Trung Quốc. Truyền thông nhà nước Việt Nam thì vội vã nói rằng Tổng Bí thư Tô Lâm vừa có cuộc điện đàm với Tổng thống Trump, được ông ta gọi là “The Highly Respected General Secretary of the Communist Party of Vietnam” – nghĩa là “Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam rất đáng kính trọng”. Nhiều người nghe tin thì mừng rỡ. Họ nghĩ: “Nếu ông Trump đánh thuế 46% như ban đầu thì mình toi rồi. Giờ chỉ còn 20%, vẫn còn sống được!”. Nhưng niềm vui ấy chỉ là ảo ảnh, vì có một câu hỏi mà chính anh chị em chúng ta cần tự hỏi – và chính là mấu chốt của mọi chuyện: Ai sẽ trả 20% thuế đó để hàng hóa làm từ mồ hôi, sức lực, tuổi trẻ của chúng ta được xuất sang Mỹ? Chắc chắn không phải là ông Trump hay ông Tô Lâm Ông Trump là tỷ phú. Ông không sản xuất giày dép, đồ gỗ, linh kiện điện tử – những thứ mà công nhân Việt Nam chúng ta đang làm ngày đêm. Ông Tô Lâm là Tổng Bí thư đáng kính – người đang ngồi trên ngôi cao, khoe là được “respect” (kính trọng), nhưng chưa từng đứng dây chuyền, chưa từng sống bằng bữa cơm 15.000 đồng của công nhân KCN. Thế thì ai sẽ trả? Là các công ty Mỹ nhập hàng từ Việt Nam: Họ sẽ phải nộp thêm tiền thuế cho chính phủ Mỹ? Không bao giờ! Họ sẽ không chịu lỗ – họ sẽ ép nhà máy Việt Nam giảm giá bán, hoặc chuyển đơn hàng sang nước khác. Và để giữ được đơn hàng, nhà máy Việt Nam sẽ quay sang ép ai? Ép chính anh chị em công nhân chúng ta. Hệ quả của thuế 20% là: Công nhân bị tăng bóc lột, hoặc bị sa thải Nếu công ty Mỹ yêu cầu giảm giá, thì nhà máy Việt Nam buộc phải: Tăng năng suất: Bắt anh chị em chúng ta làm nhanh hơn, làm nhiều hơn. Giảm chi phí: Cắt lương, cắt thưởng, cắt bảo hiểm, giảm bữa ăn ca. Nếu không thể giảm thêm, thì họ sẽ chọn cách: Cắt hợp đồng, giảm giờ làm, ngừng nhận thời vụ, chuyển nhà máy sang nước khác. Nghĩa là anh chị em công nhân chúng ta: Làm thì bị bóc lột thêm. Không làm thì bị đuổi. Đảng Cộng sản luôn nhân danh công nhân – nhưng có thật sự đại diện không? Điều 4 Hiến pháp 2013 viết rõ: “Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân…” Họ luôn miệng tuyên bố mình là đảng của công nhân, vì công nhân, do công nhân. Nhưng nhìn lại: Có bao nhiêu ủy viên Bộ Chính trị là công nhân thật sự? Có cán bộ nào từ Đảng, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc hay Tổng Liên đoàn Lao động sống cuộc đời như anh chị em chúng ta không? Họ đeo cravat, đi xe biển xanh, họp máy lạnh – nhưng luôn miệng nói là đại diện cho chúng ta. Họ không phải là chúng ta. Họ chỉ nhân danh chúng ta để cầm quyền. Điều họ thật sự sợ: Không phải công nhân nghèo – mà là công nhân tức giận Khi đơn hàng giảm, hàng trăm ngàn công nhân có thể mất việc. Nếu không có tiền ăn, tiền nhà trọ, tiền gửi con – cuộc sống sẽ cùng cực. Nhưng nếu sự tức giận ấy bùng lên thành phản kháng, thì chính quyền sẽ không yên. Họ sợ mất “ổn định xã hội”, vì nếu công nhân xuống đường, sức mạnh của sự đoàn kết sẽ vượt khỏi kiểm soát. Thế nên họ vừa dụ dỗ bằng khẩu hiệu, vừa răn đe bằng an ninh, nhưng họ không giải quyết gốc rễ: Bóc lột vẫn tiếp tục. Công nhân cần phải tỉnh táo và đoàn kết Anh chị em hãy nhớ: Không có ông Tổng thống hay ông Tổng Bí thư nào tự dưng cho ta “con đường sống” cả. Cái gọi là “giảm thuế xuống 20%” chỉ là một kiểu đánh đổi khác – mà người phải hy sinh là chính anh chị em chúng ta. Chúng ta không cần phải nổi loạn. Nhưng chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật, và bắt đầu nói ra với nhau, hiểu rõ nhau, hỏi lại những điều tưởng như đương nhiên: Tại sao tôi phải làm 12 tiếng một ngày để có thêm chút tiền mua hộp sữa cho con? Tại sao tôi đóng bảo hiểm mà vẫn không đủ tiền chữa bệnh? Tại sao hàng hóa làm từ tay tôi bán ra thế giới, mà tôi vẫn không đủ tiền sống? Từ xưởng máy đến nhận thức – đó là hành trình làm người tự do Thưa anh chị em, Cơn bão thuế 20% là thật. Nhưng nỗi đau anh chị em công nhân chúng ta không phải do Mỹ mang đến, mà là do hệ thống bóc lột từ trong nước. Chừng nào công nhân Việt Nam chúng ta còn bị coi là bánh răng trong cỗ máy lợi nhuận và quyền lực, thì không ai thật sự quan tâm chúng ta sống hay chết. Nhưng khi công nhân Việt Nam chúng ta thức tỉnh, hiểu rõ và đoàn kết, thì không thế lực nào còn dám coi thường chúng ta nữa./.

05.07.2025

Những bất cập khi công bố thành lập tỉnh, thành, phường, xã mới: Lộ rõ “bố trí nhân sự” cho Đại hội 14

Trần Hùng Sáng ngày 1/7/2025 toàn bộ các chùa lớn nhỏ trong nước đều gióng chuông đồng loạt báo hiệu một sự kiện “chấn đông non sông” ngàn năm mới có: Công bố thành lập tỉnh, thành, phường, xã mới. Nhưng chính các cán bộ của ĐCSVN ở nhiều địa phương trong nước lại “đón chào” sự kiến ấy bằng cách hối hả tiêu hủy các tài liệu có dấu đỏ của chính quyền… Cơ sở “rối như canh hẹ,” nhiều dấu hiệu tiêu hủy tài liệu Trước thời điểm sáp nhập hành chính tại địa phương, người dân phát hiện cán bộ UBND xã Phước Mỹ – TP Quy Nhơn tiến hành đốt hủy tài liệu gồm hàng loạt giấy tờ, trong đó có những đơn thư khiếu nại của người dân cùng các tài liệu, công văn, giấy tờ giải quyết vụ việc có dấu đỏ (1). Theo ghi nhận của phóng viên VTV, tại hiện trường, sát UBND Phường Cổ Nhuế, TP Hà Nội, nhiều mảnh giấy đang cháy dở có nội dung liên quan hoạt động kế toán, thu chi ngân sách chủ yếu từ những năm 2020 – 2021. Thậm chí có cả những hóa đơn tài chính tháng 1/2025 (2). Trong khi Tổng Bí thư Tô Lâm và Bộ Chính trị đang bận “điều phối nhân sự,” thì ở dưới cơ sở – nơi gắn liền trực tiếp với đời sống người dân – đang xảy ra những điều bất thường, thậm chí có nhiều dấu hiệu công khai hủy chứng cứ trước thời điểm chuyển giao. Những tại liệu bị đốt đều không phải là tài liệu mật, nếu là “Mật!” thì cũng phải đốt theo quy trình. Đằng này ở đây phần lớn là các đơn thư khiếu nại, công văn xử lý vụ việc, và cả tài liệu có đóng dấu đỏ. Điều này làm dấy lên nghi ngờ rằng việc sáp nhập có thể đang được lợi dụng để tiêu hủy những hồ sơ “nhạy cảm,” tránh bị kiểm tra, truy trách nhiệm sau khi tổ chức mới được hình thành. Chắc chắn các địa phương được báo đài “bêu tên” nói trên không phải là những phường, xã duy nhất. Người dân còn phát hiện bao nhiêu đám cháy lớn trong đêm tại trụ sở phường xã? Đáng chú ý, một số nơi hủy tài liệu trong khi đèn làm việc vẫn sáng. Người dân và và một số cựu đại biểu Hội đồng Nhân dân đã thu thập được nhiều mảnh giấy bị đốt dở, có nội dung liên quan đến kế toán, thu chi ngân sách, hóa đơn từ năm 2020 đến đầu 2025, tất cả đều có dấu đỏ. Sự trùng hợp về thời điểm – ngay trước ngày công bố nghị quyết sáp nhập (30/6) – đặt ra câu hỏi: Phải chăng có một làn sóng tiêu hủy tài liệu diện rộng ở cấp cơ sở? Ai chỉ đạo? Ai được lợi từ việc xóa dấu vết? “Bộ tứ” tỏa đi bốn phương, gióng chuông và truyền hình trực tiếp… Trong khi đó, chiều 29/6/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dẫn đầu đoàn công tác Trung ương làm việc tại phường Xuân Hòa, TP.HCM, trong bối cảnh chuẩn bị lễ công bố sáp nhập đơn vị hành chính vào ngày 30/6 (3). Chủ tịch nước Lương Cường cũng đã tới phát biểu chỉ đạo công việc sáp nhập tại thủ đô Hà Nội. Lễ công bố ngoài Bắc được truyền hình trực tiếp tại điểm cầu Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô và tổ chức trực tuyến tại 126 điểm cầu các xã, phường (4). Cũng sáng 30/6/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn bay vào TP Cần Thơ để trao quyết định nhân sự chủ chốt của Thành ủy, HĐND, UBND, Mặt trận Tổ quốc và chỉ đạo tại Lễ công bố thành lập “Cần Thơ mới.” Điểm cầu của Thủ tướng Phạm Minh Chính là Hải Phòng, thành phố “Hoa Phượng đỏ” (5). Có lẽ ông Mẫn là người đưa ra được một tuyên bố thuộc loại “có cánh nhất.” Ông Chủ tịch Quốc hội tỏ ra “bán tín bán nghi”: “Người dân sẽ theo dõi việc sáp nhập có hiệu quả không và câu trả lời lớn nhất chính là việc có giải quyết thủ tục hành chính nhanh, gọn hay không?” (6). Các buổi truyền hình trực tuyến tại cùng một thời điểm giữa những hồi chuông chùa lớn nhỏ, nhất loạt gióng lên trong nước báo hiệu một sự kiện “chấn động non sông” ngàn năm mới có, liệu ai nghe, ai đừng? Tiếng chuông không chỉ là thanh âm từ chốn thiền môn, dường như là lời cảnh tỉnh vọng về thể chế, tổ chức, và những điều bất ổn đang ẩn giấu phía sau màn “hí kịch hành chính.” Sự kiện sáp nhập hàng loạt tỉnh, thành, xã phường trong cả nước – tưởng như chỉ là một công việc kỹ thuật về địa giới – nay bỗng hóa thành một cuộc đại phẫu về chính trị, hành chính, và cả quyền lực. Mở đầu bằng các vụ đốt tài liệu, hủy tang chứng và trước đó là sự phản đối công khai của các luật sư về việc, bắt đầu từ ngày 1/7, chủ tịch UBND tỉnh sẽ nắm trọn quyền sinh sát đối với giới luật sư – một bước ngoặt lớn trong quản lý ngành luật. Điểm đáng chú ý là nghị định này trao cho chủ tịch UBND cấp tỉnh (mới sáp nhập) quyền cấp chứng chỉ, thu hồi chứng chỉ, và cấp lại chứng chỉ hành nghề luật sư. Điều mà trước nay vốn thuộc thẩm quyền của Bộ Tư pháp (7). Sáp nhập không theo bất cứ quy định nào… Điểm then chốt trong làn sóng sáp nhập lần này chính là vai trò của Tổng Bí thư Tô Lâm. Theo nhiều nguồn tin và các phân tích chính trị độc lập, cuộc sáp nhập hành chính lần này không theo bất cứ một quy định nào về đảng và nhà nước. Đơn thuần đây là sắp xếp lại bộ máy địa phương, như một chiến dịch bố trí nhân sự có tính toán kỹ lưỡng, chuẩn bị cho Đại hội đảng lần thứ 14 sẽ diễn ra vào đầu năm 2026. Ngay trong đợt sáp nhập mới nhất, 23/34 tỉnh và thành phố được công bố là đã “hợp nhất” hoặc “tái tổ chức.” Trong đó, các quyết định thành lập tỉnh, thành mới, đồng thời đi kèm với các quyết định chỉ định nhân sự chủ chốt: Bí thư, phó bí thư, ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy – tất cả đều được ban hành trong cùng ngày 30/6, do Bộ Chính trị quyết định. Đáng nói là, gần như tất cả các nhân sự được bố trí trong các đoàn đại biểu tham dự Đại hội 14 tại những địa phương mới sáp nhập đều được cho là thuộc phe cánh Công an hoặc có gốc gác với TBT Tô Lâm. Rõ ràng, đây là cuộc “đại điều động” không cần dấu diếm và khá quyết liệt – không chỉ dừng ở việc tổ chức hành chính, mà đi thẳng vào cốt lõi của quyền lực đảng: tổ chức đảng bộ địa phương và đại biểu đi dự đại hội. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: Nếu mục tiêu chính là cải cách hành chính, tại sao việc chỉ định nhân sự lại được tiến hành gấp rút, đồng loạt, bỏ qua bầu cử ở địa phương và vai trò người dân? Và tại sao các nhân sự được đưa lên đều có quan hệ mật thiết với một cá nhân đứng đầu Bộ Chính trị? (giám đốc công an các thành phố lớn trong Nam ngoài Bắc đều người Hưng Yên có phải là do ngẫu nhiên!) Quốc hội chưa có luật tổ chức mới: Địa phương rơi vào trạng thái hỗn loạn Một bất cập nghiêm trọng hiện nay là: cuộc sáp nhập diễn ra khi chưa có luật mới về tổ chức chính quyền địa phương. Quốc hội mới chỉ ban hành chủ trương sáp nhập, chứ chưa thông qua luật điều chỉnh tổ chức chính quyền sau sáp nhập. Kết quả là nhiều địa phương sau khi hợp nhất, đã rơi vào trạng thái hỗn loạn. Tại một số xã, số lượng lãnh đạo cũ tồn tại song song – có nơi tới 5–7 phó chủ tịch ngồi nhìn nhau, không rõ vai trò, trách nhiệm cụ thể. Ai ký văn bản? Ai chịu trách nhiệm? Không ai biết rõ. Các bộ phận chuyên môn cũng không được hướng dẫn hợp nhất rõ ràng, dẫn đến trì trệ trong công việc, hồ sơ chồng chất nhưng không ai dám giải quyết. Với các tỉnh, thành mới sáp nhập, bộ máy tổ chức cũng rối loạn không kém. Các phòng ban, sở ngành cũ bị dồn lại, ghép tên, nhưng chưa có quy định rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ. Nhân sự dôi dư không biết sắp xếp thế nào, còn người dân thì không biết đến đâu để giải quyết thủ tục hành chính. Đây không chỉ là sự lúng túng về mặt kỹ thuật, mà còn là biểu hiện của việc làm chính sách thiếu chuẩn bị, nóng vội và đầy rủi ro. Sáp nhập hay “cưỡng bức hóa” quyền lực cá nhân? Rõ ràng, với cách triển khai như hiện nay, việc sáp nhập đơn vị hành chính đang diễn ra vì mục tiêu chính trị nhiều hơn là vì hiệu quả quản lý. Một loạt quyết định bổ nhiệm, chỉ định cán bộ được thực hiện đồng loạt trong ngày 30/6 – không thông qua bầu cử, không có quá trình phản biện tại địa phương, càng cho thấy đây là một chiến dịch mang tính tập trung quyền lực theo kiểu “trên áp xuống”. Dù có thể biện minh rằng đây là “tình huống đặc biệt,” nhưng nếu không có sự giám sát độc lập từ Quốc hội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, và nhất là người dân, thì sáp nhập rất dễ trở thành một vỏ bọc hợp pháp để cá nhân hóa quyền lực, làm lệch hướng cải cách tổ chức bộ máy nhà nước. Khi số các địa phương giảm từ 63 về 34, số lượng các bí thư tỉnh ủy, bí thư thành ủy thành phố trực thuộc trung ương cũng giảm tương ứng. Điều đó đồng nghĩa với việc 29 bí thư và 29 chủ tịch UBND của các tỉnh thành sáp nhập sẽ chuyển sang ngồi những chiếc ghế khác, hoặc về hưu. Nhân sự chủ chốt của 23 tỉnh thành mới sau sáp nhập không phải do địa phương bầu lên mà Trung ương chỉ định, bổ nhiệm để lộ nhiều bất cập (8). Danh sách đó bao gồm các bí thư, phó bí thư, chủ tịch UBND, chủ tịch HĐND. Nếu cải cách thật sự, cần minh bạch và có lộ trình pháp lý Việc tổ chức lại đơn vị hành chính không phải là vấn đề tiêu cực. Nhưng nó chỉ thực sự mang lại hiệu quả nếu được tiến hành một cách minh bạch, đúng pháp luật, và có giám sát từ xã hội. Nếu chỉ coi đây là công cụ để chuẩn bị nhân sự, củng cố ảnh hưởng chính trị cho một vài cá nhân, thì cái giá phải trả không chỉ là rối loạn hành chính tạm thời, mà còn là sự xói mòn niềm tin vào thể chế và vào chính những cải cách thật sự cần thiết. Hiện tại, người dân cần một câu trả lời rõ ràng và then chốt: Cuộc đại sáp nhập này là vì dân, hay vì phe cánh? Chưa ai biết, người dân lại càng không biết, biến cố này sẽ dẫn đến điều gì trong tương lai?
—
Những đường links tham khảo:
(1) https://vtv.vn/giay-to-co-dau-do-bi-dot-gan-ubnd-phuong-khong-phai-tai-lieu-mat-100250627152753544.htm
(2) https://thanhtra.com.vn/phap-luat-B2DDDF86E/binh-dinh-huy-tai-lieu-trong-dem-truoc-luc-sap-nhap-tai-ubnd-xa-phuoc-my-5ae86bf71.html
(3) https://www.sggp.org.vn/thong-diep-cua-tong-bi-thu-to-lam-gui-nhan-dan-ca-nuoc-post801886.html
(4) https://dantri.com.vn/xa-hoi/chu-tich-quoc-hoi-nguoi-dan-se-theo-doi-viec-sap-nhap-co-hieu-qua-khong-20250630153954861.htm
(5) https://nhandan.vn/le-cong-bo-nghi-quyet-cua-quoc-hoi-ve-sap-nhap-tinh-thanh-pho-post890579.html
(6) https://dantri.com.vn/xa-hoi/chu-tich-quoc-hoi-nguoi-dan-se-theo-doi-viec-sap-nhap-co-hieu-qua-khong-20250630153954861.htm
(7) https://www.rfa.org/vietnamese/trong-nuoc/2025/06/16/the-luat-su-chu-tich-tinh-phan-doi/
(8) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c4gedpzpwpeo

03.07.2025

Đồng tiền có thể công khai mua đứt công lý

Manh Dang Vụ án Trịnh Văn Quyết, cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC khép lại theo cách gây chấn động dư luận, không chỉ bởi quy mô thiệt hại mà còn bởi những diễn biến pháp lý khó lường. Bản án phúc thẩm vừa được Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội công bố đã làm dấy lên những tranh luận gay gắt, đặt ra câu hỏi lớn về tính công bằng và minh bạch của hệ thống tư pháp, đặc biệt trong bối cảnh một chế độ chính trị mà trong đó, “Xã hội công bằng” được tuyên truyền như là một trong các giá trị cốt lõi. Liệu đồng tiền có đang mua được công lý một cách công khai? Qua bản án phúc thẩm của ông Trịnh Văn Quyết và hai em gái cho thấy một sự thay đổi đáng kinh ngạc trong hình phạt, từ mức án tù nặng nề xuống mức án nhẹ hơn rất nhiều. Thậm chí, chuyển từ hình phạt tù sang phạt tiền. Đây không chỉ là một sự điều chỉnh thông thường, mà là một sự tùy tiện đầy khó hiểu, và những lý do được đưa ra để biện minh cho sự điều chỉnh này đã khiến công chúng không khỏi nghi vấn. Khi tiền đã trở thành “tình tiết giảm nhẹ” Điểm nổi bật nhất trong bản án phúc thẩm là việc khắc phục hậu quả thiệt hại vượt mức. Ông Quyết đã nộp tổng cộng 1.886 tỷ đồng, vượt hơn 20 tỷ đồng so với mức thiệt hại được xác định. Cùng với số tiền vợ ông nộp trước đó là hơn 2.470 tỷ đồng, tổng số tiền khắc phục hậu quả là vô cùng lớn. Tòa án đã coi đây là một trong những tình tiết giảm nhẹ quan trọng nhất. Điều này tạo ra một tiền lệ chưa từng có và rất đáng lo ngại: Tội phạm có khả năng tài chính đã có thể “mua” đứt được công lý một cách chính thức, công khai ngay trước mũi công chúng và hệ thống công quyền. Theo đó, thay vì hình phạt tù giam mang tính răn đe, tiền bạc đã được sử dụng như một công cụ để xoa nhẹ án phạt, biến tiền bạc trở thành một thước đo cho “sự ăn năn hối cải”. Càng nhiều tiền thì sự ăn năn hối cải càng cao?! Trong trường hợp này, người nghèo phạm tội sẽ dùng gì để “mua” được công lý? Những lý do giảm án gây tranh cãi Bên cạnh việc khắc phục hậu quả, Tòa án còn đưa ra những lý do khác để giảm án: Sức khỏe yếu và “nguy cơ tử vong rất cao”: Tình trạng sức khỏe của ông Quyết được xem là một yếu tố quan trọng để giảm án. Tuy nhiên, việc một bị cáo có thể dùng tình trạng sức khỏe, đặc biệt là khi đang được điều trị tại bệnh viện, để được giảm tới 14 năm tù là một lập luận gây sốc. Điều này có thể khiến dư luận đặt câu hỏi liệu các bị cáo có tiềm lực tài chính có thể dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế để mua “tình tiết giảm nhẹ” hay không? “Thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” dù vắng mặt tại tòa: Ông Quyết đã vắng mặt trong suốt phiên phúc thẩm, nhưng vẫn được đánh giá là “thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải”. Điều này mâu thuẫn với quy trình xét xử thông thường, khi sự hiện diện và thái độ trực tiếp tại tòa án theo nguyên tắc “Án tại tòa” mới là yếu tố quan trọng để đánh giá mức độ hối cải của bị cáo. Đơn xin giảm nhẹ từ hơn 5.000 cá nhân và tổ chức: Việc hơn 100 bị hại và các tổ chức, cá nhân gửi đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo cũng được xem xét. Tuy nhiên, với một vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy mô lớn, việc các bị hại lại xin giảm án cho người đã gây ra thiệt hại cho mình là một điều rất khó hiểu. Điều này đặt ra nghi vấn về tính tự nguyện của những lá đơn này, hay liệu có sự thỏa thuận nào đó đã diễn ra ngoài phòng xử án, hay những lá đơn này đã được mua với rất nhiều tiền? Phải chăng công lý có giá? Trường hợp của ông Quyết không phải là lần đầu tiên công chúng chứng kiến những bản án được điều chỉnh một cách bất ngờ. Trong nhiều vụ án kinh tế lớn khác, việc khắc phục hậu quả bằng tiền bạc luôn là yếu tố then chốt để giảm nhẹ hình phạt, thậm chí để được hưởng án treo. Điều này tạo ra một hệ thống pháp lý có hai tiêu chuẩn: Một tiêu chuẩn dành cho những người có tiền và một tiêu chuẩn khác dành cho những người lao động không có khả năng khắc phục hậu quả bằng tiền bạc. Đối với một người lao động bình thường gây ra thiệt hại nhỏ, họ sẽ phải chịu hình phạt tù đầy đủ. Nhưng đối với những người gây ra thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng, họ có thể ung dung dùng một phần số tiền chiếm đoạt được để mua một bản án nhẹ nhàng cho mình. Bản án phúc thẩm của ông Trịnh Văn Quyết đã vô tình công khai một sự thật phũ phàng: Đồng tiền có thể mua được công lý, sự khoan hồng, giảm án, thậm chí là tự do. Điều này làm suy giảm niềm tin của người dân vào hệ thống tư pháp, nơi mà lẽ ra công lý phải được thực thi một cách bình đẳng và không bị ảnh hưởng bởi tiền bạc hay quyền lực. Trong một chế độ vẫn luôn tuyên truyền về giá trị “xã hội công bằng”, lẽ ra, “Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật” phải là ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, những gì đã diễn ra trong vụ án này lại cho thấy một bức tranh khác, nơi những con số khổng lồ có thể thay đổi số phận của một con người một cách ngoạn mục, công khai, chính thức ngay trước mũi công chúng. “Khi đồng tiền bước vào tòa án, thần công lý đội nón ra đi”./.

27.06.2025

100 năm “Báo chí Cách mạng” Việt Nam

Tino Cao Giới báo chí ở Việt Nam đang rầm rộ tổ chức một đợt sinh hoạt chính trị đánh dấu 100 năm ngày lãnh tụ cộng sản Nguyễn Ái Quốc xuất bản số đầu tiên của báo Thanh Niên (21.6.1925), sự kiện được định danh là “ngày báo chí cách mạng”. Mặc dù chưa đến ngày 21 tháng 6, nhưng cánh làm báo trong nước đã khởi phát các hoạt động ăn mừng sự kiện này từ cả tuần qua. Nhưng rốt cuộc, cái gọi là “báo chí cách mạng” ấy, thực chất là gì? Báo chí cách mạng: Thiết chế kim soát và định đoạt diễn ngôn trong hệ thống chính trị toàn trị Khái niệm “báo chí cách mạng” (revolutionary press), còn được gọi là báo chí vô sản (proletarian press), là một sản phẩm đặc thù của các chế độ cộng sản, bắt nguồn từ truyền thống chính trị-lý luận của chủ nghĩa Marx-Lenin. Khác với mô hình báo chí tự do hình thành trong các xã hội tư sản châu Âu thế kỷ 19, vốn được quan niệm như một không gian công cộng (public sphere) nhằm thúc đẩy thảo luận dân chủ và bảo vệ quyền tự do ngôn luận, báo chí cách mạng ngay từ đầu đã được thiết lập như một thiết chế diễn ngôn, mang bản chất công cụ và tuyệt đối phục tùng mục tiêu chính trị của lực lượng cầm quyền. Sau Cách mạng Tháng Mười năm 1917, báo chí ở nước Nga Xô-viết nhanh chóng bị đặt dưới sự kiểm soát chặt chẽ của đảng Bolshevik. Chính Vladimir Lenin đã vạch rõ quan điểm này trong nhiều văn kiện lý luận và thư từ, đáng chú ý là lời tuyên bố trong thư gửi Emma Goldman năm 1920, khi ông bác bỏ tính phổ quát của tự do báo chí: “Tự do ngôn luận là một thiên kiến tư sản” (free speech is a bourgeois prejudice). Theo đó, báo chí không phải là không gian tranh luận giữa các quan điểm đa chiều mà là một mặt trận đấu tranh tư tưởng, nơi tiếng nói duy nhất hợp pháp là tiếng nói của đảng cộng sản. Trong paradigm này, báo chí cách mạng không mang chức năng phản biện quyền lực hay giám sát chính quyền như báo chí tự do, mà được trao bốn nhiệm vụ chính: Tuyên truyền (agitprop), giáo dục (ideological training), cổ động (mobilization) và tổ chức quần chúng (organizational work). Báo chí trở thành một “tập thể tuyên truyền viên, cổ động viên và tổ chức viên” của đảng, một định nghĩa mang tính nguyên tắc được Stalin và sau đó là các chế độ cộng sản Đông Âu và châu Á cho phổ biến hóa. Quan trọng hơn, báo chí cách mạng vận hành theo nguyên lý “tính đảng” (partiinost), một phạm trù then chốt trong lý luận truyền thông Xô-viết. Tính đảng ở đây không chỉ là bảo đảm sự trung thành về lập trường giai cấp, mà còn bao hàm sự lựa chọn và trình bày sự thật theo định hướng của đảng cộng sản. Sự thật – trong mô hình này – không mang ý nghĩa khách quan hay độc lập, mà chỉ có giá trị nếu nó phục vụ mục tiêu cách mạng. Vì vậy, chức năng thông tin của báo chí bị thu hẹp, nhường chỗ cho việc kiến tạo thực tại thông qua các hình mẫu lý tưởng, các “gương người tốt, việc tốt” và các câu chuyện thành công được trích lọc có chủ đích. Báo chí không phản ánh hiện thực đa chiều mà dựng nên một hiện thực “nên có”, một thực tại lý tưởng hóa nhằm củng cố niềm tin vào “chính nghĩa cách mạng”. Chính mô hình báo chí này, với bản chất sâu xa là công cụ tuyên truyền trong một nhà nước chuyên chính toàn trị, đã được du nhập và chuẩn hóa tại nhiều quốc gia cộng sản trong thế kỷ 20, trong đó có Việt Nam. Khi thuật ngữ “báo chí cách mạng” được sử dụng tại Việt Nam hôm nay như một thứ danh hiệu, nó không chỉ gợi nhắc một truyền thống lịch sử, mà còn được xác định vai trò của một công cụ chính trị, được tích hợp vào hệ thống quyền lực độc đảng, nơi báo chí không được phép làm điều gì khác ngoài việc phục vụ mục tiêu chính trị của đảng. Mọi kỳ vọng về tính độc lập, phản biện hay tự do thông tin đều bị gạt bỏ và dán nhãn “ảo tưởng tư sản”. Charles Bradlaugh, nhà cải cách xã hội Anh từng nói: “Không có tự do ngôn luận thì mọi truy tìm sự thật là điều bất khả” (Without free speech no search for truth is possible). Báo chí vô sản tước bỏ, bóp méo và bưng bít sự thật nhằm phục vụ cho mục đích tuyên truyền. Do đó, lẽ ra phải là “công cụ tốt nhất cho việc mở mang trí tuệ con người”, thì ngược lại, báo chí cách mạng chính là thứ công cụ góp phần tẩy não (brainwashing) để thực hiện chính sách ngu dân. Trong cuộc họp báo đầu tiên 16 năm trước sau khi nhậm chức ông chủ Nhà Trắng, tổng thống Mỹ Barrack Obama nói: “Tự do ngôn luận và tự do báo chí, đó là những gì sẽ cho phép chúng ta giữ được sự kiểm soát đối với chính phủ” (Our freedom of speech and freedom of the press, that’s what lets us keep a check on government). Đối chiếu với câu nói đó, người ta nhận ra ngay các nền báo chí vô sản đều có chiều diễn biến ngược lại. Báo chí cách mạng Việt Nam là một phiên bản sao chép triết lý từ hình mẫu báo chí vô sản của Lenin. Và hệ lụy gây ra từ bản chất của nền báo chí đó là gì? Một nền báo chí bị chế định bởi quyền lực chính trị, sự thật luôn bị kiểm duyệt có chủ đích và thông tin được cấu tạo nhằm phục vụ mục tiêu tuyên truyền của đảng cộng sản Ở Việt Nam, để buộc cỗ xe báo chí đi đúng định hướng, phải có đến bốn tay lái: Lái chính là Ban Tuyên giáo trung ương, ba lái phụ là Bộ Khoa học và công nghệ (trước đây là Bộ Thông tin và truyền thông), Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Bộ Công an, và cuối cùng là cơ quan chủ quản tờ báo. Để làm tốt việc tuyên truyền theo định hướng, báo chí cách mạng liên tục đưa tin người và việc điển hình xuất hiện trong quần chúng để cổ vũ phong trào cách mạng. Trong bài giảng về viết tin, ông Hoàng Tuấn, cựu tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam kể: Hồi đầu cuộc kháng chiến chống Pháp, khi chưa tìm ra một điển hình nông dân giỏi hưởng ứng lời kêu gọi tăng gia sản xuất của chủ tịch Hồ Chí Minh, ông đã cho bịa ra câu chuyện về một người nông dân gương mẫu vỡ hoang trồng khoai sắn. Không ngờ cụ Hồ khi đọc tin đó, đã hỏi địa chỉ người nông dân để tặng thưởng huy hiệu. Ông Tuấn đành phải báo cáo thật là mình cho bịa ra “điển hình” để cổ vũ phong trào. Gần 30 năm sau chiến tranh, nhân kỷ niệm lần thứ 50 chiến thắng Điện Biên Phủ (2004), nhà báo Lưu Trọng Văn đã công phu sưu tầm tài liệu, viết một loạt bài đăng trên 5 kỳ [trên] tạp chí Kiến thức Gia đình (phụ bản báo Nông nghiệp Việt Nam) để chứng minh rằng: Không có chuyện Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai; không có chuyện Tô Vĩnh Diện lấy thân chèn pháo; cũng không có chuyện giữa trận địa pháo Nguyễn Viết Xuân hô to: “Hãy nhằm thẳng quân thù mà bắn!”. Tất cả các chiến sĩ nói trên đều chiến đấu rất ngoan cường, hy sinh rất anh dũng trong các trận chiến chống quân xâm lược thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, góp phần cho chiến thắng chung của cả dân tộc. Tuy nhiên trước lúc hy sinh, tất cả họ không ai làm cái việc như sau này các nhà báo bịa chuyện vẽ vời kiểu vậy. Những bài báo của ông Lưu Trọng Văn đăng trên một tạp chí ít người đọc nhưng đã làm cho ông Nguyễn Khoa Điềm, khi ấy là ủy viên Bộ Chính trị, trưởng ban Tuyên giáo Trung ương tức giận, phê phán gay gắt. Cũng năm đó, Lưu Trọng Văn trích “Hồi ký không tên” của nhà báo Lý Quý Chung, đoạn kể ông Dương Văn Minh chủ động đầu hàng như là thực hiện một nhiệm vụ cao cả, đăng trên tờ Nhà báo và Công luận của Hội Nhà báo Việt Nam, số ra cuối tháng kỷ niệm ngày 30 tháng 4. Báo này vừa phát hành đã bị thu hồi, nhưng không cho phép đưa tin lý do bị thu hồi, sau đó bị đình bản. Lý do thu hồi thực sự là ở thời điểm đó chưa cho phép đề cao vai trò ông Dương Văn Minh, mà chỉ đề cao sức mạnh của các quân đoàn buộc ông phải hàng phục. Cần biết rằng bản thảo bài báo đã được ông Võ Văn Kiệt đọc, ông Trần Bạch Đằng viết lời giới thiệu, và quyển hồi ký này sau đó buộc phải biên tập lại mới được phép xuất bản. Trong một cuộc góp ý kiến cho một tờ báo đang sa sút, ông Xuân Cang, nguyên tổng biên tập báo Lao Động, tâm sự rằng, ngay khi bước vào nghề làm báo, ông đã dặn mình, bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải nói cho được sự thật. Nhưng thực tế đã dạy ông điều còn quan trọng hơn là phải biết cách nào để nói ra được cái sự thật ấy. Ông kể, năm 1986 ông cho đăng bài viết của ông Lê Giản, nguyên giám đốc Nha Công an đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trong bài có câu “nhà đã dột từ nóc rồi”. Vì câu đó, ông bị Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương phê phán dữ dội. Người ta hỏi, ông không biết nói “nóc nhà” là ám chỉ Bộ Chính trị hay sao? (Thực ra thì nhà thơ Việt Phương mới là người đầu tiên có ý nghĩ này trong câu thơ “Bùn đã vấy đến chín tầng mây”, và ông này đã phải trả giá bằng những năm tháng bị buộc rời khỏi bàn viết trong dinh thủ tướng để đi lao động cải tạo tư tưởng ở nông trường). May cho ông Xuân Cang, thời điểm này vừa bắt đầu chính sách Đổi mới cho nên ông được tổng bí thư Nguyễn Văn Linh thông cảm, chỉ cho làm bản kiểm điểm, yêu cầu tránh không được tái phạm. Ông Xuân Cang kết luận: “Cho đăng bài viết đó là không biết cách để nói được sự thật!”. Nói về tác hại của việc kiểm duyệt cắt xén sự thật, nhà văn Nga vĩ đại Alexander Solzhenitsyn, tác giả của cuốn bút ký gây chấn động thế giới “Quần đảo ngục tù” (The Gulag Archipelago) đã viết: “Đây không chỉ là chuyện bóp nghẹt tự do mà là việc gắn xi vào trái tim dân tộc, là xóa bỏ ký ức của chính dân tộc đó” (This is not merely interference with freedom of the press but the sealing up of a nation’s heart, the excision of its memory). Một nền báo chí chỉ được phát ngôn những gỉ đảng cộng sản cho phép, và chỉ phục vụ tuyệt đối cho quyền lợi của đảng, không phải của nhân dân “Báo chí là công cụ của đảng cộng sản”. Nguyên lý này yêu cầu tất cả những người làm báo Việt Nam đều phải thuộc nằm lòng. Sau khởi sự Đổi mới, tổng bí thư Nguyễn Văn Linh đã có sáng kiến quan trọng là tặng thêm cho báo chí Việt Nam mệnh đề thứ hai: “Là diễn đàn của quần chúng”. Một vài cán bộ báo chí quá say sưa với Đổi mới, cứ tưởng cái “diễn đàn” của ông Linh đã hoàn toàn chấp nhận tự do tư tưởng và nhà báo có thể phản biện mọi chính sách đã ban hành. Nhầm lẫn đó khiến không ít người phải trả giá. Trong cuộc hội nghị “quán triệt nghị quyết hội nghị trung ương” (khóa 6), ở buổi thảo luận tổ, ông Bùi Tín, khi đó là phó tổng biên tập báo Nhân Dân, kể, ông rất khó trả lời khi các đồng nghiệp phương Tây hỏi ông vì sao đảng cộng sản Việt Nam không chấp nhận đa nguyên? Ông Bùi Tín luôn cho rằng đảng nên chấp nhận đa nguyên để thực hiện dân chủ. Theo ông, thực tế Việt Nam đã có những yếu tố đa nguyên: Đảng Cộng sản, đảng Dân chủ và đảng Xã hội hợp tác với nhau rất tốt đẹp; Mặt trận Tổ quốc gồm nhiều đoàn thể có những tiếng nói khác nhau; các tờ báo của mọi giới, mọi tầng lớp thể hiện những mong muốn rất đa dạng… Ông Bùi Tín nói dài hơn 30 phút, được toàn tổ gồm những tổng biên tập báo, đài phát thanh, đài truyền hình lắng nghe. Tổ trưởng tổ này là ông Thái Ninh, phó trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, không ngắt lời mà có vẻ khuyến khích ông Bùi Tín. Không ai ngờ trong buổi tổng kết hội nghị, ông Đào Duy Tùng, ủy viên Bộ Chính trị, phụ trách cả khối tuyên giáo, báo chí, văn nghệ đã cao giọng phê phán: “Thật đáng chê trách là tại cuộc họp gồm toàn cán bộ cốt cán của đảng mà lại có một đồng chí nồng nhiệt cổ vũ thực hiện đa nguyên. Đồng chí đó không biết rằng đa nguyên là hình thức dân chủ mị dân của chủ nghĩa tư bản. Đòi đa nguyên được, rồi sẽ đòi đa đảng!” Hôm đó ông Bùi Tín ngồi ở hàng ghế gần cuối hội trường, rất ít người nhìn thấy ông hai tay chống cằm, mặt cúi gằm, mớ tóc dài rũ xuống hai vai, không biết ông đang bực tức hay ngượng ngùng, nhưng vẻ thiểu não thì lộ rõ. Ít lâu sau, nhân cơ hội sang Pháp dự hội báo l’Humanité thường niên của đảng cộng sản Pháp, ông Bùi Tín xin tị nạn ở lại Pháp. Cuối năm 1990, ông đã trình bày một cách có hệ thống quan điểm của mình trong bài trả lời được phát nhiều kỳ trên nền tảng phát thanh của BBC Việt ngữ. Tôi có cơ hội trực tiếp theo dõi, nghe ông Bùi Tín trả lời phỏng vấn của BBC vào thời điểm ấy. Thật ra, trước đó ở trong nước đã có nhiều người từng nói về những điều ông Bùi Tín nêu ra, như các ông Trần Xuân Bách, Hoàng Minh Chính, Nguyễn Kiến Giang, Nguyễn Hộ, Phan Đình Diệu… Bùi Tín chỉ là người khẳng định quan điểm này một cách công khai và có hệ thống trước hội nghị trung ương, đồng thời là người đầu tiên đưa nó lên diễn đàn truyền thông của phương Tây. Năm 1989, nhân dịp đi công tác ở Bắc Triều Tiên, bà Vũ Kim Hạnh, lúc đó là tổng biên tập báo Tuổi Trẻ thành phố Hồ Chí Minh, đã viết một bài bút ký miêu tả sinh động tệ sùng bái cá nhân ở đất nước này đối với lãnh tụ Kim Nhật Thành. Tờ Tuổi Trẻ đăng bài bút ký của bà vừa phát hành thì Bắc Triều Tiên lập tức gửi công hàm phản đối Việt Nam bôi nhọ lãnh tụ và nhân dân họ. Cuối năm đó, trong cuộc hội nghị tổng kết rút kinh nghiệm hoạt động báo chí do ông Đào Duy Tùng chủ trì, chuyện phản ứng của Bắc Triều Tiên được đem ra mổ xẻ. Ông Hà Xuân Trường, ủy viên trung ương đảng, tổng biên tập tạp chí Cộng sản xin hiến kế. Ông Trường cho rằng, sở dĩ Bắc Triều Tiên có cớ phản ứng bài báo của Kim Hạnh là do cơ chế quản lý báo chí của đảng ta: “Báo là công cụ của đảng, báo nói tiếng nói của đảng”. Để tránh bị phản ứng kiểu này, đảng nên thay đổi cơ chế quản lý báo chí: Đảng lãnh đạo báo chí, nhưng mỗi tờ báo có tiếng nói riêng của mình, chứ không phải chỉ nói tiếng nói của đảng”… Hình như ông Trường chưa nói hết ý mình nhưng tiếng đập bàn khá mạnh của ông Tùng đã cắt ngang lời ông. Ông Tùng với vẻ mặt giận dữ, cố nén, gằn từng tiếng: “Đồng chí phụ trách cơ quan lý luận của đảng, chẳng lẽ đồng chí quên rằng báo chí là công cụ của đảng là một vấn đề có tính nguyên tắc? Tôi xin nhắc lại cho tất cả các đồng chí phải ghi nhớ: Báo chí là công cụ của đảng, nói tiếng nói của đảng. Nguyên tắc đó là bất di bất dịch, không bao giờ được phép thay đổi, không có đổi mới ở chỗ này!”. Ông Hà Xuân Trường đỏ bừng mặt, im lặng. Ông Đào Duy Tùng hạ giọng: “Vấn đề của chúng ta là phải chọn những người có trình độ chính trị vững vàng làm tổng biên tập để không phạm phải những lỗi quá ấu trĩ”. Ông Hà Xuân Trường im lặng suốt buổi họp còn lại. Trước đây, ông Trường đã một lần bị hụt chân khi cùng với các ông Hoàng Minh Chính, Đặng Kim Giang, Nguyễn Kiến Giang… vì tán thành quan điểm “xét lại hiện đại” của tổng bí thư đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Khrushchev sau đại hội 20 của đảng này. Tất cả các ông kia đều phải vào tù, chỉ riêng ông Hà Xuân Trường lần ấy vì mau mắn xin tự kiểm điểm nên được đảng cho qua. Nhưng lần này đảng không bỏ qua cho ông. Tại đại hội toàn quốc lần thứ 7 đảng cộng sản Việt Nam, mặc dù còn trẻ khỏe hơn nhiều người khác, nhưng ông Hà Xuân Trường đã bị cất chức, không được bầu vào Ban Chấp hành trung ương và phải trao lại chiếc ghế tổng biên tập tạp chí Cộng sản cho ông Hà Đăng (tức Đặng Ha), dù xét về trình độ lý luận chính trị thì ông Hà Đăng không thể bằng ông Hà Xuân Trường. Bà Vũ Kim Hạnh sau đó lại phạm một lỗi mới không thể tha thứ, đó là đưa lên Tuổi Trẻ một tin rất cũ: Cụ Hồ đã từng có vợ. Toàn thế giới đã biết chuyện này, nhưng người Việt Nam chưa được phép biết. Lần này, bà bị cách chức tổng biên tập và bị nhận luôn “thẻ đỏ”: Cấm hành nghề báo. Những sự thật dẫn ra trên đây không chỉ là chuyện bếp núc hậu trường của báo chí chính thống ở Việt Nam mà chúng là những bằng chứng cho thấy bản chất thực sự của cái gọi là “báo chí cách mạng”. Đó không phải là một nền báo chí đúng nghĩa, mà là một công cụ tuyên truyền thuần túy, vận hành theo nguyên tắc “tính đảng” từng được thiết lập ở Liên Xô để kiểm soát toàn bộ tư tưởng. Trong các ví dụ trên, điều đáng chú ý là không ai bị quy kết vì vi phạm nghiệp vụ hay đạo đức báo chí. Tất cả đều bị xem là “sai” chỉ vì đã vượt quá giới hạn tư tưởng được đảng cộng sản cho phép. Ông Bùi Tín đưa ra quan điểm về đa nguyên, bà Vũ Kim Hạnh mô tả chế độ sùng bái cá nhân ở Bắc Triều Tiên, ông Hà Xuân Trường đề xuất cải tiến cơ chế quản lý báo chí. Tất cả những phát biểu này, dù ôn hòa và có lý, đều bị trấn áp vì bị xem như mối đe dọa đối với quyền lực của đảng. Những sự kiện ấy cho thấy báo chí ở Việt Nam không hề là một không gian tự do của tư tưởng và phản biện. Báo chí chỉ được phép tồn tại trong vai trò phát ngôn cho đảng, không đại diện cho công luận hay quyền được biết của nhân dân. Mọi sáng kiến cá nhân dù nhằm cải thiện chất lượng thông tin đều có thể trở thành lỗi chính trị. Vì vậy, “báo chí cách mạng” không thể được xem là báo chí theo nghĩa thông thường, mà là một bộ phận trong cấu trúc tư tưởng do đảng kiểm soát toàn bộ. Trong không gian ấy, sự thật không được tìm kiếm mà được quy định sẵn. Việt Nam và điều 19 Công ước ICCPR - khoảng cách giữa cam kết quốc tế và hiện thực báo chí trong nước Chủ tịch Hồ Chí Minh định nghĩa dân chủ theo cách thật giản dị nhưng khá sâu sắc, đó là: “Dân chủ là người dân được mở miệng”. Đó chính là tự do ngôn luận, là điều mà cách đây hơn 150 năm, Robert Lowe, một chính khách người Anh, đã diễn giải cụ thể khi nói về sự cam kết, tính minh bạch của chính phủ và quyền được nói lên sự thật của dân chúng: “Chúng ta nhất định phải nói lên sự thật, đúng như chúng ta thấy, không sợ mọi hậu quả, nhất định không cung cấp chỗ ẩn náu thuận tiện cho những hành vi bất công hay áp chế mà phải lập tức giao chúng cho sự phán xét của thế giới”. (We must speak the truth, as we see it, and without fear of the consequences. We must not provide a convenient refuge for acts of injustice or oppression, but must bring them immediately under the judgment of the world). Hiến pháp đầu tiên năm 1946 của nước Việt Nam độc lập đã ghi nhận tinh thần đó. Vậy thì tại sao thực tế vận hành của cái gọi là báo chí cách mạng Việt Nam ngày nay lại không phải như vậy? Tại sao đến giờ vẫn cứ tiếp tục rập khuôn theo mô hình báo chí phản thông tin của Lenin mà chính đồng bào Nga của ông cũng đã kiên quyết từ bỏ? Tại nhiều cuộc họp của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, hàng chục đại diện các quốc gia nhiều lần đề nghị Việt Nam thực hiện một phần, hoặc phù hợp, hoặc trùng khớp với điều 19 Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR), như: gia tăng sự độc lập của truyền thông, cho phép ra báo tư nhân, dỡ bỏ hạn chế internet…, tất cả đều bị Việt Nam bác bỏ, trong khi Việt Nam là quốc gia đã ký cam kết gia nhập Công ước quốc tế này từ ngày 24 tháng 9 năm 1982. Điều 19 của Công ước ICCPR ghi rõ: Mọi người đều có quyền giữ quan điểm của mình mà không bị ai can thiệp vào. Mọi người có quyền tự do ngôn luận. Quyền này bao gồm cả quyền tự do tìm kiếm, nhận và truyền đạt mọi loại tin tức, ý kiến, không phân biệt ranh giới, hình thức tuyên truyền miệng, hoặc bằng bản viết, in, hoặc bằng hình thức nghệ thuật, hoặc thông qua mọi phương tiện đại chúng khác tùy theo sự lựa chọn của họ. Việc thực hiện những điều quy định tại khoản 2 của điều này kèm theo những nghĩa vụ và trách nhiệm đặc biệt. Do đó có thể dẫn đến một số hạn chế nhất định, tuy nhiên những hạn chế này phải được pháp luật quy định và cần thiết để: – Tôn trọng các quyền hoặc uy tín của người khác; – Bảo vệ an ninh quốc gia hoặc trật tự công cộng sức khỏe hoặc đạo đức của công chúng. Điều 19 có gì đáng sợ? Tôi thấy nó rất cao quý, tin ở con người, tôn trọng con người và tạo điều kiện cho con người đóng góp trí tuệ cho cuộc sống. Đảng và nhà nước Việt Nam luôn luôn hô hào tìm những biện pháp “đi trước đón đầu” trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, trong khi đó lại từ chối song hành với những vấn đề của dân chủ, nhân quyền, không chấp nhận thực hiện một nền báo chí tự do – điều mà Thomas Jefferson đánh giá là “công cụ tốt nhất cho việc mở mang trí tuệ của con người, nâng con người lên trở thành có lý trí, phẩm hạnh và mang tính xã hội” (The press is the best instrument for enlightening the mind of man, and improving him as a rational, moral, and social being). Thomas Jefferson, tổng thống thứ ba của Hợp Chúng Quốc, tác giả của bản Tuyên ngôn Độc lập Mỹ, được Hồ chủ tịch trích dẫn, là người có niềm tin mãnh liệt vào tầm quan trọng của tự do báo chí trong việc nuôi dưỡng một công dân có hiểu biết và giác ngộ, thúc đẩy tiến bộ xã hội và phát triển cá nhân. Việc Việt Nam tham gia Công ước ICCPR không chỉ là một động tác thủ tục về mặt đối ngoại mà kéo theo một hệ quả pháp lý mang tính ràng buộc rõ rệt: Nhà nước phải nội luật hóa các điều khoản của công ước vào hệ thống pháp luật quốc gia và phải thể hiện thiện chí thực thi các quyền đã cam kết bảo đảm. Điều này đặc biệt đúng đối với điều 19, vốn được xem là một trong những trụ cột căn bản của tự do dân chủ hiện đại. Khoản 3 của điều 19 có nêu rõ các ngoại lệ (như an ninh quốc gia, đạo đức công cộng…), nhưng theo chuẩn mực quốc tế, những ngoại lệ ấy phải được diễn giải theo hướng chuẩn xác hóa, cụ thể hóa, không thể bị lạm dụng để làm triệt tiêu hoàn toàn quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, tại Việt Nam, toàn bộ logic của quyền này đã bị đảo ngược. Không chỉ không có báo chí tư nhân mà toàn bộ hệ thống truyền thông đều do đảng cộng sản lãnh đạo trực tiếp, với Bộ Chính trị giữ quyền kiểm soát định hướng và Ban Tuyên giáo đóng vai trò “tổng biên tập tối cao”. Quyền tự do biểu đạt trở thành một đặc quyền được cấp phát có điều kiện, thậm chí có thể bị hình sự hóa bất cứ lúc nào thông qua những điều luật mơ hồ như “lợi dụng quyền tự do dân chủ” (điều 331, Bộ luật Hình sự), hay “tuyên truyền chống nhà nước” (điều 117). Điều này không chỉ khiến Việt Nam đi ngược lại với tinh thần và nghĩa vụ quốc tế theo ICCPR, mà còn làm chệch hướng toàn bộ nền tảng pháp quyền: Thay vì luật bảo vệ quyền con người khỏi sự tùy tiện của nhà nước, thì ở đây, quyền con người phải “phù hợp” với sự định đoạt độc quyền của nhà nước. Khoảng cách giữa cam kết và thực thi ở đây không chỉ là sự chênh lệch về chính sách, mà là sự phủ nhận mang tính hệ thống đối với ý niệm về quyền – một khái niệm hàm chứa sự bất khả nhượng, không thể bị biến thành công cụ điều kiện hóa lòng trung thành chính trị. Việt Nam vẫn báo cáo định kỳ với Ủy ban Nhân quyền Liên Hợp Quốc và luôn khẳng định đã bảo đảm tự do ngôn luận “phù hợp với điều kiện đất nước”. Nhưng chính cách diễn giải mơ hồ “phù hợp với đặc thù quốc gia” ấy đã biến Công ước quốc tế ICCPR thành một văn bản tượng trưng, không có hiệu lực ràng buộc thực tế. Và như thế, cam kết không còn là cam kết mà chỉ là hành động xã giao trên bàn ngoại giao, hoàn toàn rỗng nghĩa trước hiện thực đời sống của hàng triệu người dân vốn không có quyền được “mở miệng” như cách chủ tịch Hồ Chí Minh từng định nghĩa dân chủ. “Một nền báo chí tự do có thể mang lại những điều tốt đẹp hoặc tệ hại. Nhưng chắc chắn, nếu không có tự do báo chí thì sẽ chẳng còn gì khác ngoài sự tồi tệ” (La presse libre peut sans doute être bonne ou mauvaise, mais assurément, sans la liberté, elle ne sera jamais autre chose que mauvaise). Câu nói này là của Albert Camus, nhà văn, nhà triết học, nhà báo hiện sinh cánh tả nổi tiếng của Pháp. Nếu đảng cộng sản thực sự tin rằng mình đang nắm giữ chân lý và hành động một cách minh bạch trước nhân dân thì không có lý do gì để né tránh một nền báo chí tự do. Chính tự do báo chí là phép thử chân thực nhất cho sự chính danh và liêm chính của bất kỳ thể chế nào. Đó là nơi quyền lực được soi chiếu, là cơ sở để người dân có thể đặt niềm tin vào nhà nước không phải bằng tuyên truyền, mà bằng sự kiểm chứng công khai và độc lập. Một nền báo chí tự do và tiến bộ không chỉ phản ánh mức độ trưởng thành của xã hội mà còn là thước đo phẩm giá và trình độ văn minh của chính quyền. Trái lại, thứ báo chí bị kiểm soát toàn diện, vận hành như cánh tay nối dài của bộ máy tuyên giáo, dù có được gọi bằng cái tên mỹ miều là “báo chí cách mạng” thì rốt cuộc vẫn chỉ là một hình thức báo chí què quặt: Nói nhiều nhưng không nói sự thật, tồn tại nhưng không phản biện, hiện diện khắp nơi nhưng lại vắng mặt ở nơi cần tiếng nói độc lập nhất./.

21.06.2025

Theo dõi vàng trong nhà dân: mua từ 2 chỉ vàng cũng phải chuyển khoản

Cảnh Chân Ngân hàng Nhà nước vừa công bố dự thảo sửa đổi Nghị định 24, năm 2021 về quản lý vàng. Trong đó có quy định mới là giao dịch mua bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên sẽ phải thực hiện qua chuyển khoản trực tiếp từ tài khoản khách hàng tới tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp kinh doanh vàng. Như vậy, tính theo mức giá hiện nay là 12 triệu đồng mỗi chỉ vàng, thì ai mua trên 2 chỉ vàng cũng phải chuyển khoản. Giải thích về quy định này, nhà chức trách cho rằng đây là nhằm đảm bảo yêu cầu về xác thực thông tin khách hàng nhưng không làm phát sinh thêm nghĩa vụ, do việc xác thực đã được thực hiện khi mở và sử dụng tài khoản ngân hàng; việc thanh toán qua tài khoản giúp nâng cao tính minh bạch và công khai trong hoạt động mua bán vàng; đồng thời thiết lập cơ chế kiểm soát các giao dịch có liên quan, nhằm tránh thất thu thuế. Với câu nói “tiền vàng trong dân còn nhiều” gần đây của Tổng Bí thư Tô Lâm, người dân có lý do để lo lắng về việc CSVN đang từng bước theo dõi để chuẩn bị cho các kế hoạch “gom” vàng trong dân Tuy nhiên dư luận lại không đồng tình với giải thích này. Phần lớn cho rằng nhà nước chỉ lo tới tiền thuế mà không hiểu rõ tình hình đời sống và thói quen mua bán của người dân. Bởi vì nhiều người già thường mua vàng tích trữ, họ không có tài khoản ngân hàng thì quá gây khó dễ cho dân. Còn nếu người già để tiền trong tài khoản ngân hàng thì lại có nguy cơ bị lừa đảo, hack tài khoản… Trong khi đó, cơ quan chức năng có nhiều công cụ và cách thức khác để quản lý thuế chứ không phải đổ hết trách nhiệm cho dân. Thực tế thì các tiệm vàng tại Việt Nam đều bị nhà nước quản lý nghiêm ngặt, nhất là lực lượng chức năng CSVN thì đông như quân Nguyên, từ cán bộ uỷ ban, các cấp xã phường, tỉnh, thành tới quản lý thị trường, công an, sở ban ngành… Cho nên nếu nói trước nay quản lý vàng không hiệu quả là không đúng, mà phải có sự tiếp tay của nhà chức trách với các tiệm vàng, công ty vàng thì mới để thất thu thuế vì giao dịch tiền mặt là lấp liếm, bao che cho quan chức tham nhũng. Hơn nữa, những đại án ngành vàng gần đây đều liên quan tới các công ty, ngân hàng lớn. DOJI, SJC, Bảo Tín Minh Châu, PNJ và TPBank, Eximbank đều có cơ chế quản lý, thanh tra kiểm tra chặt chẽ; vậy mà vẫn để xảy ra những vi phạm lớn liên quan tới hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế, tham nhũng, kinh tế, buôn lậu… Như vậy, ngay cả ngân hàng mà còn lách luật, làm giả hoá đơn chứng từ; thì có lý do gì để người dân tin rằng việc thanh toán chuyển khoản sẽ giúp nhà nước tránh thất thu thuế và đảm bảo an toàn thông tin cho dân? Ở Việt Nam thì dân quá quen với việc tham nhũng hối lộ, cứ có tiền là có thể tha hồ thao túng quan chức. Nếu cán bộ cộng sản cứ tham nhũng thì chắc chắn các tiệm vàng sẽ có cách lách luật. Không bao giờ hết tình trạng trốn thuế. Cần nhấn mạnh rằng đó là chuyện giữa tiệm vàng với quan chức chứ không phải chuyện của người mua vàng! Một số bình luận trên mạng xã hội còn vạch trần đây là thủ đoạn nhằm kiểm soát và theo dõi lượng vàng trong dân, từng nhà, từng người. Với câu nói “tiền vàng trong dân còn nhiều” gần đây của Tổng Bí thư Tô Lâm, người dân có lý do để lo lắng về một nguy cơ cao là CSVN đang từng bước chuẩn bị cho các kế hoạch “gom” vàng trong dân sau này. Biết ai giữ vàng, cán bộ CSVN sẽ tới tận nhà để đặt vấn đề kê khai nguồn gốc, công việc, thu nhập, tiền đâu mua vàng… Nếu không giải thích được thì không loại trừ khả năng người dân sẽ mất trắng tài sản như những đợt truy quét hàng hoá không nguồn gốc gần đây./. (VNTB)

18.06.2025

Bánh kẹo giả trước cổng trường: đầu độc dân tộc từ những mầm non

Dân Trần Hàng tấn bánh kẹo bị đem đổ đi ngoài bãi rác La Phủ (Hà Nội) vào đầu tháng 6 này lại gióng thêm hồi chuông cảnh báo về nguy cơ cả xã hội bị đầu độc bởi hàng hoá có nguồn gốc từ Trung Quốc, kẻ thù truyền kiếp của dân tộc Việt Nam. Các hình ảnh báo chí cho thấy núi bánh kẹo bị đổ bỏ ở bãi rác này đa phần có in chữ Trung Quốc trên bao bì, không có nhãn hiệu phụ bằng tiếng Việt theo quy định pháp luật. Một số bao bì còn nhái lại các thương hiệu sữa, bánh kẹo nổi tiếng trong nước. Đây rõ ràng là những sản phẩm giả từ Trung Quốc tuồn vào thị trường trong nước để đầu độc người Việt. Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên người dân phát hiện bánh kẹo Trung Quốc bị đổ bỏ ở bãi rác này. Từ Tết Nguyên đán cũng có một vụ bị báo chí đưa tin. Nói chung cứ có đợt thanh tra là lại có hàng tấn đồ giả bị đem ra bãi rác để trốn tránh trách nhiệm. Không chỉ ở bãi rác La Phủ này mà là khắp nơi trên cả nước. Rồi thì những thế hệ tiếp theo sẽ mang bệnh tật từ khi còn là bào thai, làm sao chạy chữa hay sửa chữa những sai lầm do thế hệ này gây ra? Đặc biệt những loại bánh kẹo sữa này thường thấy được bán tại các hàng quán trước cửa các trường học ở Việt Nam. Rẻ, bắt mắt, rất được trẻ em yêu thích và thường mua để ăn vặt. Thậm chí, người lớn cũng có thể bị lầm nếu không để ý kỹ và mua về cho con cái ăn. Các sản phẩm sữa giả càng là một mối nguy hại hơn. Vì có thể được chế biến thành nhiều món như: trà sữa, kem; lúc mua không thể phân biệt được. Những loại thực phẩm như xúc xích giả, chả giả, bánh phồng tôm, bim bim, khoai tây chiên… cũng có thể được chiên xào thành các món xiên que dễ ăn bày bán tràn lan trước cổng trường. Đồ chấm thì có tương ớt, tương cà, sa tế nằm trong diện hoá chất độc hại. Trộn lẫn vào nhau, mỗi ngày một trẻ em hoàn toàn có thể mua trọn gói những món này (gồm một ly trà sữa, một hộp xiên que xúc xích chả cá chiên cùng với nước chấm) với giá chỉ khoảng 20.000 đồng. Chẳng khác nào bỏ tiền ra để tự đầu độc bản thân! Chuyện này cũng không thể đổ lỗi cho người bán lẻ, vì ngay cả những người bán đồ ăn vặt, hàng rong trước cổng trường họ cũng không biết là những thứ họ bán gây nguy hại cho người tiêu dùng. Mà đây chính xác là trách nhiệm của nhà cầm quyền. Đầu tiên là hải quan, bộ đội biên phòng, quản lý cửa khẩu, biên giới như thế nào mà để hàng hoá độc hại lọt qua biên giới theo số lượng tính bằng tấn như vậy được? Tiếp theo, công an ở đâu, bộ y tế ở đâu, quản lý thị trường ở đâu? Chẳng lẽ hàng triệu đảng viên, quan chức nhà nước bị mù hết sao mà không thấy được những món hàng hoá độc hại bày bán mỗi ngày, công khai ngoài đường? Họ cũng có con cái, cũng đưa con tới trường, chẳng lẽ họ không thấy những món hàng độc hại tràn lan ngoài đường, trước cổng trường hay sao? Gần đây tỷ lệ trẻ em Việt Nam bị nhiễm các bệnh liên quan tới hóa chất, bánh kẹo, sữa giả ngày càng tăng cao. Đặc biệt là tỷ lệ người Việt bị bệnh gan, thận ngày càng trẻ hoá. Chắc chắn nhiều phần cũng do những thứ thực phẩm độc hại này mà ra. Trẻ em, thanh niên ăn uống, tiếp xúc hóa chất độc hại sớm, lâu dài sẽ tác động trực tiếp vào di truyền và nguồn gen của người Việt. Rồi thì những thế hệ tiếp theo sẽ mang bệnh tật từ khi còn là bào thai, làm sao chạy chữa hay sửa chữa những sai lầm do thế hệ này gây ra? Nếu không mau chóng xử lý tính trạng này thì tức là Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ là tội đồ của đất nước khi tiếp tay cho Trung Cộng đầu độc nòi giống dân tộc Việt Nam. (VNTB)

13.06.2025

Phạm Khánh Phong Lan lại đổ lỗi cho dân

Cảnh Chân ĐBQH cho rằng :”Thanh tra là phần ngọn, quan trọng là ý thức người dân”, từ đó né tránh trách nhiệm của nhà nước Bà Phạm Khánh Phong Lan, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM lại có một phát biểu đáng chú ý tại buổi tọa đàm chủ đề “Triệt tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng: Bảo vệ người dân và doanh nghiệp” chiều 11/6. Trong đó, bà Lan liên tục đổ lỗi cho nhà thuốc, người dân và than “thiếu nhân sự”, “lực bất tòng tâm”, chứ không thấy bà nhận trách nhiệm về phía cơ quan nhà nước. Đầu tiên, bà ĐBQH đổ lỗi cho nạn thuốc giả là “vấn nạn chung của cả thế giới”. Sau đó bà lại cho rằng “nhà thuốc ở Việt Nam quá nhiều, cạnh tranh lẫn nhau. Người dân lại mua thuốc theo sự tiện lợi và dễ dãi. Chúng ta vẫn có quy định phải bán thuốc theo đơn, theo toa chỉ định, nhưng vì doanh thu, vì lợi nhuận, có không ít nhà thuốc đã làm bậy, làm ẩu và coi thường các quy định. Vì vậy, thực tế hiện nay là vẫn có thuốc giả, thuốc kém chất lượng trà trộn, len lỏi vào các nhà thuốc”. Như vậy tức là bà Lan cho rằng nhà nước đã quy định đúng, sai là do phía nhà thuốc làm ẩu, và người dân dễ dãi. Thanh tra nhiều mà không phát hiện hàng giả, thuốc giả vẫn nhiều thì bà ĐBQH đổ cho máy móc bây giờ tiên tiến. Kiểu nguỵ biện này mà cũng nói được thì bà Giám đốc Sở Y tế quá vô liêm sỉ. Chẳng lẽ Sở Y tế không có máy móc tiên tiến, không có năng lực kiểm soát, theo dõi hay sao? Báo Thanh Niên dẫn lời bà Lan nói: “Còn tình hình hàng gian hàng giả hiện nay đang là vấn đề nghiêm trọng, hậu quả ai cũng thấy. Câu hỏi đặt ra là lỗi tại ai và vì sao thanh tra kiểm tra nhiều nhưng phát hiện lại khó khăn? Bởi vì trước đây, công cụ máy móc để làm giả rất hiếm, rất khó. Nhưng bây giờ có tiền là mua được hết, phương tiện công cụ dễ dàng nên việc làm giả trở nên đơn giản, rầm rộ hơn trước”. Còn về trách nhiệm của cơ quan chức năng thì nữ Giám đốc Sở Y tế Thành Hồ cho rằng đã làm hết sức nhưng do… “thủ tục rắc rối”. Bà Lan phân trần: “Những năm gần đây, lực lượng công an phát hiện rất nhiều vụ việc hàng giả. Đơn giản vì công an mới có thể khám nhà được, còn chúng tôi không khám được. Nghe thanh tra, hay quản lý thị trường oai phong, nhưng để hoàn tất thanh tra kiểm tra thì thủ tục rất rắc rối, chốt được biên bản xử phạt không phải đơn giản, chưa kể sau đó còn bị khiếu nại, phản đối…”. Đổ lỗi cho thủ tục rắc rối xong bà ĐBQH lại đổ cho “lực lượng mỏng”. “Lực lượng thực thi pháp luật hiện nay còn quá mỏng, không thể “bao sân” kiểm soát được hết. Đơn cử chúng tôi mới làm việc với cơ quan quản lý thực phẩm tại Bình Dương, toàn bộ lực lượng thanh tra chỉ có 12 người, thực tế chỉ có 9 người, làm sao quản lý một địa bàn rộng lớn có nhiều khu công nghiệp, khu dân cư như Bình Dương? Trong thời gian tới, nếu luật thanh tra mới có hiệu lực, phải làm sao cho lực lượng chấp pháp mạnh hơn, đầy đủ hơn”. Có thể nói đây là cái cớ để CSVN lại phải tuyển thêm người để quản lý, trong khi Tô Lâm thì hô hào tinh gọn. Vậy thì lời giải thích của bà Lan sẽ mở ra hai khả năng: – Một là CSVN sẽ phải tuyển thêm nhiều nhân sự sau đợt tinh gọn này. – Hai là thuốc giả, hàng giả sẽ tràn lan ngoài thị trường. Riêng vấn đề đổ lỗi cho ý thức của dân thì bà ĐBQH lặp lại ba lần. Ở trên bà cho rằng dân mua thuốc vì dễ dãi. Sau đó bà lại tiếp tục nói “Nhưng tôi nhấn mạnh rằng, thanh tra kiểm tra chỉ là phần ngọn, không thể đủ sức nếu người dân chưa nâng cao ý thức, hay các đơn vị phân phối vẫn còn vì lợi nhuận, vì chiết khấu ăn chia với nhau, bắt tay mua bán kiếm lợi”. Cuối cùng bà Lan nói “Đúng là hệ thống thanh tra kiểm tra của chúng ta hiện nay thực chất vẫn còn lỏng lẻo, nhưng bên cạnh đó nhiều người vẫn còn chưa trân trọng sức khỏe của mình, mua thuốc một cách tùy tiện và không theo quy định. Người tiêu dùng cần phải khó tính hơn và trang bị kỹ năng nhiều hơn để bảo vệ quyền lợi của mình”. Tức là không chỉ đổ lỗi cho dân và nhà thuốc mà bà Lan còn mấp mé rằng nạn thuốc giả sẽ không bao giờ được xử lý hết (dưới chế độ cộng sản). Ở vai trò là ĐBQH, đúng ra thì bà Lan phải yêu cầu Quốc hội phải thay đổi chính sách, thủ tục để xử lý cho hết nạn thuốc giả chứ không phải đổ lỗi cho dân như vậy. Còn ở vai trò Giám đốc Sở Y tế thì bà Lan phải đứng ra chịu trách nhiệm khi để thuốc giả tràn lan. Nếu nói chỉ có công an mới có quyền khám nhà thuốc thì khác nào nói nhà nước CSVN không thống nhất? Giám đốc Sở Y tế gửi văn bản yêu cầu mà bên công an không hợp tác thì chẳng lẽ mạnh ai nấy làm sao? Không thể nói nhà thuốc tham lời, hay dân “chưa trân trọng sức khoẻ” đó là nguỵ biện và trốn tránh trách nhiệm. Trong khi người dân chỉ cần rục rịch cái gì là nhà nước biết ngay thì không có chuyện bán thuốc giả mà nhà nước không biết. Chỉ khi nào có sự tiếp tay giữa cơ quan nhà nước và các bên bán thuốc giả thì mới không thể xử lý được thôi. ___________________ Tham khảo: https://thanhnien.vn/ba-pham-khanh-phong-lan-thanh-tra-la-phan-ngon-quan-trong-la-y-thuc-nguoi-dan-185250611163658802.htm (VNTB)

12.06.2025

Muốn tiểu thương khai thuế minh bạch, chính quyền phải làm sạch mình trước

Dư Lan Trên mạng xã hội tràn ngập hình ảnh tiểu thương ở khắp các miền đất nước khóc vì phải đóng cửa kinh doanh. Các hộ kinh doanh nhỏ phải khai thuế như một công ty. Bộ trưởng tài chính Nguyễn Văn Thắng hào hứng áp dụng các quy định về kê khai thuế ở các nước dân chủ tiên tiến để hoạt động kinh doanh của các hộ cá thể trở nên minh bạch hơn. Ông Thắng mới tuyên bố kế hoạch của mình vào giữa tháng Năm thì chính sách được thực thi vào ngày 1 tháng Sáu, gần như ngay lập tức, chỉ sau hai tuần. Hàng loạt chợ đầu mối, các cửa hàng buôn bán hàng tiêu dùng đóng cửa. Các hộ kinh doanh bị buộc phải nhận chuyển khoản thay vì tiền mặt đã tìm cách né thuế. Chính quyền huy động công an đi kiểm tra hộ kinh doanh né thuế. Muốn người kinh doanh nhỏ khai đủ doanh thu để đóng thuế, chính quyền phải sửa đổi ngay chính hệ thống của họ. Bộ trưởng Tài chính và Cục thuế của ông muốn hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ phải minh bạch. Từ “minh bạch” nghe đúng như vậy, tại sao nó lại gây ra hậu quả là hoạt động kinh doanh toàn quốc đình trệ? Tại sao chính quyền lại phải dùng đến công an như mọi khi? Liệu công an có khả năng làm cho hoạt động kinh doanh “minh bạch” hơn giống như họ có thể bắt người vì tội “tuyên truyền chống nhà nước” hay “lợi dụng quyền tự do dân chủ”? Bộ trưởng Thắng có biết Việt Nam của ông thiếu cái gì để khiến cho khái niệm ông nói ra, “minh bạch”, thì đúng, y hệt như các nước văn minh, nhưng đi vào thực tế Việt Nam, nó lại khiến nền kinh tế đình trệ? Minh bạch chính quyền trước hay tiểu thương trước? Thiếu luật pháp minh bạch. Thiếu hệ thống công an, thuế, “quản lý thị trường” trong sạch. Trước khi yêu cầu người dân kinh doanh nhỏ “minh bạch”, chính quyền phải minh bạch với chính họ trước đã. Đó là ý kiến của một tiểu thương ở Tp. HCM chia sẻ với RFA. Anh nói: “Trước khi làm sạch tiểu thương, chính quyền phải làm sạch mình trước, làm sạch công an địa phương trước. Tiểu thương lắt léo, úp mở. Đúng. Nhưng tiểu thương úp mở là vì cái bộ máy của chính quyền bắt buộc chúng tôi phải như vậy để sống. Bây giờ tôi lấy ví dụ. Cửa hàng của tôi hàng tháng vẫn phải nộp phong bì hai triệu rưỡi cho Quản lý thị trường. Mấy ảnh chia nhau cho các bên khác thế nào tôi không rõ. Công an thì thỉnh thoảng ghé qua, lúc thì xin vài trăm, lúc thì lấy món này món kia không trả tiền mà nói là “cửa hàng ủng hộ”. Mỗi lần cơ quan họ đi du lịch, tập huấn, đại hội, họ lại gọi điện bảo mình “ủng hộ”. Những số tiền tôi phải chung chi để yên thân làm ăn đó mà cũng có hóa đơn đỏ thì tôi cũng sẵn sàng khai thuế đầy đủ.” Năm 2013, bà Phó Chủ tịch nước khi đó là Nguyễn Thị Doan phát biểu trước Quốc hội nhân thảo luận về việc chính quyền địa phương ăn tiền của dân trong vấn đề y tế và nhiều vấn đề khác, rằng “Người ta “ăn” của dân không từ cái gì nữa”. Một tiểu thương khác, kinh doanh ở chợ đầu mối lớn, thừa nhận với RFA rằng mình có trốn thuế. Theo chị, không trốn thuế thì không sống nổi. Muốn người kinh doanh nhỏ khai đủ doanh thu để đóng thuế, chính quyền phải sửa đổi ngay chính hệ thống của họ. Chị chia sẻ: “Tiểu thương chúng em có cả một cẩm nang để đối phó với những trò làm tiền của công an, thuế vụ, Quản lý thị trường, chính quyền phường, quận. Làm ăn có mặt bằng, trong nhà có kho hàng dự trữ như em thì phải nộp tiền chung chi hàng tháng. Em sống ở đây, hằng năm phải đóng phí bảo trì giao thông, nhưng khách vào cửa hàng em đỗ xe 5 phút ngoài đường mà không bị mang đi là bởi vì em nộp tiền hàng tháng. Thời buổi khó khăn, em ngừng chung chi coi. Không còn khách ghé qua cửa hàng nữa vì xe của khách bị hốt đi mất. Có cửa hàng gần nhà em còn bị họ trồng một cái cây ngay chính giữa cửa ra vào. Cây vẫn trồng trên lề đường của nhà nước nhưng trồng kiểu đó là hiểu rồi. Chung chi đủ rồi cây mới được bứng đi cho mà làm ăn. Còn mấy chị buôn bán vỉa hè nay đứng chỗ này mai đứng chỗ kia, không có mặt bằng cố định như em thì cũng phải chung chi cho trật tự khu phố. Không chung chi nó hốt luôn nước mía, trái cây sinh tố về đồn.” Có quá nhiều khoản chi vô lý thực chất là chi phí để duy trì kinh doanh nhưng không khai báo được, buộc tiểu thương phải tự tìm cách “khấu trừ” chỗ khác để giảm giá thành sản phẩm. Đó là giải thích không chỉ của nhiều người kinh doanh nhỏ ở Việt Nam cho RFA. Thậm chí, một thầy giáo muốn mở một lớp dạy ngoại ngữ chính thức, có giấy phép, cho RFA biết rằng anh vừa mới treo bảng quảng cáo trước nhà, còn chưa tuyển sinh được em học sinh nào thì trên quận đã gọi điện xin tiền rồi. Có phải tiểu thương toàn kẻ xấu? Nhiều bài báo trên truyền thông nhà nước và mạng xã hội những ngày qua ủng hộ chính sách đòi hỏi tiểu thương phải minh bạch đầu ra, tức xuất hóa đơn bán hàng. Đối với đầu vào, nhưng chi phí kinh doanh, nếu hàng hóa không có hóa đơn thì lập tức bị dán nhãn là “hàng không có nguồn gốc, xuất xứ” và tịch thu. Tuy nhiên, giao dịch nhỏ và không có hóa đơn chứng minh là hiện tượng phổ biến của kinh doanh nhỏ, không chỉ ở Việt Nam mà ở bất kỳ nơi nào có kinh doanh nhỏ. Về mặt chính sách, nhiều quốc gia tiên tiến không bắt ép người kinh doanh nhỏ phải có hóa đơn đầu vào và đầu ra một cách cứng nhắc, máy móc. Khi chính quyền bắt ép người dân phải chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa mua vào bằng hóa đơn và xuất ra hóa đơn bán lẻ khi bán hàng, họ không hiểu được quá trình hàng hóa đi từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Đó là chia sẻ của một nhà hoạt động xã hội cũng đồng thời là thương nhân buôn bán ở Việt Nam. Chị cho giải thích: “Ví dụ, mặt hàng lúa gạo, rau, củ, quả, quế, hồi, hạt, rồi bánh phở cho vào bát phở ăn hằng ngày ở Hà Nội. Đầu tiên, phải có những người đi vào các bản làng gom hàng. Họ mua bán với bà con trong bản theo từng bao tải. Cứ đếm bao tải, cân ký trả tiền. Rồi họ chở ra bán cho một chị ở huyện. Từ bản làng ra đến chợ ngoài huyện là cả một công trình: có lúc thuê thanh niên chạy xe máy vào nhà dân chở ra, có đoạn phải thuê thanh niên khuân vác vì đường khó khăn. Có đoạn phải thu gom ở gần sông suối để thuê thanh niên vác qua suối một lần cho tiết kiệm thời gian, tiền bạc. Khi xuống đến huyện rồi, chị đầu mối ở huyện này tiếp tục thu gom số lượng lớn hơn, mang xuống chợ đầu mối ở cấp vùng. Chúng tôi lại mua từ chợ đầu mối, phân phối nhỏ cho các đại lý, từ các đại lý lại bán lẻ cho các bà bán phở trên phố.” Rõ ràng, Bộ Tài chính không xem xét thực tế này hoặc hiểu nhưng vô cảm trước thực tế cuộc sống mưu sinh của người lao động. Quốc hội Việt Nam và Bộ Tài chính đã thực thi một chiến dịch gần như “đánh úp” dân. Quốc hội ra quy định ngày 17 tháng Năm thì Bộ Tài chính thực hiện ngay ngày 1 tháng Sáu, không có lộ trình cho dân chuẩn bị về nhận thức, tài chính và phương tiện. Trao đổi với RFA, chị thương nhân nói trên cho rằng cách nói “thương lái” hoặc “con buôn” thường mang hàm ý miệt thị người kinh doanh nhỏ mà không thấy được vai trò của họ trong nền kinh tế và xã hội. “Tiểu thương có phải toàn kẻ xấu không? Không phải. Chúng tôi phải có khả năng sắp xếp rất giỏi để mặt hàng có thể đi từ cánh đồng của bà con nông dân ở đồng bằng, ở miền núi, đến được các chợ đầu mối. Tức là làm cho sản phẩm nhỏ lẻ, nằm rải rác được tập trung lại. Sau đó lại phải phân chia nhỏ sản phẩm ấy ra để đưa đến khách hàng cuối. Toàn bộ quá trình đó liệu có thể có hóa đơn được không? Nhà nước có muốn đánh thuế chúng tôi trong tất cả từng công đoạn của toàn bộ quy trình đó không? Lâu nay thì nhà nước bỏ qua. Bây giờ họ đánh thuế. Họ bắt hóa đơn. Không có hóa đơn thì coi như là hàng “không có nguồn gốc xuất xứ”. Mỹ khấu trừ thuế cho kinh doanh nhỏ, Việt Nam đánh thuế RFA chia sẻ những diễn biến đang xảy ra ở Việt Nam cho chị Jessica Phạm, một chủ tiệm phở người Việt ở Virginia, Hoa Kỳ. Chị cho biết đối với kinh doanh nhỏ như làm quán phở, mở tiệm nail, người kinh doanh luôn có hàng trăm đầu việc phải mua vào bán ra mà không có hóa đơn được. Không phải vì muốn né hóa đơn mà vì các giao dịch đó quá nhỏ và quá nhiều. “Dù ở Mỹ hay ở Việt Nam thì hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ của dân luôn có những hoạt động không có hóa đơn nhưng không bất hợp pháp vì luật không cấm. Nó lại diễn ra từ lâu rồi và công khai như vậy nên được nhà nước mặc nhiên công nhận như loại bất thành văn. Những nhà hàng cao cấp thì đầu vào toàn do những công ty lớn cung cấp nên sẽ có hóa đơn. Nhưng ở tiệm phở như của tôi, tôi thuê một anh đầu bếp đến huấn luyện cho nhân viên mới tất nhiên không có hóa đơn. Tôi thuê anh Mễ sửa ống nước, sửa điện trong bếp cũng không có hóa đơn. Tôi mua cái lò vi sóng treo tường về cũng phải ngoắc hai anh Mễ vô treo lên giúp, cũng không có hóa đơn. Tôi bán ngày bao nhiêu tô phở thì có hóa đơn. Thực ra Chánh phủ Mỹ không bắt buộc phải in hóa đơn nên nhiều tiệm phở vẫn lấy tiền mặt thôi, còn tôi vẫn in hóa đơn. Chúng tôi phải chi quá nhiều thứ nhưng không có hoá đơn đầu vào, cho nên Chánh phủ Mỹ thấy nếu chúng tôi nộp đủ thuế đầu ra thì nó thiệt thòi. Vì vậy Mỹ có “khấu trừ thuế tiêu chuẩn” cho người tự kinh doanh và kinh doanh nhỏ như tôi. Đó là số thuế đương nhiên được hoàn lại để hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của người kinh doanh nhỏ.” Việt Nam có chính sách hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh nhỏ như vậy không? RFA hỏi một số tiểu thương. Câu trả lời nhận được là “đất nước vươn mình trên ti vi, còn trong cửa hàng, chúng em oằn mình nộp các loại thuế phí có tên và các loại thuế phí không có tên. Các loại thuế phí không có tên nộp cho người của nhà nước đấy ạ nhưng không được phép ghi vào sổ để trừ thuế.” Ở Mỹ, người kinh doanh nhỏ không phải tốn chi phí cho một hệ thống chính quyền địa phương ăn tiền chung chi của tiểu thương “không chừa một thứ gì.” Họ có toà án, báo chí, hiệp hội nghề nghiệp độc lập của họ. Cảnh sát của họ bảo vệ họ chứ không phải kẻ thù của họ. Ở Việt Nam, theo các tiểu thương, quá trình mua đầu vào chủ yếu cũng là những hoạt động nhỏ lẻ đến mức không có hóa đơn. Mua bao bì, giấy gói hàng, túi đựng rác, đựng hàng cho khách, thuê người làm ngắn hạn một hai giờ, và nhất là các loại hàng hóa có nguồn gốc nhập khẩu tiểu ngạch từ Trung Quốc đều không có hóa đơn. “Những hàng hóa này hoàn toàn hợp pháp. Nhưng bây giờ chính quyền vào kiểm tra, cả một kho hàng trong nhà cái nào cũng đòi hóa đơn. Không có hóa đơn thì tịch thu. Dân làm sao sống nổi?”, một chị tiểu thương ở ngoại thành Hà Nội chia sẻ. Tiểu thương ở hàng loạt chợ đầu mối đang đóng cửa tạm nghỉ kinh doanh vì yêu cầu có hoá đơn đỏ xác nhận hàng mua về, có hoá đơn in ra từ máy khi bán hàng đi. Tại sao họ hành động như vậy? Quy định về hóa đơn đầu vào và đầu ra là quy định đúng. Tuy vậy, có những quốc gia như Hoa Kỳ tuy có quy định về hóa đơn đầu vào và đầu ra nhưng không cấm các hộ kinh doanh giao dịch bằng tiền mặt với khách. Những cửa hàng kinh doanh nhỏ như tiệm nail, quán ăn… vẫn giao dịch với khách với bằng tiền mặt dù chính quyền khuyến khích thanh toán qua máy, có kết nối với Sở thuế. Trao đổi với RFA, một tiểu thương ở một chợ đầu mối cho biết ở nhiều nơi, mỗi khi có cán bộ Quản lý Thị trường đi kiểm tra thì anh chị em buôn bán luôn biết trước để đóng cửa sạp. Tiểu thương được thông báo trước vì đã “trả lương” cho cán bộ hàng tháng. Đó thường là các chợ lớn. Còn ở những cửa hàng nhỏ lẻ, nhiều khi Công an hoặc Quản lý Thị trường đi kiểm tra bất ngờ, có quay phim chụp ảnh, “tịch thu tang vật” để báo cáo lĩnh thưởng. Hoạt động buôn bán nhỏ của tiểu thương từ mấy chục năm nay đã gánh một chi phí to lớn do sự nhũng nhiễu của bộ máy chính quyền địa phương. Hàng Trung Quốc nhập tiểu ngạch không hóa đơn: Trách nhiệm của Nhà nước Như trên đã nói, nhiều tiểu thương cho RFA biết rằng hoạt động kinh doanh của họ mua lại rất nhiều hàng hóa mà họ biết có gốc Trung Quốc và không có hóa đơn. Những hàng hóa Trung Quốc này được nhập khẩu chính thức vào Việt Nam qua cửa khẩu, bằng con đường nhập khẩu tiểu ngạch. Đó không phải hàng lậu nhưng không có hóa đơn. Trong đó, có những thiết bị, máy móc nhỏ. Ngoài ra, các loại vải vóc, thực phẩm khô, đồ chơi… Theo Thông tư 39/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính, có những hàng hóa nhập khẩu không có hóa đơn. Khi đó, người khai hải quan có thể khai giá trị hàng hóa để tính thuế và không phải nộp hóa đơn thương mại. Quy định này phù hợp với thực tế buôn bán tiểu ngạch, tức là hoạt động mua bán nhỏ của người dân sống ở vùng biên giới của hai nước. Một chị tiểu thương ở Hà Nội cho RFA biết ở Việt Nam, hàng hóa nhập khẩu tiểu ngạch từ Trung Quốc phần lớn không có hóa đơn. Người dân sang bên kia biên giới, mua hàng Trung Quốc, chở về qua cửa khẩu bằng xe tải, khai hải quan mà không cần có hóa đơn bên bán. Những hàng hóa này được tập kết lại, sau đó được đưa đi phân phối. Quá trình đi qua nhiều tầng nấc trung gian để đến tay khách hàng phần lớn đều không có hóa đơn thương mại. Vậy ai là nguyên nhân tạo ra vấn đề “hàng hóa không có nguồn gốc” này? Trong trường hợp hàng nhập tiểu ngạch từ Trung Quốc, đó là nhà nước, không phải tiểu thương. Như trên đã nói, nó nằm trong Thông tư 39/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính. Nay Bộ Tài chính muốn tiểu thương giải quyết một vấn đề lớn do chính họ đặt ra. Đánh thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ Việt Nam lâu nay thực hiện chế độ thuế khoán đối với kinh doanh nhỏ, nghĩa là cá nhân và hộ kinh doanh nhỏ nộp thuế cố định mà không cần xét tới doanh thu của họ. Ông Huân Nguyễn là một tiểu thương ở bang Maryland, Hoa Kỳ, chuyên nhập khẩu đồ thủ công và thực phẩm khô từ Việt Nam cho cửa hàng bán đồ Á châu của mình. Trao đổi với RFA, ông cho rằng ông không chắc Việt Nam bỏ thuế khoán là đúng hay không, nhưng đã bỏ thuế khoán thì cũng không thể áp dụng vội vàng chính sách ép buộc người dân phải có hóa đơn thương mại đầu vào và đầu ra, trong khi nhà nước còn chưa kịp xây dựng công cụ thay thế. Theo ông, công cụ thay thế này bao gồm chính sách hỗ trợ cho dân khi yêu cầu họ trang bị thêm kĩ thuật để có thể in hóa đơn từ máy. Ông nói: “Không chỉ các hộ kinh doanh nhỏ ở các thành phố lớn cần hỗ trợ. Hãy đi ra ngoài Hà Nội và Sài Gòn trong bán kính khoảng chừng vài chục km thôi xem người dân đang sống như thế nào, chưa kể bà con sống ở các vùng xa xôi hơn. Ngoài ra, phải có chính sách khấu trừ thuế cho các cá nhân và hộ kinh doanh nhỏ như các nước giàu đã làm. Tôi mua đồ thủ công làm từ cây dừa từ Việt Nam sang bán. Công ty đối tác của tôi ở Việt Nam phải đi vào tận các vùng quê, đặt hàng cho dân, hướng dẫn họ làm theo mẫu mã, chất lượng phù hợp với bên này. Họ thu gom sản phẩm, đưa về Sài Gòn, rồi xuất qua cho tôi. Nhiều khi họ phải đi ghe vào các con lạch khá xa. Chắc chắn họ không có hóa đơn đầu vào cho tất cả các chi phí của họ, cũng không có hóa đơn để chứng minh nguồn gốc của hàng hóa họ bán cho tôi. Còn tôi thì có hóa đơn của họ. Việt Nam làm đột ngột quá thì đối tác của tôi sập tiệm trước, còn bà con ở quê sập tiệm sau vì không còn người mua.” Trung Quốc không đánh thuế các hộ kinh doanh nhỏ. Nếu nhà nước muốn đánh thuế thì thì nên đánh thuế thấp để dân chấp nhận nộp để sống. Đánh thuế cao, họ làm đúng cũng chết mà làm sai cũng chết thì nhà nước cũng sẽ gánh hậu quả thôi. Đó là nhận xét của một chuyên gia kinh tế ở Việt Nam trao đổi với RFA trong điều kiện ẩn danh. Theo vị chuyên gia, ở đây có một bài toán kiểu lý thuyết trò chơi mà người làm quản lý phải học để hiểu. Giả sử trong một cái chợ, trên một đường phố, có một chủ tiệm phở muốn nộp thuế đầy đủ ngay cả khi nhà nước đánh thuế cao, không khấu trừ thuế, không có chính sách hỗ trợ kinh doanh, không dẹp được nạn làm tiền, nạn chung chi, bảo kê của chính quyền địa phương, thì thử hỏi chủ tiệm phở ấy có nộp thuế đầy đủ như mình muốn không. Không. Vì anh ta sẽ phải tăng giá bán tô phở để gánh hết các chi phí đó. Lúc ấy, anh ta phải nhìn sang chủ tiệm bún ở cuối phố. Nếu chủ tiệm bún cuối phố không tuân thủ các chính sách thuế hà khắc, thà nộp tiền chung chi cho cán bộ để được trốn thuế, giá tô bún của anh ta sẽ giảm. Như vậy chủ tiệm phở sẽ sập tiệm nếu làm đúng. Vị chuyên gia nhận xét: “Nhà nước đang vận hành một hệ thống bị lỗi. Chính lỗi hệ thống của nhà nước làm cho mọi người tất yếu không tuân thủ luật pháp. Các biện pháp trừng phạt của chính quyền cấp cao hơn chỉ giải quyết được phần ngọn, không thể giải quyết tận gốc vấn đề. Nhà nước phải sửa lỗi hệ thống trước. Điểm yếu chết người của Việt Nam không có một nền pháp lý ổn định, không có cơ chế để những tầng lớp yếu thế trong xã hội có thể cất tiếng nói, không có khả năng thiết kế một hệ thống minh bạch và có lộ trình hợp lý. Chính sách với tiểu thương hiện nay có thể làm cho toàn bộ nền kinh tế phi chính thức của đất nước sụp đổ, dẫn đến xã hội khủng hoảng, bởi vì nền kinh tế phi chính thức này là nguồn sống của hàng triệu gia đình” ./.

10.06.2025

Lừa Chúa vào tù với Cha Đặng Hữu Nam để làm vừa lòng cán bộ cấp trên

Người Tân Định

“… mục tử là người được chọn và sai đến chăn dắt đoàn chiên, nên mục tử sẽ rất dễ biến thành công chức, cán bộ, chuyên viên, quan tỉnh, quan huyện…”

Tháng này, vừa đúng 5 năm, Linh mục Đặng Hữu Nam được Giám mục Giáo phận Vinh Nguyễn Hữu Long cho phép “tạm nghỉ thi hành công tác mục vụ”. Đọc lại tờ quyết định do LM Nguyễn Văn Hiếu chưởng ấn Tòa Giám mục, thảo, đồng ký với Giám mục Nguyễn Hữu Long, không còn cảm giác uất ức như ngày đầu nghe tin chẳng lành này mà chỉ thấy buồn cười.
Đây là một văn bản hành chính của Giáo phận Vinh; một tờ quyết định có vẻ nghiêm túc, về một việc rất nghiêm túc, nhưng đọc thì không thể giữ được nghiêm túc mà phải cười, cười kiểu gì thì tùy… khẩu vị mỗi người.

Những chi tiết “tức cười” trong cách hành văn của một chưởng ấn: 1. Được hay bị
Ý quan yếu trong quyết định của GM Long đối với Cha Nam được cha chưởng ấn, đem cõi lòng nhân đạo, trong bối cảnh nhà đạo, có lẽ nên gọi là Thiên Đạo của Đức Cha Long phơi ra giữa trời xanh cho mọi người nhìn thấy trong câu “Cha Antôn Đặng Hữu Nam… nay được phép tạm nghỉ thi hành công tác mục vụ”. Giám mục Long rộng tay ban phát hồng ân như thể đây là một đặc ân ban cho Cha Nam. “Được phép nghỉ” thay vì nói một cách thẳng thắn như “bị tạm đình chỉ”. Đau đớn tột đỉnh của một linh mục là không được dâng lễ. Đã từng có vô số linh mục hạnh phúc tràn trề khi dù phải ở tù, đêm khuya thanh vằng, ngồi trong mùng âm thầm dâng lê hy sinh lên Thiên Chúa, thà bị cùm chân, biệt giam nếu bị cán bộ trại giam phát hiện. Nhưng đau đớn tột đỉnh đó còn nhân lên bội lần khi linh mục bị treo chén bởi chính vị chủ chiên của mình, dù mình không làm gì sai trái, hay nói rõ chỉ vì đấu tranh chống bất công như chính Chúa của mình . Trong Tin Mừng Gioan (Ga 10,1-18), Đức Giêsu đã vẽ lên chân dung vị Mục Tử nhân lành, mà nét độc đáo “nhân lành” đã làm cho vị mục tử ấy không tàn nhẫn như quân trộm cướp đội lốt mục tử để “giết hại và phá hủy” (Ga 10,10); không ích kỷ, gian tham, lợi dụng như mục tử chăn thuê không thiết gì đến chiên, khi bầy sói dữ đến, “vồ lấy chiên và làm cho chiên tán loạn” (Ga 10, 12); nhưng “hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên được sống và sống dồi dào” (Ga 10, 10. 11). (1)

2. Lời nhắn đầy “tình thương” của người cha nhân lành nắm quyền trượng
Tòa Giám mục Xã Đoài dùng chữ “được” rất lịch sự, ngọt ngào! “Xin Cha về ở tại Tòa Giám mục.” Câu này đúng kiểu ngoại giao kiểu cây tre học theo nhà nước VN. Dụ ngôn của Chúa Giê-su về Người Cha Nhân Lành bảo đứa con hư, “Con ơi, đừng lang thang nữa, về nhà đi!”. Lc 15, 1-3. 11-32 Giám Mục Xã Đoài rất chi là thuộc Thánh Kinh, nhưng ông không có lòng thương của người Cha, ông dùng lời ngọt ngào, nhân từ ra lệnh với cây quyền trượng, mà cây quyền trượng ông nắm trong tay là của công an chứ không phải của Thiên Chúa. “Nhờ Hồng Ân Thiên Chúa và quyền Tòa Thánh … gửi tới Cha Nam phúc lành tông đồ và bình an”. Cây quyền trượng của công an VN ban cho GM Long không thể ban cho Cha Nam sự bình an và phúc lành mà chỉ là tù giam lỏng. “… mục tử là người được chọn và sai đến chăn dắt đoàn chiên, nên mục tử sẽ rất dễ biến thành công chức, cán bộ, chuyên viên, quan tỉnh, quan huyện, người chăn thuê, kể cả quân trộm cướp, nếu chỉ dừng lại ở vị thế “người được chọn và sai đến”, vì bất cứ cơ cấu, chế độ nào cũng đều có người chọn, kẻ được chọn, người sai đi và kẻ được sai đi để làm chạy guồng máy quản trị, và mẫu số chung ở tất cả những con người này, đó là dù ở vai trò, trách nhiệm nào cũng đều có một tình yêu rất giới hạn, nên sẽ không ai hy sinh cho ai đến độ hiến dâng mạng sống mình.” (2) Tóm lại, với tâm thế nghiêm túc thì sẽ thấy cái văn bản triệu tập người của Tòa GM Vinh đúng chuẩn hành chính giáo hội, nhưng cũng đúng là mẫu mực của ngôn ngữ hình thức hóa đến mức… hài hước, mà dân gian thường nói là “nói vậy mà không phải vậy”, của một sự ban ân giả hình, dối trá, không những dối người mà còn hề, vừa liều, dối cả Thiên Chúa khi nói, “Nguyện xin Chúa ban phúc lành và luôn đồng hành với Cha”. Xét cho cùng, văn bản này không đánh lừa được ai, chỉ đang cố đánh lừa chính Chúa – và thất bại một cách buồn cười, ngoài việc làm hài lòng cán bộ cấp trên.

_____________________
Tham khảo
(1,2) https://tinmungduongpho.com/muc-tu-nhan-lanh-cung-la-nguoi-cha-nhan-hau-chuoi-giao-hoi-bai-14/
(VNTB)

09.06.2025

Doanh nhân và thứ dân

Ông Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh trực tiếp tham gia buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng chiều ngày 3/6/2025. Còn nhớ, ngày 25/9/2024, ông Đỗ Anh Dũng đã bị Tòa phúc thẩm tuyên án 7 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, tuy nhiên, chưa đầy một năm sau, người ta đã thấy ông Dũng ra tù và đến Lâm Đồng để làm việc với lãnh đạo tỉnh này. Nguồn: Finance Insider Ngô Anh Tuấn Rất nhiều vụ án, các đồng nghiệp và tôi tham gia, về các hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, với số tiền chiếm đoạt chỉ 4-5 tỷ đồng hoặc thấp hơn, ngay cả khi các bị cáo là người dân đã khắc phục hoàn toàn hậu quả và có nhiều tình tiết giảm nhẹ khác, thì mức án được tuyên với họ cũng trên dưới 10 năm, thậm chí cao hơn. Thế nhưng, thời gian ngắn gần đây, tôi nhận thấy đang có dấu hiệu “ưu ái” hơn đối với những người khoác trên mình hai chữ “doanh nhân”, kể cả mức án được tuyên lẫn thời hạn phải chấp hành hình phạt. Phải chăng đang có sự ưu ái rất lớn đối với doanh nhân hay đó chỉ phản án sự phân biệt đối xử giữa những kẻ có nhiều tiền và ít tiền hoặc không có tiền? Một số kẻ khoác danh “doanh nhân” nhưng bản chất cũng chỉ là những kẻ cướp bóc tham tàn, lừa gạt dân lành, chứ tâm hồn méo mó. Họ làm vấy bẩn hai chữ “doanh nhân”. Cứ cướp bóc, có tiền là rửa sạch, tô son điểm phấn lại là xong. Đa số những “doanh nhân lớn” bị bắt là những kẻ làm giàu từ đất đai, giành giật mảnh đất của người nghèo với giá rẻ mạt và “lùa gà”, lấy nốt tiền trong túi của những người có tiền hơn người nghèo một chút… Tôi đồng tình với quan điểm hạn chế hình sự hoá các quan hệ dân sự, kinh tế; khuyến khích sáng tạo và tạo môi trường thuận lợi cho doanh nhân doanh nghiệp phát triển. Thế nhưng, nhìn những kẻ mang tiếng doanh nhân cướp bóc, lừa đảo kia, mọi người thấy có xứng đáng bị xử lý nghiêm hay không? Tôi nghĩ rằng, nếu muốn có sự ưu tiên, ưu ái với doanh nhân, doanh nghiệp thì cần phải luật hoá, chi tiết hoá các quy định và chỉ rõ “khu vực”, “đối tượng” cụ thể chứ không thể quy định chung chung, mập mờ, tranh tối tranh sáng vì điều đó sẽ vô tình hay hữu ý tạo ra kẽ hở, tạo khoảng trống mênh mông cho kẻ bất nhân trà trộn. Hiện tại, tôi chưa thấy nền kinh tế đi lên ở đâu, động lực phát triển nằm ở chỗ nào. Tôi chỉ nghe thấy dân tình xì xào về việc mấy kẻ phạm tội mới hôm rồi bị tuyên án khá dài, nay đã chễm chệ ngồi tuyên bố, khua tay, chỉ trỏ dự án này, dự án nọ; cũng chỉ loanh quanh với việc cạp đất để ăn thôi. Rồi họ còn kháo nhau sắp đón những doanh nhân mới sắp sửa được tha về. Và rồi, khả năng sau những sự kiện ấy, sẽ tiếp tục ra lò lớp lớp những doanh nhân thao túng, “lùa gà” vì làm giàu nhanh mà rủi ro có thể xử lý bằng tiền thì tội gì không trải nghiệm. Tóm lại, chỉ bọn thứ dân là không có sự lựa chọn mà thôi!

08.06.2025

Thông tin mới nhất về tình hình anh Hoàng Đức Bình, Trịnh Bá Phương và Thái Văn Đường tại trại giam An Điềm, Quảng Nam

Hoàng Hảo Hôm nay, ngày 06 tháng 07 năm 2025, cha mẹ tôi đi thăm gặp anh trai tôi là anh Hoàng Đức Bình. Đáng lẽ ra, hàng tháng chúng tôi được phép thăm gặp và anh Bình được gọi điện thoại về nhà mỗi tháng một lần. Tuy nhiên, theo lý do phía trại giam đưa ra, do anh Bình “thường xuyên có hành vi chống đối, không nhận tội và xúc phạm cán bộ trại giam” (anh Bình thường xuyên tố cáo trại giam tham ô, tham nhũng), nên trong nhiều năm qua, anh thường xuyên bị kỷ luật (cùm chân trong phòng kín). Kèm theo đó, anh không được nhận đồ lưu ký đúng theo quy định pháp luật, việc thăm gặp bị hạn chế chỉ còn hai tháng một lần, mỗi lần không quá 60 phút. Cha mẹ tôi, dù đã hơn 70 tuổi, cặm cụi nấu nướng, chuẩn bị đồ đạc từ hôm qua và bắt xe vượt hơn 500km để vào thăm con, họ lo lắng khi nghe tin từ tháng trước rằng anh Trịnh Bá Phương (người ở cùng đội với anh trai tôi) bị khởi tố trong khi đang thi hành án, do biểu tình phản đối Trung Quốc và lên án Đảng Cộng sản Việt Nam. Sau khi làm thủ tục, cha mẹ tôi được xe chuyên dụng chở vào phòng thăm gặp. Về tình hình sức khoẻ: anh Bình hiện vẫn khỏe, dù anh mắc một số bệnh trong nhiều năm qua. Về điều kiện trong trại thì rất tệ: thức ăn không đảm bảo, đồ ăn cấp cho phạm nhân thì không thể ăn được, trong khi đồ ăn do gia đình gửi vào lại bị hạn chế, trại cũng không bán thêm đồ ăn cần thiết nên cuộc sống vô cùng khó khăn. Một số đồ ăn gia đình gửi cũng không được trại cho nhận. Khi gia đình cố hỏi thêm về tình hình các anh em trong đội, phía trại giam không cho phép trao đổi. Đây là điều vô lý đã kéo dài suốt nhiều năm. Trại không cho nói những gì mà họ cho là “ảnh hưởng đến trại”, do đó gia đình hoàn toàn không thể biết được chính xác những gì đang xảy ra bên trong. Tính đến nay, anh Bình đã bị giam cầm hơn 8 năm (án 14 năm), trải qua hai lần tạm giam tại trại Nghi Kim và B14 trước đó. Còn khoảng 6 năm nữa, anh Bình mới được trả tự do. Anh Bình gửi lời cảm ơn tới những người bạn đã luôn quan tâm, hỏi thăm và giúp đỡ anh cùng gia đình. Anh cũng cảm ơn các sứ quán, các cơ quan nhân quyền và các tổ chức đã theo dõi, hỗ trợ anh trong suốt thời gian qua. Về phần anh Trịnh Bá Phương và anh Thái Văn Đường: Hiện tại cả hai vẫn ổn (dù không thể kiểm chứng được thông tin này), anh em trong đội vẫn đoàn kết. Gia đình chúng tôi muốn hỏi thêm thông tin về hai anh, nhưng phía trại không cho phép. Xin nói thêm về lý do anh Trịnh Bá Phương bị khởi tố: Khoảng tháng 9 năm 2023, nhiều anh em tại trại An Điềm đã viết biểu ngữ lên giấy A4 với nội dung chống Trung Quốc và phản đối Đảng Cộng sản Việt Nam vi phạm nhân quyền. Họ đồng loạt giơ biểu ngữ và hô to phản đối ngay tại phòng giam. Sau đó, anh Phương và anh Hải bị đánh đập và kỷ luật, cùm chân trong phòng kín 10 ngày. Chú Trương Dũng bị chuyển trại. Đến tháng 11 năm 2024, bạn Phan Công Hải tiếp tục bị kỷ luật, cùm chân. Các anh em trong đội 34 (tù nhân chính trị) phản đối việc trại không cho Hải nhận đồ ăn từ anh em trong đội. Phản ứng lại, phía trại đóng cửa phòng giam, không cho phạm nhân ra ngoài sinh hoạt, lục soát buồng giam, lấy hết đồ đạc cá nhân và sách vở. Riêng anh Phương bị thu hết bút và giấy. Trong quá trình lục soát, trại tìm thấy vài tờ giấy A4 ghi biểu ngữ chống Trung Quốc xâm lược và phản đối Đảng Cộng sản. Các biểu ngữ này được cho là do các anh em viết từ nhiều năm trước. Đến tháng 4 năm 2025, cơ quan an ninh điều tra tỉnh Quảng Nam ra quyết định khởi tố anh Phương theo khoản 1, điều 117 Bộ luật Hình sự (Tội “làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”). Tôi cho rằng đây là một sự việc hoàn toàn phi lý và là hành động trả thù hèn hạ của trại giam An Điềm, nhằm đối phó với những hành vi phản kháng trước đó của các tù nhân chính trị. Ngoài ra, các anh em tù nhân chính trị đã nhiều lần tố cáo trại giam về tham ô, tham nhũng và phản đối chế độ đối xử hà khắc, nên bị trù dập, đàn áp. Việc khởi tố lần này chỉ nhằm vào một mình anh Phương. Tôi tha thiết kêu gọi cộng đồng trong và ngoài nước, các tổ chức nhân quyền quốc tế, các đại sứ quán, các tổ chức xã hội dân sự… hãy quan tâm, giúp đỡ, lên tiếng để bảo vệ quyền con người, hỗ trợ cho các tù nhân chính trị, và phơi bày bộ mặt thật của chế độ cộng sản để toàn thế giới đều biết. Mong các tù nhân chính trị chân cứng đá mềm, luôn mạnh mẽ kiên cường chốn lao tù, chờ ngày được tự do trở về với gia đình. Xin cảm ơn và mong nhận được sự giúp đỡ, lên tiếng của tất cả mọi người./.

07.06.2025

CSVN nói: đình chỉ cán bộ tiêu cực, dân nói: thế có mà nghỉ việc hết

Dân Trần
Nếu xử lý quan chức nhũng nhiễu tiêu cực thì có mà công sở vắng tanh như chùa bà đanh; nhũng nhiễu, hờ hững, gây khó cho dân là đặc sản của công chức rồi.

CSVN vừa thông báo dự thảo Nghị định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức. Trong đó có quy định về 7 trường hợp bị tạm đình chỉ công tác đối với công chức. Tóm lược là sẽ lập tức đình chỉ bất cứ cán bộ, quan chức nhà nước nào trì hoãn, đùn đẩy trách nhiệm, hoặc có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp… Dân Việt Nam thì không lạ gì những quy định này. Lâu lâu có một vài chỉnh sửa về câu chữ, nhưng cách thực hiện thì cũng vậy, tức là không hề có chuyện đình chỉ hoặc đình chỉ chiếu lệ rồi đâu lại vào đó. Chị Phạm Ngọc Thảo, một người dùng Facebook bình luận: “Nói trên Facebook, chứ ở phường tôi cán bộ còn cưỡng chế dân đen để phần cho dân có hiện kim cơ. Cơ chế thì trên giấy tờ, mặt trời ở xa đâu chiếu tới các tỉnh xa xôi được. Kêu trời, trời không thấu. Gửi đơn kiện thì bị chặn đơn. Vì trong dây họ, họ bao che cả rồi”. Quy định là một chuyện, nhưng làm sao để phản ánh tiêu cực, tố giác tiêu cực lại là chuyện khác. Như chị Thảo nói ở trên thì có nộp đơn cũng bị chặn, và cộng sản họ bao che nhau, khi mà cả gia đình dòng họ của họ làm cùng một cơ quan thì dân biết phản ánh cho ai. Chị Hoàng Thu Thảo kể lại rằng bị cán bộ nhũng nhiễu mà “giơ điện thoại ra quay làm bằng chứng thì bị quát luôn: cất điện thoại đi, cấm quay chụp”. Không thể quay phim chụp hình thì làm sao mà tố cáo quan chức. Nếu người dân phản ánh tiêu cực mà không bằng chứng, không giấy tờ thì còn mang tội thêm. Anh Dao Hieu Ngo bình luận: “Đừng nghe báo, tivi họ nói, tố giác xong nó kiện lại cho điều 331 thì toang”. Đây cũng là một thực trạng chung mà người dân thấp cổ Việt Nam gặp phải, câu chuyện con kiến kiện củ khoai thì ai cũng thuộc lòng. Bữa nay nộp đơn tố giác quan chức thì bữa sau công an tới nhà bắt người nộp đơn lên đồn tra tấn tinh thần. Nhẹ thì bị “ghim”, bị cán bộ trả thù bằng cách làm khó khăn trong các thủ tục giấy tờ hành chánh sau này. Nặng thì bị phạt hành chính, hoặc phạt tù vì “lợi dụng quyền tự do dân chủ”… Lướt một vòng quanh Facebook, các bình luận của những người dân hầu như đều mỉa mai chứ hiếm có ai tin là dự thảo Nghị định này sẽ giúp dân bớt bị “hành là chính”. Không chỉ là những người bất đồng chính kiến lên án chế độ, mà cả những người thường xuyên chia sẻ các bài viết ủng hộ các chính sách của nhà nước cộng sản cũng không tin là sẽ có thay đổi tích cực. Có người cho rằng nếu thật sự đình chỉ cán bộ nhũng nhiễu thì chắc chỉ còn mỗi bác bảo vệ làm. Nhưng cũng có người bình luận là bác bảo vệ cũng nhũng nhiễu xin tiền gửi xe, quát tháo nạt nộ… Người dùng Facebook Đại Lâm Mộc đánh giá “thế có mà công sở vắng tanh như chùa Bà Đanh à? Nhũng nhiễu, hờ hững, gây khó cho dân là đặc sản của công chức rồi”. Tuy nhiên, khi đọc kỹ dự thảo Nghị định này thì có một phần rất “đáng ngờ”. Đó là “thời hạn tạm đình chỉ công tác không quá 15 ngày làm việc; trường hợp phức tạp thì có thể kéo dài thêm thời gian tạm đình chỉ nhưng không quá 15 ngày làm việc”. Vậy là “đình chỉ ngay lập tức”, nhưng không quá 15 ngày, rồi lại làm việc tiếp. Thế thì có khác gì cho nghỉ phép đi du lịch. Chị Hemi Vũ bình luận: “Hết thời hạn lại đi nhũng nhiễu tiếp, căn bản giống nghỉ giữa hiệp ấy”. Chưa kể có những trường hợp đình chỉ xong lại được chuyển công tác lên vị trí cao hơn… Dân Việt Nam đã quá rành cách làm việc của nhà nước cộng sản, những nghị định kiểu này chỉ làm dân bức xúc thêm và càng khiến tham nhũng, tiêu cực nặng nề hơn!
_________________
Tham khảo:
https://dantri.com.vn/noi-vu/lap-tuc-dinh-chi-cong-tac-voi-cong-chuc-nhung-nhieu-dan-20250604092423336.htm
(VNTB)

06.06.2025

Việt Nam nằm trong nhóm có nguy cơ bị Trung Quốc xâm lược cao nhất

Trần Anh Quân Tình thế Việt Nam bây giờ không có đồng minh, mà bạn bè cũng không ai tin tưởng được, có bị đánh thì tự chịu, rõ ràng là miếng mồi ngon cho Tập Cận Bình ghi dấu ấn lịch sử. Từ sau chiến tranh biên giới Việt – Trung, mối quan hệ giữa hai nước đã thay đổi bất ngờ nhờ vào sự nhún nhường hèn hạ của CSVN với thiên triều Trung Cộng. Nhưng sự nhún nhường đó không giúp Việt Nam trở nên an toàn hơn với âm mưu bá quyền của các lãnh đạo phương bắc. Mà ngược lại, càng nhún nhường càng khiến Việt Nam bị phụ thuộc vào Trung Quốc, từ chính trị, an ninh, kinh tế, văn hoá, hạ tầng cơ sở vật chất… Chưa nói chuyện mất dần hải đảo, đất liền. Càng phụ thuộc thì càng suy yếu. Nói về việc mở rộng lãnh thổ thì Trung Cộng trước nay vẫn coi việc thống nhất hai bờ eo biển Đài Loan là nhiệm vụ nhất định phải hoàn thành. Nhưng dù gì thì Đài Loan cũng là đồng minh của Mỹ. Có vị trí chiến lược trên chuỗi đảo thứ nhất để giúp Mỹ kiềm chế mưu đồ bành trướng ra Thái Bình Dương của Trung Cộng. Ngoài ra thì kinh tế Đài Loan cũng đủ mạnh để có tiếng nói khi cần Mỹ vào cuộc. Việc thống nhất Đài Loan không hề dễ dàng, nếu dễ thì Trung Cộng đã làm lâu rồi. Tập Cận Bình thì rất muốn ghi dấu ấn lịch sử để có thể sánh ngang với Mao Trạch Đông. Nếu không nhanh chóng tạo ra một chiến tích nào đó thì e rằng sẽ không đủ thời gian, vì họ Tập đã già, trong khi Trung Cộng đang trên bờ vực sụp đổ về kinh tế trong cuộc thương chiến với Mỹ, chưa kể bong bóng bất động sản thì có thể nổ bất cứ lúc nào. Cùng với đó, mỗi khi Trung Quốc xảy ra khủng hoảng trong nước thì họ thường tìm cách gây chuyện với quốc tế để hướng sự chú ý của người dân ra bên ngoài. Đánh lạc hướng người dân rồi họ mới có thể âm thầm xử lý nội loạn bên trong. Với tình hình khủng hoảng kinh tế trước mắt thì khả năng cao là Trung Cộng sẽ đi gây hấn với các nước xung quanh, kích động chủ nghĩa dân tộc cực đoan trong nước để người dân chìm đắm, mê mụi trong bầu không khí tự hào tự cao tự đại mà quên đi những khó khăn họ đang đối diện. Vậy Trung Cộng sẽ đánh nước nào trước? Có một chiến lược mà Trung Cộng vẫn dùng từ khi Mao Trạch Đông lập quốc tới nay, đó là “viễn giao cận công”. Nước nào xa họ giao thiệp mềm dẻo, nước nào gần họ tấn công. Trung Cộng gây hấn với tất cả các nước có biên giới chung (cả trên biển lẫn đất liền), nhưng mấy chục năm nay thì chỉ ở dạng xung đột nhỏ, hoặc đánh dằn mặt như chiến tranh biên giới với Việt Nam năm 1979. Bây giờ, muốn mở một cuộc chiến toàn diện gây dấu ấn cho Tập Cận Bình thì chắc chắn Trung Cộng cũng đánh nước gần, chứ không đủ lực và không có lý do để đánh nước nào ở xa. Láng giềng Nga, Ấn Độ, Pakistan quá mạnh, mà còn có vũ khí hạt nhân. Nhật Bản, Hàn Quốc cũng là đồng minh của Mỹ và có vị trí chiến lược tương tự Đài Loan, kinh tế còn mạnh hơn Đài Loan. Philippines cũng nằm trong chuỗi đảo thứ nhất, Mỹ đặt 9 căn cứ quân sự trên đảo quốc này thì làm sao Trung Cộng dám đụng tới! Bắc Hàn nhà Kim Jong Un tuy nghèo mà cũng có vũ khí hạt nhân. Ngoài ra Bắc Hàn còn là đồng bào của Nam Hàn, tuy đang đối địch nhưng cũng là cùng một dân tộc; là đối trọng nhưng Nam Hàn sẽ không bỏ rơi Bắc Hàn. Trung Cộng có thể xâm lược mềm, chứ không dám dùng vũ lực với Bắc Hàn, vì sợ tạo điều kiện cho Nam Hàn tràn lên với danh nghĩa bảo vệ đồng bào của họ. Mông Cổ tuy đất rộng người thưa nhưng chính quyền nước này biết cách cân đối khi nằm giữa Nga và Trung Quốc. Các nước phía Tây Trung Quốc thì hầu như phụ thuộc vào Nga khi từng nằm trong khối Liên Xô cũ. Afghanistan luôn bất ổn, nhưng lại là khúc xương khó gặm nhất, cường quốc nào đụng vô cũng không thắng nổi, từ Liên Xô tới Mỹ đều phải bỏ của chạy lấy người. Nepal và Bhutan có vai trò như là vùng đệm giữa Ấn Độ và Trung Quốc. Trung Cộng muốn đánh hai nước này thì “vuốt mặt phải nể mũi”. Myanmar tuy đang nội chiến, nhưng có nhiều phe phái vũ trang. Trung Cộng mà tràn qua thì các phe nhóm quân sự có thể cậy nhờ các nước phương Tây hỗ trợ, không ít thì nhiều, nhưng sẽ là một cuộc chiến không dễ dàng với Tập Cận Bình. Còn Lào quá yếu, thậm chí Lào gần như đã thần phục Trung Cộng, đem quân qua xâm lược Lào thì không có tính thị uy. Bởi vậy xung quanh chỉ còn Việt Nam là trong tầm Trung Cộng có thể xâm lược mà không sợ quốc tế nhảy vô. Năm 1979, Trung Cộng đã từng đem 600 ngàn quân qua để “dạy cho Việt Nam một bài học”. Đó cũng là trận chiến lớn nhất mà quân đội cộng sản Trung Quốc thực hiện trong vòng 50 năm nay. Giờ họ hoàn toàn có thể quay lại “dạy tiếp” cho Việt Nam thêm một bài học khác. Mà hai anh em cộng sản đánh với nhau thì các nước phương Tây có lý do gì để nhảy vô giúp được. Chưa kể lãnh đạo CSVN thì thích chơi trò đu dây hai mặt, chỉ đạo tuyên giáo, dư luận viên suốt ngày chửi phương Tây, tới khi Việt Nam bị Trung Quốc đánh thì làm sao có sự tin tưởng để đi cầu viện phương Tây? Nếu trông chờ vào Nga thì nên nhớ Putin đang cần Trung Quốc hỗ trợ kinh tế ở vũng lầy Ukraine. Mà đừng quên, năm 1978 Liên Xô ký hiệp ước đồng minh với CSVN nhưng 1979 Trung Quốc qua đánh Việt Nam thì Liên Xô có tới giúp Việt Nam đâu! Bởi vậy tình thế Việt Nam bây giờ không có đồng minh, mà bạn bè cũng không ai tin tưởng được. Có bị đánh thì tự chịu, rõ ràng là miếng mồi ngon cho Trung Cộng thị uy với thế giới, và giúp Tập Cận Bình ghi dấu ấn vào lịch sử Trung Quốc. Cũng đừng nói là Việt Nam cùng hệ tư tưởng cộng sản, nằm trong cộng đồng cùng chung vận mệnh là Trung Cộng bỏ qua cho Việt Nam. Nên nhớ, từ năm 1973, ban lãnh đạo Trung Quốc đã có chỉ thị: “Bề ngoài ta đối xử tốt với họ (Việt Nam) như đối xử với đồng chí mình, nhưng trên tinh thần phải chuẩn bị họ sẽ trở thành kẻ thù của chúng ta”. Trung Cộng thừa biết dân Việt Nam coi Trung Quốc là kẻ thù số một lịch sử, rất nhiều quan chức CSVN cũng không ưa gì Trung Cộng, cho nên họ không bao giờ thật lòng với Việt Nam mà luôn chực chờ cơ hội thôn tính, đồng hoá người Việt. Giờ đây Việt Nam cũng chưa hẳn vô thế cá nằm trên thớt, mà tình thế có thể nói là cá nằm trong chậu. Vẫn còn bơi được, nhưng Trung Cộng có thể tiện tay bắt ra bất cứ lúc nào. Muốn thoát khỏi thế này thì cá phải dũng cảm nhảy ra khỏi chậu, tìm ra sông lớn, tìm đồng minh mạnh, đáng tin tưởng để “vươn mình”, còn cứ loay hoay hạ mình trong cái chậu nhỏ thì chỉ có chờ chết mới tới được “thiên đường” xã hội chủ nghĩa. (VNTB)

04.06.2025

Những ai đang ráo riết phá kinh tế tư nhân?

Trần Hùng Phải có một cuộc cách mạng tư duy đối với khu vực kinh tế tư nhân, nếu không, mọi khẩu hiệu về “động lực” sẽ chỉ là những lời hô hào trống rỗng. Sức sống thật sự của nền kinh tế phải đến từ hàng triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ, tư nhân hóa thực chất – không phụ thuộc vào ngân sách, không bám víu vào mối quan hệ với chính quyền. ** Từ lâu, “những ai đang ráo riết phá kinh tế tư nhân?” là đề tài thời sự và nhậy cảm, đặc biệt trong bối cảnh Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (KTTN) (1). Ngày 11/5/2025, trong bài viết “Động lực mới cho phát triển kinh tế,” nhằm thực hiện thắng lợi nghị quyết nói trên, tổng bí thư đã đề cập đến một số công tác cấp bách (2). Kinh tế tư nhân (KTTN) là động lực mới cho phát triển làm sao lại bị cản trở? Vậy những ai đang phá kinh tế tư nhân? Thể chế, chính sách hay lợi ích nhóm? Họ phá bằng cách nào? Bằng chính sách, thuế, thanh tra, hay truyền thông? Tại sao “cất cánh” lại bị phá? Vì mâu thuẫn lợi ích, kiểm soát quyền lực, hoặc do thiếu niềm tin? Và cuối cùng, cần những giải pháp nào để bảo vệ và phát triển KTTN? Ai phá? Và phá bằng cách nào? Câu hỏi đầu tiên cần đặt ra một cách thẳng thắn: Ai – hoặc cái gì – đang âm thầm hay công khai phá khu vực KTTN? Trong khi các nghị quyết từ trung ương đến chính phủ mới đây nhất đều khẳng định KTTN là “một động lực quan trọng của nền kinh tế” thì trên thực tế, động lực ấy đang bị kìm hãm, thậm chí bị bào mòn bởi một loạt rào cản chính sách, thủ tục và cách thực thi mang tính áp đặt, bất nhất. Hãy nhìn vào thực trạng: Chỉ trong vài tháng gần đây, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ – vốn chiếm hơn 96% số lượng doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam – đang oằn mình dưới gánh nặng của thuế, phí, thanh tra, kiểm tra chồng chéo, và một môi trường pháp lý thay đổi liên tục, thiếu nhất quán (3). Phá bằng cách nào? Một trong những ví dụ cụ thể về cách phá là chính sách thuế cho thuê nhà, vốn đang gây tranh cãi dữ dội. Việc yêu cầu các cá nhân cho thuê nhà có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải kê khai và nộp thuế với mức 10% đã tạo nên làn sóng bất bình, vì gánh nặng không chỉ nằm ở số tiền thuế, mà còn ở quy trình kê khai phức tạp, kiểm tra thường xuyên, thậm chí mang tính “dò xét.” Không dừng lại ở thuế, nhiều doanh nghiệp cũng đang kêu cứu vì bị thanh tra – kiểm tra liên tục, có nơi đến 12 lần/năm bởi nhiều đơn vị khác nhau, gây gián đoạn hoạt động kinh doanh và tạo ra môi trường ngột ngạt, thiếu niềm tin. Điều trớ trêu là, trong khi khu vực KTTN bị siết đủ đường, thì các doanh nghiệp nhà nước – dù kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài – vẫn được ưu ái bơm vốn, giữ độc quyền, hoặc đơn giản là “được tha thứ.” Vậy cho nên, trả lời câu hỏi “ai đang phá kinh tế tư nhân” không chỉ là truy tìm thủ phạm, mà còn là đưa ra lời cảnh tỉnh đối với một mô hình phát triển đang có dấu hiệu thiên lệch. Môi trường pháp lý “bẫy ngầm” Kinh tế tư nhân còn bị phá bằng môi trường pháp lý đầy rẫy “bẫy ngầm.” Một doanh nghiệp nhỏ ở Hà Nội chia sẻ với người viết bài này rằng, chỉ riêng việc xin giấy phép phòng cháy chữa cháy đã phải mất gần 4 tháng với hàng loạt công đoạn rối rắm: Từ bản vẽ kỹ thuật, chứng nhận vật liệu chống cháy đến… chiều cao trần nhà. Cái gọi là “giấy phép con” không chỉ khiến doanh nghiệp mệt mỏi mà còn trở thành “cửa ngách” cho sự nhũng nhiễu, và điều nguy hiểm hơn cả – nó giết chết động lực khởi nghiệp từ trong trứng nước. Trong báo cáo của CIEM (Viện Quản lý Kinh tế Trung ương) năm 2023, có tới 42% doanh nghiệp tư nhân thừa nhận rằng họ “chọn cách đứng ngoài” các gói hỗ trợ, vì quy trình quá phức tạp và dễ rơi vào vòng thanh kiểm tra sau đó. Một chuyên gia kinh tế từng nhận xét thẳng thắn: “Ở Việt Nam, không ít khi, doanh nghiệp càng lớn lên, càng dễ trở thành mục tiêu bị sờ gáy.'” Theo một báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2023, chi phí tuân thủ pháp luật tại Việt Nam cao hơn mức trung bình của ASEAN (4). Tạp chí Kinh tế Sài Gòn từng chỉ ra rằng, nhiều doanh nghiệp tư nhân phải “đóng cửa lặng lẽ,” vì không thể cạnh tranh nổi với các doanh nghiệp thân hữu hoặc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài – những nhóm vốn được hưởng ưu đãi tiếp cận đất đai, tín dụng, và cả sự “ưu ái vô hình” từ bộ máy công quyền. Tại sao lại phá? Để bảo vệ chủ nghĩa thân hữu – kẻ thù giấu mặt của thị trường tự do vẫn đang ngự trị. Một nền kinh tế lành mạnh đòi hỏi sự cạnh tranh công bằng. Thế nhưng tại Việt Nam, chủ nghĩa thân hữu – tức mối quan hệ giữa quan chức và một số doanh nghiệp “sân sau” – đang trở thành con dao hai lưỡi cắt đứt cơ hội sống còn của phần lớn doanh nghiệp tư nhân thực thụ. Bạn hãy thử quan sát những gói thầu lớn, các dự án đất vàng, hay thị trường xăng dầu – luôn có những “ông lớn quen mặt.” Trong khi đó, hàng ngàn doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa phải vật lộn từng ngày để vay được khoản vốn ngân hàng dưới áp lực tài sản thế chấp nặng nề và lãi suất khắc nghiệt. “Đại bàng nuốt chim sẻ” không chỉ là ẩn dụ. Nó là hiện thực (5). Sự sợ hãi lan rộng – căn bệnh trầm kha Nhiều doanh nhân tư nhân khi được hỏi đều đưa ra câu trả lời giống nhau: “Không muốn lớn nữa.” Tại sao? Vì khi lớn hơn, họ bị để ý. Khi mở rộng, họ dễ rơi vào tầm ngắm của thanh tra, thuế vụ, và đủ loại kiểm tra “có lý do.” Một khi môi trường kinh doanh tạo ra cảm giác bất an, thì niềm tin bị xói mòn và tinh thần khởi nghiệp cũng bị triệt tiêu. Không phải ngẫu nhiên mà tỷ lệ doanh nghiệp đóng cửa, giải thể tại Việt Nam luôn cao, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong quý I/2024, có hơn 57.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, trong đó phần lớn là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ – những hạt nhân tiềm năng của nền kinh tế tư nhân (6). Tư duy “quản lý – kiểm soát” lấn át “nuôi dưỡng – hỗ trợ” Thay vì xem doanh nghiệp tư nhân là đối tác phát triển, nhiều cấp quản lý vẫn xem họ như đối tượng cần quản lý, giám sát, hoặc thậm chí… nghi ngờ. Mỗi khi có sai sót (dù nhỏ), thay vì hỗ trợ sửa sai để phát triển, cơ quan chức năng thường xử lý theo kiểu “trảm tướng” hoặc “xử lý hình sự hóa quan hệ kinh tế” – điều đã được nhiều chuyên gia lên tiếng cảnh báo. Trong suốt gần 40 năm đổi mới, khu vực KTTN ở Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, đóng góp lớn vào GDP, giải quyết việc làm, thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, chưa bao giờ vai trò của khu vực kinh tế tư nhân được khẳng định mạnh mẽ như trong Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, khi lần đầu tiên “kinh tế tư nhân được xác định là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân” (7). Nhưng như TS. Lê Đăng Doanh từng nói: “Cần có một cuộc cách mạng tư duy đối với khu vực kinh tế tư nhân, nếu không, mọi khẩu hiệu ‘động lực’ sẽ chỉ là lời hô hào trống rỗng.” Không thể phát triển quốc gia với nền kinh tế chỉ dựa vào vài “ông lớn.” Chính phủ có thể nuôi một vài tập đoàn quốc doanh. Nhưng đất nước không thể vươn lên bằng các doanh nghiệp thân hữu. Sức sống thật sự của nền kinh tế phải đến từ hàng triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ, tư nhân hóa thực chất – không phụ thuộc vào ngân sách, không bám víu vào mối quan hệ quyền lực. Tuy nhiên, xu hướng phá kinh tế tư nhân không phải lúc nào cũng diễn ra rầm rộ. Nó có thể xảy ra từ những quy định nhỏ nhặt, từ “những tờ giấy phép con,” từ cách hành xử nhũng nhiễu – và cuối cùng, là từ một hệ thống chính sách chưa sẵn sàng trao tự do và niềm tin cho doanh nghiệp. Nếu không thay đổi tư duy từ “quản lý” sang “đồng hành,” từ “kiểm soát” sang “hỗ trợ,” thì khẩu hiệu “kinh tế tư nhân là động lực phát triển” sẽ mãi mãi chỉ là lời nói “cầm bằng cho gió bay đi.” — Tham khảo thêm: (1) https://baochinhphu.vn/toan-van-nghi-quyet-so-68-nq-tw-ve-phat-trien-kin... (2) https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-to-lam-va-tu-duy-ly-luan-moi-ve-kinh-... (3) https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/chiem-gan-98-tong-so-doanh-nghiep-doan... (4)https://documents1.worldbank.org/curated/en/099111424204529062/pdf/P1787... (5) https://baotiengdan.com/2025/05/24/phat-trien-kinh-te-tu-nhan-va-nguy-co... (6) https://www.nso.gov.vn/du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2025/01/tinh-hinh-doa... (7) https://baochinhphu.vn/nghi-quyet-quan-trong-nhat-giup-kinh-te-tu-nhan-b...

30.05.2025

Tại sao VinSpeed đề xuất làm đường sắt cao tốc Bắc Nam trong 5 năm?

Chu Hồng Quý Đơn giản, vì 5 năm có thể là tuổi thọ tối đa của VinSpeed, giống như mọi công ty con của Vingroup, gồm hơn 20 công ty, tất cả đều tồn tại không quá 5 năm, ngoại trừ cái máng lợn bất động sản Vinhomes. 1. VinCommerce (VinMart, VinMart+) và VinEco Ngày 3/12/2019, Vingroup chuyển nhượng toàn bộ cổ phần tại VinCommerce và VinEco cho Tập đoàn Masan. 2. VinFa Tháng 7/2024, Vingroup chuyển nhượng toàn bộ 48,78% cổ phần tại VinFa, công ty hoạt động trong lĩnh vực dược phẩm, chấm dứt sự hiện diện trong ngành bán lẻ dược phẩm. 3. Vincom Retail Tháng 4/2024, Vingroup hoàn tất chuyển nhượng 55% vốn điều lệ tại Vincom Retail thông qua việc bán cổ phần tại các công ty SDI và Sado, khiến Vincom Retail không còn là công ty con của Vingroup. 4. VinBrain Cuối năm 2024, Vingroup bán VinBrain, công ty chuyên về trí tuệ nhân tạo trong y tế, cho Tập đoàn NVIDIA của Hoa Kỳ. 5. Movian AI Tháng 4/2025, Vingroup chuyển nhượng toàn bộ cổ phần tại Movian AI, công ty con của VinAI, cho Tập đoàn Qualcomm. 6. VinFashion Thành lập năm 2014, VinFashion hoạt động trong lĩnh vực thời trang. Tuy nhiên, chỉ sau khoảng một năm, Vingroup đã rút lui khỏi lĩnh vực này. 7. VinPro Chuỗi bán lẻ điện máy VinPro bị giải thể vào năm 2019. 8. Adayroi Sàn thương mại điện tử Adayroi bị đóng cửa vào cuối năm 2019, khi Vingroup quyết định rút lui khỏi lĩnh vực thương mại điện tử, nhường thị trường trăm triệu dân cho các công ty Trung Quốc. Một phần hệ thống và dữ liệu khách hàng được sáp nhập vào VinID – nền tảng khách hàng thân thiết của Vingroup. 9. VinDS, Vinlinks, VinExpress Các công ty này từng hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ và dịch vụ, nhưng đã bị giải thể hoặc ngừng hoạt động khi Vingroup tái cấu trúc để tập trung vào các lĩnh vực cốt lõi là xe điện và bất động sản. 10. VinID (nay là OneID) Dù không bị bán hay giải thể, nhưng VinID đã tái cấu trúc và đổi tên thành OneID, hoạt động như ví điện tử và hệ sinh thái số. 11. Vinpearl Air Thành lập năm 2019 trong lĩnh vực hàng không. Tình trạng: Tự rút hồ sơ đăng ký kinh doanh vào tháng 1/2020, chưa kịp cất cánh do thị trường cạnh tranh và rủi ro cao. 12. Tập đoàn Tài chính Vincom (Vincom Financial Group) Thành lập: Khoảng năm 2007–2008. Tình trạng: Đã giải thể sau khi Vingroup quyết định không tham gia sâu vào lĩnh vực tài chính, ngân hàng. 13. Vsmart (điện thoại và tivi) Lĩnh vực: Điện thoại thông minh, Tivi. Thành lập: 2018 (qua công ty VinSmart). Tình trạng: Dừng sản xuất điện thoại và tivi vào tháng 5/2021. VinSmart được sáp nhập vào VinAI và VinBigdata. 14. Xe ô tô xăng VinFast (Lux và Fadil) Ngừng sản xuất toàn bộ dòng ô tô xăng vào giữa năm 2022. Hiện nay, VinFast chỉ còn sản xuất xe điện, tập trung thị trường cắm cờ ngạo nghễ trên nóc xe tắc-xi. Hơn 20 công ty con của Vingroup bị giải thể hoặc bán cho công ty khác, hầu hết đều dùng một chiêu bài: Xin đất làm dự án lập công ty. Sau khi công ty hoạt động một thời gian ngắn thì bán công ty hoặc sáp nhập với giá trị sở hữu chủ yếu là quyền sử dụng đất, thu hồi vốn để chuyển sang cho công ty VinFast Singapore làm xe điện./.

24.05.2025

Tự hào trên nỗi nhục

Nguyễn Nhân Sau 50 năm CSVN đã làm nhục mặt đất nước ra sao? Để Tưởng Niệm 50 Năm Ngày Quốc Hận, Cộng Đồng Người Việt Tự Do Úc Châu đã tổ chức một cuộc biểu tình trước Toà Đại Sứ CSVN vào đúng ngày 30/4 (một ngày đi làm) tại Thủ Đô Canberra.
Tuy là ngày thường nhưng số người tham gia cuộc biểu tình vẫn đông đảo già trẻ, lớn bé và đồng bào đến từ các tiểu bang xa. Cảm động nhất là có một vị lớn tuổi, sức khỏe rất yếu kém phải ngồi xe lăn, luôn cần có một người “carer” đẩy xe và chăm sóc, đã nhất quyết đòi đi biểu tình mặc dầu phải trải qua một chặng đường dài, đi và về, trên dưới 1500 cây số.
Vào lúc cuộc biểu tình chưa chính thức bắt đầu thì có một cô gái “con cháu bác”, đậu xe kế cận, đã mở lớn bài nhạc “như có bác hồ trong ngày vui đại thắng” với chủ đích khiêu khích, phá rối đoàn biểu tình. Ngay sau đó, với sự yêu cầu của BTC, cảnh sát đã can thiệp kịp thời và đuổi cô gái “con cháu bác” ra khỏi chu vi của đoàn biểu tình. Cảnh sát đã làm đúng nhiệm vụ được giao phó mặc dầu trước đó Tòa Đại Sứ CSVN đã có “quà cáp” cho hai vị chỉ huy của đội cảnh sát có nhiệm vụ giữ gìn an ninh trật tự cho cuộc biểu tình. Sau khi nhìn thấy hai vị cảnh sát chỉ huy (mặc thường phục) nhận “quà cáp” của Toà Đại Sứ CSVN, một thành viên trong đoàn biểu tình đã tiến đến bày tỏ sự “thắc mắc” và nêu lên vấn đề luật lệ cấm nhân viên chính phủ nhận “quà cáp” (một hình thức “hối lộ”, “bôi trơn”) trong khi thi hành nhiệm vụ. (In Australia, government employees are generally prohibited from accepting gifts and benefits offered in connection with their official duties or due to their position. This is to avoid conflicts of interest, protect the reputation of the government, and prevent any perception of bribery). Đoàn biểu tình, ngoài các vị đại diện, chủ tịch của các Cộng Đồng tiểu bang/liên bang, của các hội đoàn, đoàn thể còn có các bạn trẻ đã thay nhau mạnh mẽ lên án sự hèn kém và những mưu đồ bán nước, hại dân của CSVN. Ngoài những tiếng hô to “đả đảo CS/VC” đồng bào còn cùng nhau hát vang các bản nhạc hào hùng để hun đúc lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh cho Việt Nam. Đặc biệt, em Lê Bảo Vân, 9 tuổi, học lớp 4, đã hùng hồn với ca khúc “Việt Nam Tôi Đâu” (Việt Khang) làm cho những người thuộc thế hệ cha ông thật sự xúc động, hãnh diện và có một niềm tin đối với các thế hệ tương lai. Trong khi đó thì cô gái “con cháu bác” đã khiêu khích, phá rối đoàn biểu tình bằng một bản nhạc ăn mừng “ngày vui đại thắng” có nội dung ca ngợi những kẻ cướp nước và bán nước.
Ăn mừng “ngày vui đại thắng”, ngày 30/04/1975, là ngày Việt Nam Cộng Hòa bị CSVN cướp đoạt bằng vũ lực, bằng sự điêu ngoa, lật lọng, bằng sự công khai, trắng trợn chà đạp các Hiệp Định quốc tế mà CSVN đã đặt bút ký (Hiệp Định Genève 1954, Hiệp Định Paris 1972). Đó là sự ăn mừng của quân ăn cướp. Từ cướp chính quyền đến cướp tài sản, cướp mạng sống của người dân: – Cướp chính quyền từ Chính Phủ Trần Trọng Kim, 19/08/1945;
– Cướp tài sản, mạng sống của hàng trăm ngàn người trong cuộc Cải Cách Ruộng Đất tại miền Bắc, 1953 – 1956;
– Cướp mạng sống của hàng triệu thanh niên và người dân của 2 miền Nam Bắc trong cuộc chiến tranh xâm lăng Miền Nam, 1954 – 1975 (hãi hùng, ghê rợn và tàn ác nhất là cuộc thảm sát Tết Mậu Thân tại Huế, 1968, và Đại Lộ Kinh Hoàng, tại Quảng Trị, 1972);
– Cướp tài sản, mạng sống của hàng triệu quân dân Miền Nam sau ngày 30/04/1975 cho đến nay;
– Cướp tài sản, bảo vật quốc gia làm của riêng; cướp tài nguyên quốc gia, bán chia chác cho phe nhóm – đất đai, bờ biển, đảo, rừng, gỗ, khoáng sản (than đá, dầu thô, …). Với bản chất cướp của giết người, CSVN không những “ác với dân” mà còn “hèn với giặc”. CSVN còn là một tội đồ dân tộc bán nước cho Tàu cộng. Bằng chứng rõ ràng nhất là Công Hàm 1958 của Phạm văn Đồng, kế tiếp là sự thay tên đổi chủ của Ải Nam Quan, Thác Bản Giốc, bãi Tục Lãm, quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, hàng chục đặc khu kinh tế (Dự án Bauxite (Tây Nguyên), Nhà máy thép Formosa (Vũng Áng), Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa), Phú Quốc (Kiên Giang), Chu Lai (Quảng Nam), Dung Quất (Quảng Ngãi), Nhơn Hội (Bình Định), Chân Mây – Lăng Cô (Thừa Thiên), Nam Phú Yên (Phú Yên), …). Và dĩ nhiên còn nhiều chuyện thâm cung bí sử động trời chưa được phơi bày ra ánh sáng. Chính vì “hèn với giặc” cho nên đã bị giặc coi khinh như tôi tớ, như con chó giữ nhà. Quá nhục! Cái video clip khiêu khích, phá rối và bạo động ấy đã được tung lên mạng với những lời ca ngợi về cái hành động côn đồ của cô gái “con cháu bác” là “quá đẳng cấp”, “tuyệt vời”, “bản lĩnh”, “hùng dũng”, … Nhưng trơ trẽn nhất là dán cho cô gái ấy cái nhãn “yêu nước”, “tự hào con cháu Hai Bà Trưng” mà đúng ra phải là “yêu quân cướp nước & bán nước” và “tự hào con cháu bác hồ”. (1) Lá Cờ Vàng là một điều cấm kỵ đối với CSVN và “con cháu bác”, vậy mà bây giờ chính “con cháu bác” lại tung lên mạng cái video clip có một rừng Cờ Vàng tung bay trước Tòa Đại Sứ CSVN cho hàng triệu người Việt trong nước được xem một cách công khai – “Quá đẳng cấp”. Với đầy đủ bằng chứng (video, hình ảnh) và người làm chứng trong đó có cả cảnh sát thì cô gái “con cháu bác” có thể bị kết tội với những hành vi – cố tình khiêu khích, phá rối và bạo động (lao vào tấn công, đánh người trong đoàn biểu tình) làm cho đồng bào rất phẫn uất. Đây là một hành vi phạm pháp gây thương tích và làm tổn thương tinh thần cho người khác.
Trong số hàng trăm ngàn người mang quốc tịch VN đã tìm mọi cách để thoát ra khỏi cái “thiên đường CS” thì đại loại gồm có 3 nhóm: 1. Nhóm thứ nhất, vì đã được mở mắt, thức tỉnh, hiểu được giá trị của sự tự do nhưng vẫn còn sợ CSVN nên đã âm thầm chọn cho bản thân một cuộc sống bình yên, chỉ lo chí thú làm ăn, chăm chỉ học hành;
2. Nhóm thứ nhì, một khi đã hiểu được thế nào là tự do dân chủ thì đã – hoặc âm thầm hỗ trợ hoặc mạnh dạn hoà nhập với cộng đồng người Việt tỵ nạn, tham gia các sinh hoạt lên án CSVN, lên tiếng cho người dân, cho đất nước Việt Nam, tranh đấu cho những giá trị nhân bản;
3. Nhóm thứ ba gồm các “con cháu bác”, con ông cháu cha, tuy có điều kiện tìm hiểu hoặc đã biết rõ về sự thật lịch sử nhưng vẫn che tai, bịt mắt, ngậm miệng, cố chấp, chối bỏ sự thật, chọn cho mình con đường u mê ngu muội, làm con rối cho CSVN chỉ vì phải làm theo mệnh lệnh, vì bị nhồi sọ, vì bị mua chuộc, vì bị đe doạ (blackmail). Và ai ai cũng biết rõ là cái nhóm thư 3 này vì ngu dốt, vì trình độ học vấn thấp, hay vì không muốn suy nghĩ, không có ý thức, không có liêm sỉ, không có lòng tự trọng, thiếu tư cách, cố chấp, giả dối, gian trá, mang nặng tâm lý tự ti mặc cảm cho nên, để che dấu sự thấp kém của mình, họ đã có những lối ăn nói thô lỗ, hỗn hào, láo xược, trịch thượng và có những hành vi hằng học, hung hăng, côn đồ, bao lực khi đứng trước những con người Việt Nam chân chính, trung thực và vững niềm tin. CSVN và “con cháu bác” luôn vỗ ngực tự hào là “bên thắng cuộc”, là “đỉnh cao trí tuệ”, “thiên đường cộng sản” nhưng lại thua kém “bên thua cuộc” về mọi mặt – từ hạ tầng cơ sở (nhà cửa, đường xá, cầu cống, …) cho đến các lãnh vực kinh tế, y tế, giáo dục, khoa học, văn học, nghệ thuật, truyền thông, tôn giáo,… còn người dân Miền Nam thì có trình độ, có kiến thức, có một đời sống sung túc, một lối sống hiền hoà, đạo đức, văn minh, … Do đó “bên thắng cuộc” cũng vì mang nặng tâm lý tự ti mặc cảm cho nên để “nâng” mình lên thì “bên thắng cuộc” với lòng hận thù đã cố hết sức đạp “bên thua cuộc” xuống tận cùng của “thiên đàng CS” bằng những trại tù khổ sai (“trại cải tạo”), chính sách cướp đoạt nhà cửa, cơ sở kinh doanh và tài sản (“kiểm kê tài sản/ đánh tư sản”, “cải tạo công thương nghiệp”, “đổi tiền”) và đuổi dân vô rừng (“đi kinh tế mới”). Đồng thời, hàng chục năm qua, để che dấu sự thua kém của mình họ đã ra rã tấn công, bôi nhọ, mạt sát, phỉ báng, sỉ nhục người dân Miền Nam Việt Nam, Người Việt tỵ nạn CS bằng những ngôn từ khinh miệt – nào là “ngụy”, “ma cô, đĩ điếm”, “đầu trộm đuôi cướp”, “3 que”, “đu càng” chạy ra các nước tư bản “phồn vinh giả tạo”, “giãy chết” để được hưởng “bơ thừa sữa cặn”, … Xét ra những ngôn từ ấy lại rất đúng với chính “con cháu bác”, với đảng CSVN. “Ngụy” Ngụy là gì? Phải nói là đại đa số “con cháu bác” và kể cả cái đám chóp bu của đảng CSVN cũng không có mấy ai hiểu rõ ý nghĩa chữ “ngụy” là gì mà chỉ biết ra rã, lập đi lập lại như vẹt. “Ngụy” có nghĩa là giả tạo (ngụy tạo), bù nhìn, tay sai, không chính danh (illegitimate). Ví dụ: Nhà cầm quyền CSVN không phải là một nhà cầm quyền chính danh vì đã “cướp chính quyền” từ Chính Phủ Trần Trọng Kim, 19/08/1945, và từ đó cho đến nay nhà cầm quyền CSVN chưa bao giờ có một cuộc bầu cử tự do để cho dân bầu ra một chính quyền hợp pháp tức một chính phủ chính danh. Nói một cách ngắn gọn, nhà cầm quyền CSVN chính là ngụy quyền. Rồi chính từ cái nhà cầm quyền giả (ngụy) ấy đã sinh sản ra biết bao cái giả khác như hộ khẩu, sổ đỏ, văn bằng, đề thi, kết quả thử máu,… đồ dùng, áo quần, phụ tùng, máy móc, … Và không chỉ giả mà còn độc hại như thuốc men, thức ăn, nước uống (gạo, thịt, cá, mực, trứng, nước mắm, rượu bia, …), ác độc nhất là sữa bột cho em bé sơ sinh cũng giả. Và cuối cùng là tình yêu giả, lòng người giả, đạo đức giả, … một cuộc sống giả tạo đầy dối trá, lừa đảo, điêu ngoa. Còn về ý nghĩa “bù nhìn, tay sai” của chữ “ngụy” thì sao? Đây là câu trả lời: “Ta đánh Mỹ là đánh cả cho Liên Xô, đánh cho Trung Quốc” (TBT Lê Duẩn) Vậy ai là ngụy? Tự hào quá? Nhục! “Ma cô, đĩ điếm” Trong số các cô các cậu đi ra nước ngoài với cái visa lao động, du học, du lịch, … thì có một số đã chuẩn bị đi là để làm nghề “việc nhẹ lương cao” chứ không phải vì hoàn cảnh đưa đẩy. Thời buổi bây giờ rất dễ hành nghề “ma cô, đĩ điếm”, chỉ cần lên các trang mạng xã hội quảng cáo chứ không cần phải đứng đường, chào hàng, mời gọi khách qua đường. Nhìn vào cái xã hội VN bây giờ thì mới thấy những sự việc như vậy không có gì là đáng ngạc nhiên khi thấy giới thanh thiếu niên bây giờ có một cuộc sống buông thả, ăn chơi, trụy lạc. Điển hình như các cô gái “con cháu bác” sẵn sàng cởi bỏ xiêm y chạy xe ngoài đường phố để ăn mừng chiến thắng một trận đá banh. “Đầu trộm đuôi cướp” Thành phần “đầu trộm đuôi cướp” ở Việt Nam càng ngày càng gia tăng làm cho đời sống của người dân càng bất an. Sự bất an ấy đã trở thành nỗi nhục khi cái thành phần bất hảo ấy được xuất cảng ra nước ngoài, và không chỉ giới hạn trong việc trộm cướp mà còn “nổi tiếng” với nghề trồng bán cần sa làm cho người dân bản xứ và chính quyền các nước sở tại khinh ghét, cảnh giác nhìn người Việt với cặp mắt nghi ngờ, soi mói. Chính Đức Tổng Giám Mục Hà Nội Ngô Quang Kiệt đã nói: “Chúng tôi rất là nhục nhã khi cầm cái hộ chiếu Việt Nam“. (2) Được đi ra nước ngoài là một cơ may giúp cho mình có cơ hội học hỏi, cần cù làm việc để thăng tiến, để có một tương lai tươi sáng. Các gia đình Người Việt tỵ nạn đã đón nhận cái cơ hội đó một cách vô cùng trân quý cho nên giờ đây các con cháu đã thành đạt trong đó có một số là tướng lãnh của một quân lực hùng mạnh nhất thế giới. (3) Trong khi đó thì “con cháu bác” cũng có cái cơ hội tốt ấy nhưng lại chỉ muốn làm “tướng cướp” – con nhà sản không giống đảng cũng giống bác. Tự hào quá? Nhục! “Bơ thừa sữa cặn” Vậy thì hàng chục, hàng trăm ngàn người có quốc tịch VN đã tìm mọi cách (hợp pháp và phi pháp) để được đến định cư tại các nước tư bản “giãy chết”, “phồn vinh giả tạo” để làm gì nếu không phải là để có được một cuộc sống tự do và để được ăn “bơ thừa sữa cặn”? Và hàng năm VN nhận được hàng tỷ đô la của hàng trăm ngàn lao nô, oshin, “cô dâu” (bán mình để cứu giúp gia đình) gởi về từ nước ngoài để giúp người thân thì cái đảng nào, chế độ nào đã ăn ngập họng “bơ thừa sữa cặn” được làm ra từ mồ hôi nước mắt của những người dân nghèo khổ? Tự hào quá? Nhục! “Đu càng” Ngày ngày đã có hàng ngàn người sắp hàng “đu càng” tại các toà đại sứ, lãnh sự để xin visa đi ra các nước tư bản “phồn vinh giả tạo”, “giãy chết” để đi làm (dù chỉ là làm cu li), đi du học, đi du lịch, …

Đểu thật, đất nước đã được “giải phóng” và nay đã là “thiên đường”, vậy mà tại sao “con cháu bác” cứ lũ lượt, chen lấn nhau “đu càng” ra nước ngoài để làm gì? Làm “ma cô đĩ điếm”? Làm bọn “phản động”? Tự hào quá? Nhục! “3 que” 1 Que xây dựng nước non
2 Que chống giặc ngoại xâm, nội thù
3 Que yêu nước thương nòi
Cả 3 hợp lại nên người Việt Nam
Việt Nam một dải giang san
Màu vàng, sử Việt, lá cờ vẻ vang.
Trong khi đó cờ đỏ sao vàng là lá cờ của tỉnh Phúc Kiến, Trung Cộng, đã được CSVN dùng làm cờ đảng rồi cứ tung hô là “cờ tổ quốc”. (4) Tự hào quá? Nhục! “Phồn vinh giả tạo” Mỗi lần có dịp đi công tác, đi du lịch nước ngoài là các ông các bà đảng viên, cán bộ và các cô các cậu thuộc con ông cháu cha hay tư bản đỏ đều tìm mua các thứ hàng hiệu từ áo quần, son phấn, dầu thơm cho đến giỏ xách, đồng hồ, dây nịt, giày dép… của các danh hiệu “phồn vinh giả tạo” như Dior, Louis Vuitton, Gucci, Hermes, Chanel, Yves St Laurent, … Omega, Rolex, Longines, … Tự hào quá? Nhục! “Giãy chết” Hàng năm các cán bộ cao cấp và giới tư bản đỏ đã chi ra hàng tỷ USD để mua nhà, mua các cơ sở kinh doanh cũng như để đi khám và chữa bệnh ở các nước tư bản “giãy chết. Song song với những thành phần “vô sản” ấy là con số hàng chục ngàn lao động, du học sinh, … “đu càng” để được ra nước ngoài học hành, làm việc rồi tìm mọi cách định cư, lập nghiệp tại các nước tư bản “giãy chết” để có một cuộc sống an bình và có tương lai. Tại sao lại quyết chọn các nước tư bản “giãy chết” mà không phải là các nước CS anh em – Nga, Trung Cộng, Cuba, Bắc Hàn, Lào? Tự hào quá? Nhục! “Đỉnh cao trí tuệ” Đã tự hào là “đỉnh cao trí tuệ” mà lại chen chúc, gởi con cháu đi du học ở các nước “tư bản giãy chết”. Còn trong nước thì có hàng chục ngàn tiến sĩ với trình độ “chống lũ bằng lu” của Phan Thị Hồng Xuân, “cải tiếng tiếng Việt” của Bùi Hiền. Ngay cả các “tổng” cũng chỉ biết “cờ lờ mờ vờ”, khi đi ra nước ngoài, trong các buổi hội họp ngoại giao, cầm giấy đọc mà đọc cũng không xong. Tự hào quá? Nhục! “Thiên đường CS” Đã được sống ở “thiên đường CS” nhưng tại sao người Việt (Nam lẫn Bắc) vẫn tiếp tục tìm đường thoát khỏi VN và tìm mọi cách để được định cư ở các nước “tư bản giãy chết”, đông đảo nhất là thành phần con ông cháu cha, giới tư bản đỏ? Và hãy tự hỏi, sau ngày 30 Tháng Tư 1975 tính đến nay, đã có bao nhiêu người Miền Nam ra Bắc sinh sống so với hàng triệu người ở ngoài vĩ tuyến 17 đã tràn vào lấn chiếm đất đai, nhà cửa của người dân Miền Nam để được hưởng cái cái dư âm, cái di sản của một Miền Nam Tự Do? Tự hào quá? Nhục! Tóm lại, tất cả những ai vẫn còn tự hào là “bên thắng cuộc”, là “đỉnh cao trí tuệ”, là “thiên đường cộng sản” và tiếp tục dùng các ngôn từ khinh miệt để tấn công, bôi nhọ, mạt sát, phỉ báng, sỉ nhục người dân Miền Nam Việt Nam, Người Việt tỵ nạn CS nào là “ngụy”, nào là “ma cô, đĩ điếm”, “đầu trộm đuôi cướp”, nào là “3 que, đu càng” chạy ra các nước tư bản “phồn vinh giả tạo”, “giẩy chết” để được hưởng “bơ thừa sữa cặn”, … mà lại có mặt ở các nước tư bản, tư do dân chủ (dưới bất cứ hình thức nào – du lịch, du học, lập gia đình, kinh doanh, lao động, …) là đã tự chửi vào mặt mình, tự sĩ nhục chính mình. Rồi bây giờ lại còn hí hửng tự hào tung lên mạng cái cách ăn mừng thành quả chiếm đoạt của một đảng cướp bằng những hành động côn đồ (con nhà sản không giống đảng cũng giống bác) để cho cả thế giới xem và hiểu biết thêm về bản chất của cái thành phần “biết bố mày là ai không”. Tự hào quá? Nhục!
__________________
Tham khảo:
(1) https://www.facebook.com/100012130993807/videos/2573114056355828
(2) https://baotiengdan.com/2019/01/11/chuyen-ho-chieu-viet-nam-nhac-lai-su-kien-duc-cha-ngo-quang-kiet/
(3) https://thanhthuy.me/2023/05/22/nam-nu-tuong-my-goc-viet-trong-quan-doi-hoa-ky/
(4) https://vietquoc.org/co-vang-ba-soc-do-la-co-chinh-nghia-viet-nam/
(VNTB)

24.05.2025

Trơ…cảm xúc?

Nguyen Khan Như trước đây, những vụ cán bộ, quan chức tham ô, nhận hối lộ vài chục triệu, gây thất thoát lãng phí vài trăm triệu… Là dư luận dậy sóng, báo chí làm ầm. Giờ thì con số tham ô, nhận hối lộ, gây thất thoát, lãng phí như nói trên là không còn đáng kể, kể làm gì so với những vụ tham ô, nhận hối lộ hàng chục triệu USD, gây lãng phí, thất thoát hàng trăm triệu USD ! Như trước đây, vài vụ cán bộ quan chức cấp nhỏ và vừa bị khởi tố tội tham ô, nhận hối lộ… Là dư luận ồn ào, báo chí giật tít bom tấn. Giờ thì không chỉ một vài mà sa lưới cả một bầy (Vụ chuyến bay giải cứu, Kit test Việt A…) không chỉ cán bộ nhỏ mà cán bộ cấp cao đến rất cao sa lưới ( bộ trưởng Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Nguyễn Thanh Long… Và cả ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng)! Hiện tại, các vụ án tham nhũng vẫn tiếp tục được ngành chức năng mang ra ánh sáng. Nhưng hình như dư luận đã “Trơ”… Không còn bao nhiêu cảm xúc, bị tuột cảm xúc… Bởi khi quan to đến rất to sa lưới, khi thất thoát, lãng phí hàng ngàn tỷ đồng thì… Hết nói nổi luôn! Một trật như vậy, tệ nạn hàng giả bị ngành chức năng phát hiện dồn dập gần đây, từ tân dược, lương thực, thực phẩm... Đến hàng tiêu dùng… Không chỉ làm giả một vài… Mà làm giả số lượng lớn khiến không ít người ngao ngán, gì cũng có thể làm giả, đến mức người ta phải tự hỏi có còn thứ gì chưa bị làm giả? Hỏi để nghi ngờ hàng thiệt có thể là hàng rất thiệt khi chưa bị bóc mẽ. Và dĩ nhiên, người ta cũng bắt đầu Trơ… Tuột cảm xúc khi quá nhiều vụ làm hàng giả bị phanh phui! Và dĩ nhiên người ta cũng Trơ… Trước tệ nạn bằng giả !

21.05.2025

Vì sao Quốc hội CSVN “thần tốc” cho tư nhân làm đường sắt tốc độ cao?

Chánh Thành Ngày 17/5, với gần 90% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết này gồm 7 chương, 17 điều được báo chí CSVN ca ngợi là có nhiều cơ chế đột phá. Tuy nhiên, khi đọc kỹ các nội dung chính thì hầu như là đang ưu ái cho tập đoàn Vingroup của Phạm Nhật Vượng. Có ba chính sách chính đáng chú ý trong nghị quyết này. Một là mở rộng cơ hội đầu tư cho tư nhân. Hai là hỗ trợ tài chính và đất đai. Ba là cải thiện môi trường kinh doanh. Ở vấn đề thứ nhứt: Mở rộng cơ hội đầu tư cho tư nhân. Nghị quyết cho phép doanh nghiệp tư nhân được tham gia các dự án trọng điểm quốc gia như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, hạ tầng năng lượng, hạ tầng số. Trùng hợp thay, ngày 6/5/2025, Phạm Nhật Vượng đã từng gửi một công văn yêu cầu chính phủ CSVN cấp quyền cho công ty VinSpeed (cũng được lập ra ngày 6/5/2025) được đầu tư xây dựng Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam trị giá 67 tỷ đô la Mỹ. Vấn đề thứ hai: Hỗ trợ tài chính và đất đai. Quốc hội đồng ý cho các doanh nghiệp được hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn thực hiện dự án xanh; miễn thuế TNDN 2 năm và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Lại thêm một sự trùng hợp nữa, trong công văn ngày 6/5 của Phạm Nhật Vượng cũng có yêu cầu cho phép VinSpeed được chịu trách nhiệm cho 20% tổng vốn đầu tư; đặc biệt, 80% còn lại thì muốn được nhà nước cho vay ưu đãi, với lãi suất 0% trong vòng 35 năm. Bên cạnh đó VinSpeed cũng muốn được miễn thuế toàn bộ đối với các thiết bị nhập khẩu phục vụ hoạt động xây dựng, khai thác, và bảo trì tuyến đường sắt kể cả trong trường hợp trong nước có thể sản xuất được. Nghị quyết Quốc hội tuy không phải mức lãi ưu đãi 0% như ý của ông Vượng, nhưng mức lãi 2% và miễn 2 năm thuế TNDN cũng đã thể hiện một sự nhân nhượng tối đa dành cho công ty ông Vượng. Vấn đề thứ 3: Cải thiện môi trường kinh doanh. Nghị quyết này quy định mỗi doanh nghiệp chỉ được thanh tra, kiểm tra tối đa 1 lần/năm (trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng). Với vi phạm kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính trước khi xem xét xử lý hình sự. Tức là tạo điều kiện tối đa cho những doanh nghiệp như của Phạm Nhật Vượng được hoạt động thoải mái mà không sợ thanh tra, kiểm tra, dẫu có sai phạm thì cũng không sợ bị xử lý hình sự. Cả ba sự trùng hợp lạ kỳ này khiến người ta nghi ngờ rằng Quốc hội phải gấp rút thông qua nghị quyết để làm vừa lòng ông Vượng, hoặc thế lực đứng đằng sau chống lưng cho ông Vượng. VinSpeed được lập ra rất gấp rút (20 ngày sau chuyến thăm của Tập Cận Bình sang Việt Nam). Không kinh nghiệm, không công nghệ, vốn thì cũng phải xin vay 80%, chưa kể, hiện khoảng nợ của công ty mẹ (VinGroup) đã lên tới 650.000 tỷ đồng, gấp 4 lần vốn chủ sở hữu của VinGroup (153.834 tỷ đồng). Dĩ nhiên, ngoài dựa hơi Trung Quốc, thì bên trong bộ Chính trị CSVN cũng có sếp lớn chống lưng. Nói thẳng ra là Tô Lâm, người từng ưu ái thông qua nhiều dự án khủng cho anh em Phạm Nhật Vượng, Phạm Nhật Vũ từ khi họ Tô còn là Thứ trưởng Bộ Công an. Chỉ có người đứng đầu hệ thống chính trị CSVN mới có thể chỉ đạo cho một công ty mới thành lập được nhận dự án 67 tỷ đô la, có thể nói là dự án lớn nhất lịch sử CSVN được giao cho tư nhân từ trước tới nay. Mối quan hệ giữa họ Phạm và họ Tô đã giúp VinGroup trở thành một tập đoàn tư bản thân hữu có thể lũng đoạn kinh tế và chính trị Việt Nam. Hệ luỵ từ mô hình tư bản thân hữu đã được nói tới rất nhiều, và tất cả đều sẽ do người dân Việt Nam gánh vác, không phải chỉ ở đời này, mà còn nhiều thế hệ về sau! ____________________ Tham khảo: https://znews.vn/quoc-hoi-thong-qua-co-che-cho-dn-tu-nhan-lam-duong-sat-toc-do-cao-post1553652.html (VNTB)

21.05.2025

Không cần phải ra lời kêu gọi “toàn dân thi đua làm giàu”

Thái Hạo Lòng ham muốn tài sản – tiền của, vốn là bản năng của con người, nó đã luôn luôn và thường trực tự “phát động” trong mỗi cá nhân rồi; vì thế tôi nghĩ không cần phải ra lời kêu gọi nữa. Một khi đã hiểu rằng, con người, từ trong bản năng mạnh nhất của nó, là luôn khao khát làm giàu, thì lúc ấy công việc của nhà nước phải là tập trung tạo ra cơ hội, sự an toàn và lành mạnh cho cái khát vọng ấy. Đó là câu chuyện của hoạch định chính sách, tạo công ăn việc làm, mở ra các điều kiện để người dân làm ăn chân chính, có thu nhập xứng đáng và đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội. Hãy nhìn vào thực tế, như các các làng quê bây giờ, ngoài một bộ phận trung niên là đi làm công nhân trong các nhà máy xí nghiệp của các công ty gia công nước ngoài với đầy những thiệt thòi về điều kiện lao động và thu nhập, thì hầu hết thanh niên đều vắng bóng, chỉ còn người già và trẻ nhỏ. Họ đang đi kiếm ăn đấy, tha hương cầu thực. Họ muốn giàu lắm, nhưng chắc không dám nghĩ tới, vì được bữa sáng đã lo bữa chiều còn chưa xong. Các khu công nghiệp ở Bình Dương, Đồng Nai, Sài Gòn… đầy nhóc người ngoại tỉnh, cuộc sống tạm bợ, đắp đổi tuồng như không có ánh sáng, nhưng họ vẫn đi, phải đi, đi mãi… Làm thuê trong nước, nói vậy nhưng không phải ai muốn cũng được nhận. Rồi đi xuất khẩu lao động, để lại con thơ ở quê nhà, xếp hàng dằng dặc từ năm này qua năm khác, mong được tư bản Hàn Quốc, Nhật Bản và thế giới “bóc lột”. Không ít người phải tìm cách vượt biên đi lao động bất hợp pháp ở nhiều quốc gia. Vụ 39 người trong container năm nọ là một bằng chứng hùng hồn cho “phong trào” làm giàu đau đớn mà không cần phát động đó. Không người Việt nào ngồi yên cả. Những ai không còn sức để đi xa thì cày cuốc nhặt nhạnh trên đồng, đổ mồ hôi trán, rán mồ hôi… đít, mong kiến miếng ăn qua ngày. Ai cũng sẵn cái khao khát làm giàu, nhưng làm gì để giàu thì không biết. Đồng ruộng thì nhỏ hẹp, được mùa mất giá, được giá mất mùa. Trung Quốc đóng cửa thì lợn, dưa, sầu riêng, thanh long… đổ thối ở cửa khẩu. Trồng vài sào lúa để ăn thì khi thu về, trừ tiền máy cày, máy gặt, phân tro, giống má, thuốc thang, thấy âm cả triệu đồng. Nuôi gà nuôi lợn thì sau khi xuất chuồng, mang tiền đến tiệm cám thanh toán, không đủ, vì cám đắt quá. Bán gian hàng tạp hóa thì hôm nay thị trường vào, ngày mai phòng cháy tới, bữa nọ thực phẩm ghé…, để làm gì thì ai cũng biết. Sắm cái xe chạy trên đường thì xăng cao, phạt nặng, BOT nhiều… Thế là đổ phân hóa học và thuốc trừ sâu ngập đồng, vượt biên đi làm chui, bán hàng giả, chở quá tải và mãi lộ, lừa đảo đầu tư, lừa đảo online… Rồi hàng nghìn tấn thực phảm giả được sản xuất để bán cho hàng triệu người, các doanh nghiệp làm ăn chân chính sống dở chết dở, ngửa mặt lên trời mà than “Ai cho tao lương thiện”! Nhà nước phải có hoạch định chính sách để người nông dân sống được bằng đất đai trồng tỉa, công nhân có thu nhập tốt, doanh nghiệp phát triển bền vững. Phải tạo ra được công ăn việc làm để nông thôn không còn được mùa mất giá được giá mất mùa, để đất đai không còn bị hủy diệt bởi phân hóa học và thuốc trừ sâu, để người dân không còn phải tha hương cầu thực, để công nhân được làm việc trong điều kiện lao động xứng đáng với hai chữ “con người”, để các hộ buôn bán nhỏ và doanh nghiệp không còn bị vòi vĩnh và bắt nạt… Cái máu kiếm tiền và làm giàu luôn sục sôi trong huyết quản người dân, nhưng ruộng thì đang bị lấp dần để phân lô bán nền, nhà xưởng như lò than, tăng ca tối mắt tối mũi, chạy chiếc xe ra đường thì nơm nớp, gặp chuyện không biết kêu ai, đi làm cái giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho mảnh đất mà mấy đời đã sinh sống, nhưng chạy hết cửa này đến cửa khác, tiền bỏ ra đã mấy chục, nhưng vài năm không xong. Nghèo lại càng nghèo, khổ lại càng khổ. Giờ là lúc phải hành động rồi, không còn thời gian để “phát động phong trào” nữa. Dù nóng lòng và âu lo, tôi vẫn hi vọng vào cuộc cải cách lần này, với “bộ tứ trụ cột”: Nghị quyết 57 về thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo;
Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng;
Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật;
Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân. Và theo tôi, trong bốn trụ cột này, công tác xây dựng, thi hành pháp luật phải đóng vai trò nền tảng, quyết định và dẫn dắt đất nước đi lên con đường văn minh. Xã hội cần phát triển, người dân cần giàu có, nhưng tất cả chỉ có ý nghĩa khi được đặt trên nền móng của sự công bằng, bình đẳng, tử tế, an toàn và tôn trọng./.

19.05.2025

“Xửa” Hiến Pháp nhưng cấm đụng đến đảng!

Hoàng Lan Mộc Châu Sửa đổi Hiến pháp để giải quyết một việc vốn chỉ cần điều chỉnh bằng nghị định, thông tư hay “chỉnh đốn tư duy cán bộ” – chẳng khác nào thay bóng đèn hỏng bằng sửa lại móng nhà! Khi nghe đến “sửa đổi hiến pháp” người dân thường hy vọng vào sự đổi mới thể chế, quyền kiểm soát chính phủ của dân được nới rộng, nhân quyền được thực thi, và đối với bất cứ công dân nào pháp luật phải được tôn trong tuyệt đối. Thế nhưng, qua phát biểu mới đây của Tổng Bí thư Tô Lâm, người dân lại được ‘trân trọng mời’ làm diễn viên quần chúng trong một vở diễn tuồng quen thuộc mang tính hài hước vừa dân chủ, vừa định hướng, vừa đảm bảo đảng ta phải luôn là đấng tối cao bất khả xâm phạm.(*) Trong bài phát biểu, ông Tô Lâm nhấn mạnh: “phải ghi nhận đầy đủ, khách quan ý kiến của nhân dân”, đồng thời… giới hạn ngay phạm vi góp ý trong khuôn khổ mà Đảng cho phép. Dân Việt Nam quá quen thuộc với luật lệ “tự do trong giới hạn”. Cái vòng kim cô của đảng luôn trên đầu người dân. Từ khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam) vào năm 1945, quốc hội VN đã ban hành 5 bản Hiến pháp. Có nhiều bản Hiến pháp, nhưng chưa từng có một bản Hiến pháp đích thực ra hồn, đúng nghĩa: Là khế ước giữa nhân dân và nhà nước. Quy định ranh giới quyền lực của dân và chính quyền, và phải là nền tảng của một nhà nước pháp quyền dân chủ. Các bản hiến pháp của Việt Nam không phải kết quả của một quá trình thỏa hiệp chính trị đa nguyên, mà luôn được soạn thảo và thông qua bởi và cho một đảng duy nhất, dù trong quốc hội được vài đại biểu được xem là độc lập nhưng thực chất là những con rối tay chân được điền vào chỗ trống cho hợp nghĩa của đảng Cộng sản Việt Nam. Điều này làm cho Hiến pháp trở thành công cụ hợp pháp hóa quyền lực Đảng, thay vì giới hạn và kiểm soát quyền lực nhà nước – vốn là nguyên tắc cốt lõi của hiến pháp dân chủ. Ví dụ: Điều 4 trong cả các bản Hiến pháp 1980, 1992 và 2013 đều khẳng định vai trò lãnh đạo “toàn diện, tuyệt đối” của Đảng, khiến mọi nguyên tắc tam quyền phân lập, kiểm soát quyền lực trở thành vô nghĩa dưới quyền lực của đảng. Nội dung cần sửa hiến pháp lần này tưởng rằng quan trọng nhưng theo lời Tổng Bí thư, chỉ là chuyện phân cấp, phân quyền hành chính – một vấn đề kỹ thuật mà nếu các cán bộ từ cấp thấp nhất như anh chị thư ký quèn đến ngài tổng bí thư trên chót vót đỉnh cao, chỉ cần chịu khó suy nghĩ một chút và nhanh tay hơn một chút cũng có thể làm, có thể cải cách nội bộ mà không cần người dân mất thì giờ, tốn tiền ngân sách, thì giờ động não giúp để động tới Hiến pháp. Sửa đổi Hiến pháp để giải quyết một việc vốn chỉ cần điều chỉnh bằng nghị định, thông tư hay “chỉnh đốn tư duy cán bộ” – chẳng khác nào thay bóng đèn hỏng bằng sửa lại móng nhà! NHỮNG THỨ NGƯỜI DÂN KHÔNG ĐƯỢC ĐỤNG ĐẾN Trong khi đó, những điều mà người dân thực sự muốn góp ý – và được ghi rõ trong chính Hiến pháp – lại nằm ngoài danh mục cho phép: – Điều 4 – Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối. Cấm không động vào. – Quyền biểu tình – có trong Hiến pháp, nhưng không có luật thi hành. Cũng không bàn, không được nói tới. – Quyền tự do ngôn luận – có giới hạn, đặc biệt nếu phê phán những gì “sai trái với đường lối”. Tuyệt đối cấm chí trích đảng. – Tam quyền phân lập – ghi có quốc hội, tòa án, chính phủ, nhưng tất cả đều do một trung tâm, đảng CSVN, chỉ huy. Kính nhi viễn chi! Vậy là Hiến pháp Việt Nam, vốn được ví như “luật mẹ”, lâu nay giống một bản catalog các quyền treo tường – đọc thì thấy đẹp, nhưng hỏi mua thì… “chưa có hàng”. CẢI CÁCH HAY KẢI KÁCH? Sự mâu thuẫn hài hước nằm ở chỗ: Đảng muốn cải cách vận hành, nhưng không cải cách hệ thống quyền lực. Giống như sửa xe nhưng cấm không mở máy, chỉ lau chùi phía ngoài. Mọi sửa đổi được khuyến khích miễn không làm ảnh hưởng đến “sự lãnh đạo toàn diện của Đảng”. Quy tắc tuyệt đối như điều lệ của tổ chức Mafia. NÓI MỘT ĐÀNG, LÀM MỘT NẺO Việc phát động lấy ý kiến toàn dân(!), tuy có màu mè “nhân dân làm chủ”, nhưng lại không có cơ chế nào để bảo đảm: – Ai lọc ý kiến? – Ý kiến nào được ghi nhận? – Có công khai danh sách ý kiến không? – Có cơ chế giải trình, đối thoại, phản biện không? Và nhất là Tô Lâm kèm theo cái búa cái liềm “Tăng cường công tác đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, thông tin xấu, độc hại trên không gian mạng liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.” Tất cả phụ thuộc vào ‘thánh ý’ chính trị của Đảng. Và như lịch sử từng chứng minh: thiện chí ấy chỉ đến khi nó không ảnh hưởng đến vị thế độc tôn của đảng. Vâng, cải cách, nhưng đừng cải Đảng. SỬA, NHƯNG CẤM SỬA ĐẢNG Trong vở chèo mang tên “Sửa đổi Hiến pháp”, nhân dân được mời làm diễn viên quần chúng. Loại diễn viên kịch câm, không thoại, chỉ góp mặt cho đông. Và khi màn nhung khép lại, bản Hiến pháp mới sẽ vẫn giữ nguyên điều cốt lõi: Khập khiễng, nửa vời, và mù lòa. Đảng lãnh đạo tuyệt đối, nhân dân đồng thuận tuyệt đối, và mọi “đổi mới” là để hệ thống tiếp tục vững mạnh…theo đồng chí cụ tổ Vũ Như Cẩn. ____________________ Tham khảo: (*) https://tuoitre.vn/tong-bi-thu-to-lam-ghi-nhan-day-du-khach-quan-cac-y-kien-dong-gop-cua-nhan-dan-ve-sua-hien-phap-20250513184409298.htm (VNTB)

14.05.2025

“Đả đảo Cộng sản” bị ghép vào tội gì?

Huỳnh Ngọc Chênh Trong lúc ông Tô Lâm bay sang tận Moscow để bắt tay với ông Putin, một sản phẩm sinh ra từ phong trào đả đảo cộng sản thì ở quê nhà, cấp dưới của ông, cụ thể là công an Quảng Nam đã ra quyết định khởi tố một người đang bị nhốt trong trại giam chỉ vì cất giữ riêng tư một tờ giấy ghi mấy chữ “đả đảo cộng sản”. Một điều nghịch lý. Cách đây gần 40 năm tui có viết bài “Việt Nam, xứ sở của nghịch lý” đăng trên báo Tuổi Trẻ kể ra bao điều nghịch lý chỉ có ở thời bao cấp mông muội, ấy vậy mà những điều nghịch lý ấy chẳng thấm vào đâu so với điều nghịch lý ở thời nay như nêu trên. Phong trào chống cộng đã làm sụp đổ Liên Xô, thành trì cũng là nơi phát sinh ra cộng sản của thế giới. Yeltsin, một cán bộ cấp cao của đảng cộng sản Liên Xô đã theo phong trào đó cướp chính quyền giải tán đảng cộng sản, giải tán liên bang sô viết, lập ra nước Cộng hoà liên bang Nga không cộng sản như hiện nay, sau đó nhường quyền lại cho Putin. Putin cũng là cán bộ cộng sản nhưng ở cấp thấp, cũng bỏ đảng chạy theo phong trào chống cộng sản Liên Xô nên được Yeltsin tin cẩn trao quyền. Dù là sản phẩm từ phong trào chống cộng sản, nhưng Putin luôn là thượng khách của Việt Nam, ông nhiều lần được mời qua Hà Nội, được nhà nước Việt Nam đón tiếp trọng thị có thể là hơn hẳn việc đón tiếp nhiều lãnh đạo quốc gia khác. Nay thì ông Tô Lâm qua tận thủ đô của Nga để tay bắt mặt mừng với ông Putin, một kẻ từng bỏ đảng cộng sản Liên Xô, chạy theo những người chống cộng sản để được lên chức lên quyền. Trong khi đó ông Trịnh Bá Phương, một nông dân cùng gia đình giữ đất đã bị bắt đi tù và đang thọ án tù 10 năm tại trại giam An Điềm (Quảng Nam) thì lại bị khởi tố thêm một lần nữa theo Điều 117 “chống lại nhà nước” (mà ông đã bị truy tố và đang ở tù) chỉ vì trong giấy tờ riêng tư của ông có tờ giấy ghi “đả đảo cộng sản” (theo như lời kể của thân nhân ông Phương). Cộng sản là một chủ thuyết triết học, cộng sản là một phong trào chính trị, cộng sản đi vào một số quốc gia trở thành một đảng phái chính trị. Chỉ nói hai chữ cộng sản thì rất chung không chỉ cụ thể vào điều gì. Dưới mắt mỗi người, cộng sản có thể đúng có thể sai, đó là đứng trên phương diện một chủ thuyết triết học. Do vậy có người đồng ý và có người không đồng ý. Đứng trên phương diện là một phong trào chính trị, người này thấy cộng sản tốt, người khác thấy cộng sản xấu. Do vậy có kẻ ủng hộ, có kẻ chống đối là chuyện bình thường. Còn hiểu theo nghĩa là một đảng chính trị lại cầm quyền thì cộng sản không tốt đẹp lắm khi có khá nhiều đảng cộng sản đã tự bôi bẩn mình và đã bị giải tán như đảng Cộng sản Liên Xô, như các đảng cộng sản ở các nước Đông Âu, như đảng cộng sản Indonesia, như đảng cộng sản của Pol Pot… Do vậy, nhân loại khó mà không căm ghét những đảng cộng sản kể trên. Ông Trịnh Bá Phương đang ngồi trong tù, lấy giấy viết mấy chữ “đả đảo cộng sản” là chuyện rất thường tình, chẳng vi phạm vào điều gì theo luật pháp Việt Nam. Cộng sản trong tờ giấy của ông Phương là đối tượng chung chung không cụ thể là cá nhân hay tổ chức nào thì ông Phương không làm tổn hại cụ thể vào đối tượng nào để mà ông bị thưa kiện. Rất là ngô nghê khi gán ghép mấy chữ “đả đảo cộng sản” thành ra ý đồ hay âm mưu, hay hành động chống lại nhà nước Việt Nam theo Điều 117. Đang bước vào kỷ nguyên vươn mình, kỷ nguyên chấp nhận những khác biệt như ông Tô Lâm hô hào, không còn thời mông muội nữa, muốn bắt người cần phải có bằng chứng rõ ràng theo đúng pháp luật. Ông Tô Lâm đang có những bước đi mạnh mẽ về hướng tiến bộ, sẵn sàng làm bạn với những lãnh đạo quốc gia có quan điểm khác biệt, kể cả người đã từng tham gia lật đổ cộng sản là ông Putin thì chẳng có lý do gì lại để cấp dưới bắt bớ trái pháp luật một đồng bào của mình là ông Trịnh Bá Phương vì mấy chữ “đả đảo cộng sản” chẳng gây hại cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào./.

10.05.2025

Tô Lâm và Phạm Minh Chính sửa hiến pháp: quyết tâm gom hết quyền lực

Cảnh Chân

Họ Tô và họ Phạm đang muốn ở lại thêm một nhiệm kỳ nữa, bằng cách chỉ định các quan chức đồng minh vào ngồi vào những ghế lãnh đạo quan trọng

CSVN vừa công bố nội dung dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Điểm đáng chú ý nhất trong nghị quyết này là “sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong năm 2025 thì không tiến hành bầu các chức danh lãnh đạo cấp tỉnh, thành phố, xã, phường”. Bao gồm các chức danh “Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng các Ban của Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên Ủy ban nhân dân tại đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp; không bầu Trưởng đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp”. Thay vì bầu cử như thường lệ thì nghị quyết này quy định: Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng các Ban của Hội đồng nhân dân, Trưởng đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp;
Thủ tướng Chính phủ chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp; Thường trực Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chỉ định Ủy viên Ủy ban nhân dân của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp và chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng các Ban của Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp; Thường trực Hội đồng nhân dân cấp xã chỉ định Ủy viên Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp. Trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu Hội đồng nhân dân giữ các chức danh lãnh đạo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã hình thành sau sắp xếp. (1) Nói tóm lại là sẽ không có bầu cử lãnh đạo mới. Mà, thủ tướng sẽ có toàn quyền chỉ định ra chủ tịch, phó chủ tịch tỉnh mới. Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ định chủ tịch và phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân. Rồi từ các vị trí cấp tỉnh đó sẽ chỉ định ra các quan chức cấp xã phường. Tương tự như vậy đối với khối đảng uỷ, các chức danh bí thư, phó bí thư cấp tỉnh, thành phố sẽ do Bộ Chính trị chỉ định. Những quyết định bổ nhiệm này là được thực hiện theo Kết luận 150 của Bộ Chính trị ban hành ngày 14/4. Như vậy, có thể nói là Bộ Chính trị đã toàn quyền quyết định về việc sắp xếp bộ máy, sửa đổi Hiến pháp. Quốc hội chỉ là bù nhìn nhằm “hợp pháp hoá” những chỉ đạo của Bộ Chính trị CSVN, rồi dùng chiêu bài “lấy ý kiến Nhân dân” để vẽ ra cái mặt nạ dân chủ cho nhà nước CSVN. Quay lại chuyện chỉ định các chức danh lãnh đạo tỉnh. Thực ra trước nay những cái ghế này cũng là do Bộ Chính trị chỉ định, bầu cử chỉ là để qua mắt người dân thôi. Nhưng ít nhất thì cũng có bầu bán, còn lần này là bỏ hẳn bầu cử. Tại sao?
Có thể phía CSVN sẽ dễ dàng giải thích rằng đang trong quá trình tinh gọn, sáp nhập, thì năm nay sẽ chỉ định một lần, rồi các năm tới khi ổn định rồi thì bầu cử sau. Nhưng cần nhớ là năm sau CSVN sẽ tổ chức Đại hội 14, bầu ra bộ máy lãnh đạo trung ương mới. Trong khi các vị trí cao cấp nhất ở tỉnh là chủ tịch UBND và bí thư tỉnh. Đây cũng là những chức danh có thể tranh cử vào ghế Uỷ viên Trung ương Đảng. Khi lên Uỷ viên Trung ương thì mới có thể bỏ phiếu chọn ra Thủ tướng, Tổng Bí thư. Hiện tại, Tô Lâm và Phạm Minh Chính đang ngồi hai ghế cao nhất này. Vậy có thể thấy rõ rằng họ Tô và họ Phạm đang muốn ở lại thêm một nhiệm kỳ nữa, bằng cách chỉ định các quan chức đồng minh vào ngồi vào những ghế lãnh đạo quan trọng. Như vậy họ chắc chắn sẽ tiếp tục được “bầu” cho nhiệm kỳ sau. Đồng thời loại ra những quan chức không thuộc phe phái của mình. Ngoài ra, khi gom hết quyền chỉ định vào tay mình thì Tô Lâm và Phạm Minh Chính lại có thêm một nguồn thu nhập từ việc bán ghế. Ghế chủ tịch, bí thư tỉnh thì chắc chắn không hề rẻ. Hệ luỵ thì khỏi phải nói rồi, chỉ định từ trung ương tới địa phương thì cả một bộ máy sẽ toàn là thân tín của nhau. Làm sao có chổ cho nhân tài phục vụ dân, thúc đẩy đất nước phát triển. Chẳng những vậy, khi mà cả hệ thống nằm cũng một phe thì chắn chắn sẽ không có chuyện chống tham nhũng. Ít nhất thời ông Trọng còn thanh trừng phe phái, còn thời Tô Lâm và Phạm Minh Chính thì sẽ tạo ra một bầy mối chúa có bà con họ hàng thân thích với nhau, cùng nhau đục khoét đất nước.
_________________
Tham khảo:
(1 )https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/toan-van-du-thao-nghi-quyet-sua-doi-bo-sung-mot-so-dieu-cua-hien-phap-nuoc-cong-hoa-xa-hoi-chu-nghia-viet-nam-nam-2013-119250506052556171.htm VNTB

07.05.2025

Lời kêu gọi của Tô Lâm hoàn toàn sáo rỗng

Trong lễ khai mạc 50 năm 30 tháng Tư tại Sài Gòn, TBT Tô Lâm của ĐCSVN kêu gọi „khép lại quá khứ, tôn trọng khác biệt và hướng tới tương lai“. Lời tuyên bố này bị đánh giá là hoàn toàn sáo rỗng, vì 3 lý do: 1 . Quá khứ chưa thể khép lại, một khi các sự thật về sai lầm tội lỗi của bên thắng cuộc với bên thua cuộc chưa được thừa nhận. 2. Đã không hề có không gian cho những khác biệt chính kiến, những tiếng nói phản biện. Trong số tù nhân được ân xá, không có một tù nhân chính trị nào. 3. Và một khi các vết thương cũ chưa được hàn gắn, thì kêu gọi hướng về một tương lai đoàn kết dân tộc là chuyện hoang tưởng. SHCĐ

02.05.2025

50 năm sau 30/4 - đủ xa để nhìn rõ, đủ gần để phải thay đổi

Trần Huỳnh Duy Thức 30/4/1975 được gọi là ngày “giải phóng”, “quốc hận” hay “thống nhất”, tùy cách mỗi người nhìn. Nhưng sau 50 năm, điều dân tộc cần không chỉ là thống nhất lãnh thổ, mà là thống nhất lương tri. Không thể xây dựng tương lai trên nền ký ức chia rẽ. Không thể gọi là hoà bình nếu sự thật vẫn bị chọn lọc. Không thể là đại thắng nếu sau nửa thế kỷ, người dân vẫn chưa được sống trong tự do, công lý và phẩm giá. 50 năm là một khoảng lùi đủ dài để nhìn lại bằng con mắt tỉnh táo. Lịch sử không cần bị phủ định – nhưng cần được mở ra để mọi người cùng bước tới. Không ai chiến thắng mãi, không ai thất bại mãi nếu tất cả đều bị kẹt lại trong một quá khứ chưa được hóa giải. Cần dũng khí để không tô hồng, cũng không bôi đen, mà cần: Nhìn thẳng để chữa lành. Nhìn lại để thay đổi. Nhìn xa để dẫn đường. Nếu sau 50 năm mà vẫn phải nói dối để bảo vệ một sự thật bị bóp méo thì dân tộc này vẫn chưa thực sự được giải phóng, vẫn bị cầm giữ trong nỗi sợ; lòng hận thù, trong sự trì trệ. Giới trẻ hôm nay không lớn lên để trả nợ cho lịch sử. Họ cần một tương lai, không phải một quá khứ tái chế. Họ cần được sống trong một đất nước nơi sự thật được nói ra mà không phải nhìn trước ngó sau, nơi người dân có thể tham gia, phản biện và thay đổi mà không bị coi là nguy hiểm. Họ cần được tự do cống hiến mà không phải nhìn ngó xem “lãnh đạo” muốn cống hiến gì. 50 năm là đủ lâu để thôi nói về chiến thắng và bắt đầu nói về trách nhiệm. Trách nhiệm với sự thật. Trách nhiệm với nhân dân. Trách nhiệm với tương lai./.

01.05.2025

Dỡ bỏ cũng thế thôi

Nguyễn Thông Cái pa nô sỉ nhục Mỹ ở bìa đường Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) dù đã được dỡ bỏ nhưng tiếng xấu thì không gột được. Cần nói ngay rằng nội dung pa nô đó là kiểu/mô đen tuyên truyền thường thấy ở xứ này bao lâu nay. Họ chấp hết, còn đúng sai, hay dở kệ. Dựng cái pa nô nội dung tuyên truyền, ngay "giữa của giữa" thủ đô không phải chuyện đùa, muốn dựng thì dựng. Nó được duyệt từ cấp rất cao, đủ ban bệ ngành, chứ không phải thằng doanh nghiệp nào đó muốn làm thì làm, muốn dựng thì dựng. Rồi cũng chả "chết" đứa nào, trừ vài đứa tép riu kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc. Một tấm pa nô (dân gian gọi là pa nô chim ỉa) như vậy được thiết kế công phu, hàm ý "sâu sắc", tôi đồ rằng khi nó mới hình thành có ối kẻ cấp trên vỗ tay khen ngợi. Đảm bảo chẳng phải chỉ có bản sỉ nhục độc nhất này dựng ven đường Đinh Tiên Hoàng ngó ra hồ Gươm mà có rất nhiều bản khác được ngạo nghễ khắp nơi, chả biết đã được lặng lẽ thu hồi chưa. Làm gì có chuyện pa nô độc bản. Dẹp tấm pa nô này cũng chả giải quyết được gì khi hằng ngày trên tivi, báo chí, loa tuyên truyền, khẩu hiệu giăng khắp chốn vẫn cứ một mực "kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước", vẫn hát "diệt đế quốc Mỹ, phá tan bè lũ bán nước", "còn giặc Mỹ cọp beo, ấy còn giặc Mỹ cọp beo", "Vì nhân dân ta ra đi, diệt hết lũ đế quốc Mỹ, cờ giải phóng tung bay hùng vĩ"... Hận thù đã ăn vào trong máu rồi, không sửa được. Hôm qua tôi vô tình ngồi cạnh mấy người trẻ, nghe họ nhiếc móc cái cô bị kẹt xe dám nói thật lòng mình, nào là vô ý thức, non kém về chính trị; rồi đọc tút của một anh nhà báo (cùng các đồng nghiệp vào còm) chê cười một anh nhà báo khác cũng "tội" non kém chính trị, thì hiểu rằng khó gỡ tấm pa nô chim ỉa khỏi đầu họ. 50 năm trôi qua, vẫn phải chứng kiến cuộc sống đầy thù hận, xung đột, khác biệt. Đó là nỗi buồn của những người khát khao cuộc sống yên vui thực sự.

24.04.2025

Một MC bị đuổi việc vì than phiền chuyện diễu binh gây kẹt xe

Cảnh Chân Nửa thế kỷ nay, người Việt Nam phải sống trong một thời đại của xu nịnh và dối trá, giả tạo. Bằng giả, kist giả, thuốc giả, sữa giả, bây giờ cảm xúc cũng phải giả. Để chuẩn bị cho đợt diễu binh ngày 30/4, nhiều con đường ở trung tâm Thành Hồ đã cấm xe di chuyển. Theo thông báo của nhà chức trách thì thời gian cấm lưu thông là từ 18-22h (hoặc trễ hơn), vào các ngày 19, 26, 29 và 30/4. Việc này đã gây ra không ít phiền toái cho người dân, nhất là khu trung tâm thường rất sôi động về đêm. Cùng với đó, dĩ nhiên là tình trạng kẹt xe, vốn đã rất khủng khiếp từ đầu năm, sau khi nghị định 168 ban hành. Tiếng nói bức xúc nổi tiếng nhất là của cô Bích Hồng (là MC, biên tập viên của đài SCTV). Tối ngày 18/4 cô này viết trên mạng xã hội Threads một bài ngắn, có nội dung: “Xin đội ơn diễu binh, diễu hành. Nhờ vậy mà thay vì đi 45 phút từ quận 12 về quận 7 thì bây giờ mất một tiếng rưỡi và còn nhích từng chút một ngoài đường. Với tư cách người sinh ra lớn lên ở TPHCM, tôi xin phép không vui, không háo hức, miễn tự hào. Rất phiền”. Nhìn vào câu chữ thì đây chỉ là một trạng thái không vui khi cuộc sống bị ảnh hưởng, một lời than thở bình thường vì một vấn đề xã hội. Người dân hoàn toàn có quyền vui hay không vui, tự hào hay háo hức cũng là tâm trạng của mỗi cá nhân. Cảm xúc cá nhân hay lòng tự hào là thứ không thể ép buộc, rập khuôn, chuyện yêu ghét không phải là một bộ đồng phục mà ai cũng phải mặc giống nhau. Thế nhưng, ngay sau bài viết này thì nữ MC bị dư luận viên CSVN tấn công dữ dội. Họ cho rằng cô này không yêu nước, không biết ơn chiến sĩ hi sinh vì đất nước. Thậm chí rất nhiều bình luận của những người tự nhận là “yêu nước” còn công kích, sát phạt MC này tới mức muốn huỷ hoại cả cuộc đời một con người, chỉ vì nói ra cảm xúc cá nhân. Vài giờ sau đó, đài SCTV đã thông báo chấm dứt toàn bộ hoạt động hợp tác, sử dụng hình ảnh và phát sóng các chương trình có liên quan đến MC Bích Hồng, kể từ ngày 19/4/2025. Lý do đài này đưa ra là vì MC này có “phát ngôn không phù hợp, thiếu chuẩn mực, gây tranh cãi”. Có thể giải thích cho động thái này của SCTV, vì đây là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, không nịnh đảng thì mất nồi cơm. Bình luận về vấn đề này, Facebook Pham Hoang Quan viết: “Đó là cảm xúc bình thường của một con người. Việc viết stt như này thật ra cũng chẳng ảnh hưởng đến ai nhưng người ta lại soi nâng cao quan điểm và buộc thôi việc một người. Chúng ta dạy tụi trẻ về lòng trung thực nhưng chúng ta lại đang sống rất đạo đức giả. Nên nhớ trước một sự vật, sự việc hay sự kiện nào đó sẽ luôn có những cái nhìn khác nhau. Người thích, người không, kẻ chẳng quan tâm…vì đó mới là xã hội”. Có người mỉa mai câu chuyện này rằng “thuốc đắng dã tật, lời thật mất việc”. CSVN đã nhồi sọ và ép tất cả người dân phải “đồng chí hóa – đồng ngôn hóa”, tức là ai cũng phải có cùng một lòng yêu đảng, tôn sùng lãnh đạo, đảng nói gì phải nghe như vậy và phải nói theo đúng như vậy. Năm 2004, cố thủ tướng CSVN Võ Văn Kiệt từng nói “một sự kiện liên quan đến chiến tranh khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn. Đó là một vết thương chung của dân tộc cần được giữ lành thay vì lại tiếp tục làm nó thêm rỉ máu”. Có lẽ ông Kiệt chỉ nói cho người dân nghe vui tai, chứ thật ra, 50 năm nay, có năm nào CSVN không ăn mừng trên vết thương chung kia? Ai không mừng thì… coi trường hợp MC Bích Hồng ở trên là biết hậu quả. Và rồi, nửa thế kỷ nay, người Việt Nam phải sống trong một thời đại của xu nịnh và dối trá, giả tạo. Bằng giả, kist giả, thuốc giả, sữa giả, bây giờ cảm xúc cũng phải giả. Ai cũng phải đeo mặt nạ, mặt nạ yêu nước, mặt nạ hân hoan, mặt nạ thành kính. Ai lỡ tay làm rớt cái mặt nạ đó, để lộ cái bản mặt thật thì y như rằng sẽ bị cả lực lượng tuyên truyền nhào vô “tổng tấn công”… (VNTB)

21.04.2025

CSVN vay Trung Cộng hơn 200 ngàn tỷ đồng xây đường sắt: mở đường rước họa vào thân

Dân Trần Việt Nam sẽ vừa vay vốn của Trung Cộng vừa mời Trung Cộng sang xây dựng tuyến đường sắt, đây không chỉ là bẫy nợ, mà còn là sự thông đồng để “rửa hàng” cho Trung Cộng tuồn vào Mỹ Ngày 15/4 Tô Lâm và Phạm Minh Chính đã dự lễ khởi động cơ chế hợp tác đường sắt Việt Nam – Trung Quốc. Trước đó, ngày 14/4, Trung Cộng và CSVN đã nhất trí tăng cường hợp tác thực chất trên các lĩnh vực, thành lập Ủy ban hợp tác đường sắt giữa hai Chính phủ để thúc đẩy hợp tác đường sắt. Tô Lâm cũng có đề nghị Tập Cận Bình thúc đẩy kết nối hạ tầng giao thông chiến lược, dành những ưu đãi tốt nhất về vốn vay ưu đãi, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, nỗ lực cao nhất trong triển khai để bảo đảm tiến độ dự án tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Điều này có nghĩa là Việt Nam sẽ vừa vay vốn của Trung Cộng vừa mời Trung Cộng sang xây dựng tuyến đường sắt này. Hồi đầu tháng 4, ông Phạm Minh Chính cũng đã yêu cầu Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính làm việc với phía Trung Quốc để đàm phán hiệp định khung để ký hiệp định vay trong tháng 11 ngay sau khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. (2) Và từ ngày 19/2, 455/459 Đại biểu Quốc hội đã bỏ phiếu tán thành, thông qua Nghị quyết Về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Với tổng mức đầu tư 203.231 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành năm 2030. (3) Nhắc lại những diễn biến này để thấy rằng cả hệ thống chính trị, từ Quốc hội, tới Chính phủ và Đảng CSVN đều đã thống nhất, “quyết tâm cao” để vay vốn và mời Trung Cộng xây tuyến đường sắt này. Có hai vấn đề cần nói ở đây, là bẫy nợ và việc “rửa hàng” cho Trung Cộng tuồn vào Mỹ. Người dân Việt Nam có lẽ chưa quên bài học cay đắng từ tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông. Một dự án “hợp tác hữu nghị” nhưng kéo dài gần cả thập kỷ, đội vốn lên gần gấp nhiều lần, chất lượng vận hành bấp bênh, phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ và kỹ sư Trung Quốc. Chưa kể khoản vay khổng lồ kèm theo những điều kiện ngặt nghèo, khiến chúng ta không khác gì con nợ bị siết cổ bằng chính sợi dây mình tự buộc. Hay bài học từ tuyến đường sắt cao tốc Lào – Trung. Công trình được khởi công năm 2016, hoạt động từ tháng 10/2021 với hợp đồng ban đầu trị giá 1,2 tỷ USD, sau đó tăng lên 6 tỷ USD. (4) Lào, một quốc gia nhỏ bé, bị mê hoặc bởi lời hứa phát triển, chấp nhận vay vốn khổng lồ từ Trung Quốc để rồi rơi vào cảnh lỗ nặng, ít khách, không có khả năng trả nợ, và cuối cùng phải chấp nhận bàn giao những phần tài sản công để trừ nợ. Và Lào không phải là ngoại lệ. Hàng chục quốc gia khác, từ châu Phi tới Nam Á, đang dở khóc dở cười vì những “dự án hợp tác” với Trung Quốc – một mô hình đầu tư chỉ thấy lợi cho bên “cho vay”. Vậy tại sao Việt Nam, một quốc gia đã có đầy đủ bài học từ quá khứ vẫn tiếp tục đặt cược vào một dự án không rõ hiệu quả, và lại đi vay nợ từ chính quốc gia đang vướng vào hàng loạt tranh cãi về “bẫy nợ” khắp toàn cầu? Hãy nhìn vào thực tế, tuyến đường sắt này về bản chất là con đường huyết mạch giúp Trung Quốc đưa hàng hóa từ vùng Tây Nam ra cảng Hải Phòng, rồi xuất khẩu đi khắp thế giới. Đây không phải là chiến lược hạ tầng của Việt Nam, mà là một phần trong chiến lược xuất khẩu toàn cầu của Trung Quốc. Vấn đề là, từ Lào Cai, Việt Nam có gì để xuất khẩu ngược trở lại? Bao nhiêu phần trăm hàng hóa sẽ là hàng Việt Nam? Hay tuyến đường này chỉ là một “ống dẫn” hàng Trung Quốc đi xuyên qua Việt Nam để lách luật rồi tuồn qua Mỹ và phương Tây? CSVN thì lập luận rằng đây là cơ hội để cải thiện hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Tây Bắc. Nhưng phải hiểu rằng phát triển kinh tế không thể chỉ dựa vào việc đào đường, xây đường sắt để vận chuyển hàng hóa… cho nước khác. Đặc biệt là trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt nguy cơ phải chịu mức thuế suất khủng khiếp lên đến 46% khi xuất hàng sang Mỹ. Nghĩa là, hàng Việt đang bị siết chặt vì nghi ngờ có sự gian lận thương mại, có dấu hiệu thay đổi xuất xứ từ Trung Quốc. Đang bị áp lực tăng thuế, mà còn ráng xây thêm tuyến đường sắt để làm công cụ giúp hàng hóa Trung Quốc “hóa kiếp” thành hàng Việt, rồi từ cảng Hải Phòng đi khắp thế giới dưới cái mác “Made in Vietnam”. Vậy chắc chắn Việt Nam không chỉ gánh thêm món nợ khổng lồ, mà còn bị tổn hại nghiêm trọng về uy tín thương mại quốc tế, nguy cơ bị trừng phạt thêm từ các thị trường lớn như Mỹ, EU là rất rõ ràng. Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, nếu nhìn từ góc độ kinh tế quốc gia, không phải là một nhu cầu cấp thiết vào lúc này. Thứ Việt Nam đang cần không phải là con đường để vận chuyển hàng Trung Quốc, mà là hệ sinh thái công nghiệp, công nghệ, đổi mới sáng tạo, và chính sách bảo vệ hàng Việt. Chúng ta cần đầu tư vào con người, vào công nghệ, vào giáo dục, chứ không phải là cắm đầu ký vay thêm nợ, để rồi 5 năm sau lại kêu lỗ, kêu vướng mắc công nghệ, và lệ thuộc toàn diện vào nhà thầu ngoại quốc. Phải nhớ rằng bất kỳ sự hợp tác nào với Trung Quốc trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng đều cần có cái đầu lạnh và tinh thần cảnh giác cao độ. Trung Quốc chưa bao giờ cho không ai thứ gì. Những dự án “hợp tác” về bản chất là những công cụ để mở rộng ảnh hưởng địa chính trị, để kiểm soát hạ tầng và buộc các nước phải phục tùng bằng gánh nặng nợ nần. Không ai phản đối phát triển hạ tầng. Nhưng phát triển phải dựa trên lợi ích quốc gia, dựa vào nhu cầu thực tế và khả năng nội lực. Đừng nhân danh “hợp tác”, “hữu nghị” để che đậy một thương vụ đầy rủi ro, mà hệ quả có thể kéo dài cả thế hệ sau. Việt Nam không thể và không cần phải trở thành “cửa ngõ” cho hàng hóa Trung Quốc đội lốt xuất xứ, để rồi rước lấy rủi ro chính trị, thương mại và nợ nần triền miên. Bài học từ Lào, từ Sri Lanka, từ Kenya, và chính từ Cát Linh – Hà Đông… vẫn còn nóng hổi. ___________________ Tham khảo: (1) https://laodong.vn/thoi-su/viet-nam-trung-quoc-khoi-dong-co-che-hop-tac-duong-sat-1491716.ldo (2) https://thanhnien.vn/se-ky-hiep-dinh-vay-von-trung-quoc-lam-duong-sat-lao-cai-ha-noi-hai-phong-18525040518380141.htm (3) https://vtv.vn/kinh-te/chot-dau-tu-hon-83-ty-usd-lam-duong-sat-ket-noi-voi-trung-quoc-20250219091242939.htm (4) https://vietnamnet.vn/trai-nghiem-tau-duong-sat-toc-do-cao-6-ty-usd-xuyen-bien-gioi-o-lao-2146284.html (VNTB)

21.04.2025

Tuyên bố chung Việt – Trung 2025: Cái bắt tay ý thức hệ và vòng kim cô chiến lược

Đinh Hoàng Thắng Chuyến thăm Việt Nam lần thứ tư của ông Tập Cận Bình và bản Tuyên bố chung ngày 15/4/2025 không chỉ là sự kiện ngoại giao thường niên mà là bước đi chủ động của Bắc Kinh nhằm định hình lại “trật tự gần biên” trong bối cảnh Việt Nam đang dần nghiêng về phương Tây. Ẩn sau ngôn ngữ hữu hảo và hợp tác toàn diện là một thông điệp chiến lược: Trung Quốc muốn đưa Việt Nam trở lại quỹ đạo ý thức hệ và từng bước bó hẹp không gian cải cách độc lập của Hà Nội. 1.⁠ ⁠Củng cố “mỏ neo ý thức hệ” trong một thời khắc nhạy cảm Tuyên bố chung 2025 lặp lại điệp khúc “vừa là đồng chí, vừa là anh em” như một sự nhấn mạnh có chủ đích. Dưới lớp vỏ ngôn từ hữu nghị, đó là sự tái khẳng định mối ràng buộc ý thức hệ mà Bắc Kinh muốn duy trì – nếu không nói là gia cố – trong thời điểm Việt Nam có những tín hiệu nghiêng về Washington. Trung Quốc hiểu rõ: Khi Hà Nội đang tìm cách nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược với Mỹ, cần một thứ “vòng kim cô tư tưởng” để giữ chân người bạn láng giềng “không được quên lời thề ban đầu”. Việc khơi lại “tình đồng chí”, “mối tình thắm thiết”, “tài sản quý báu” không đơn thuần là hoài niệm lịch sử. Đó là cách Bắc Kinh dựng lại một khung tham chiếu tinh thần – nơi Trung Quốc mặc nhiên giữ vai trò “người anh lớn”, còn Việt Nam bị trói chặt trong không gian tâm lý chính trị đầy mặc cảm và ràng buộc. 2.⁠ ⁠Tuyên huấn hóa bang giao: Mô hình hóa một Việt Nam “đặc sắc Trung Hoa” Lần đầu tiên trong một Tuyên bố chung, cụm từ “Tư tưởng Tập Cận Bình” được nhấn mạnh như một điểm hội tụ về lý luận giữa hai đảng. Đây không còn là quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia độc lập, mà là nỗ lực “đồng bộ hóa” nhận thức thể chế, từng bước mô hình hóa Việt Nam như một bản sao mang “đặc sắc Trung Quốc”. Việc ca ngợi “con đường xã hội chủ nghĩa”, “hiện đại hóa đặc sắc” và “Cộng đồng chung tương lai” không chỉ mang tính tuyên truyền. Đó là chiến lược thể chế hóa ảnh hưởng – một dạng kiến tạo trật tự song phương dựa trên tương đồng ý thức hệ, nơi Bắc Kinh đóng vai trò thiết kế mô hình, còn Việt Nam đứng trước lựa chọn: hoặc nhập cuộc, hoặc bị cô lập trong chính môi trường tư tưởng mà mình từng lựa chọn. 3.⁠ ⁠Thế lưỡng nan chiến lược: Đối tác toàn diện hay con tốt ý thức hệ? Tuyên bố chung 2025 cảnh báo gián tiếp về “các liên minh bá quyền và chủ nghĩa đơn phương”, rõ ràng nhằm vào sự xích lại giữa Việt Nam và Mỹ. Hà Nội đang được Washington xem là đối tác trọng yếu trong các sáng kiến chuỗi cung ứng, công nghệ cao, và chuyển đổi xanh. Trong khi đó, Bắc Kinh muốn giữ Việt Nam trong “vùng xám” – vừa không đủ thoát ly, vừa không thể hội nhập toàn diện với phương Tây. Với hơn 45 văn kiện vừa ký kết – bao gồm hạ tầng, logistics, đường sắt, năng lượng, kinh tế số – Trung Quốc đang dựng lại mạng lưới phụ thuộc chiến lược, biến các hợp đồng đầu tư thành công cụ trói buộc chính sách. Mỗi bước đi về phía Mỹ đều phải trả giá bằng những “tái cam kết” với Bắc Kinh. Không khéo, Việt Nam sẽ rơi vào thế giằng co giữa “khát vọng hiện đại hóa” và “nỗi sợ bị trừng phạt chính trị”. 4.⁠ ⁠Biển Đông: Hòa bình giả tạo và cái giá của sự im lặng Dù Biển Đông vẫn là điểm nóng, bản Tuyên bố lại chọn lối diễn đạt đầy tính xoa dịu: “Kiểm soát bất đồng”, “tăng cường lòng tin”, “thúc đẩy hợp tác trên biển”… Điều đáng lo ngại là sự vắng mặt hoàn toàn của các nguyên tắc pháp lý quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982 – nền tảng duy nhất mà Việt Nam có thể dựa vào để bảo vệ chủ quyền. Việc gạt bỏ UNCLOS khỏi tuyên bố song phương là tín hiệu đáng báo động: Trung Quốc đang từng bước đẩy tranh chấp khỏi khuôn khổ luật pháp, chuyển sang xử lý bằng quan hệ “đồng chí” thay vì đối tác quốc tế. Trong khi Trung Quốc không ngừng tôn tạo, tuần tra và gây sức ép với ngư dân Việt Nam, thì sự im lặng có chủ ý của Tuyên bố khiến dư luận đặt câu hỏi: Phải chăng có một “đồng thuận ngầm” nhằm không làm căng thẳng vấn đề Biển Đông? Nếu đúng vậy, thì không gian chính trị để bảo vệ chủ quyền sẽ bị xói mòn ngay từ chính lời nói dối lịch sự. 5.⁠ ⁠Giao lưu nhân dân: Quyền lực mềm hay chiến dịch thẩm thấu tư tưởng? Lần đầu tiên, giao lưu địa phương, giáo dục, và thanh niên được đẩy lên hàng đầu trong chương trình nghị sự song phương. Các sáng kiến như “Liên hoan hữu nghị”, “Năm giao lưu nhân văn”, “Hành trình hữu nghị”, “phối hợp tuyên truyền”… cho thấy Trung Quốc đang triển khai một chiến dịch ảnh hưởng kéo dài, đi từ trung ương đến từng trường học, từng tổ chức dân sự. Với hàng ngàn suất học bổng, các chương trình “hợp tác giáo trình”, và nội dung truyền thông được “phối hợp định hướng”, ranh giới giữa giao lưu và tuyên truyền ngày càng mờ nhạt. Trong kỷ nguyên TikTok và Weibo, ảnh hưởng văn hóa không đến từ báo chí chính thống, mà thẩm thấu qua lối sống, tâm lý đám đông và các nền tảng mạng xã hội. Nếu Việt Nam không có chiến lược chủ động “lập hàng rào mềm”, nguy cơ đánh mất thế hệ trẻ – ngay trong lòng đất nước – là hoàn toàn có thật. Thay lời kết: Chiếc gọng kìm tư tưởng trong vỏ bọc hợp tác chiến lược Tuyên bố chung 2025 không phải là sự kiện đột phá về hình thức, nhưng lại là dấu mốc đáng lo ngại trong tiến trình “ý thức hệ hóa” quan hệ Việt – Trung. So với ba bản tuyên bố trước (2011, 2015, 2023), lần này chứng kiến sự chuyển hóa ngôn ngữ ngoại giao sang cơ chế kiểm soát chiến lược, với tâm điểm là thể chế và tư tưởng. Lần đầu tiên, khái niệm “Cộng đồng chung vận mệnh” được cụ thể hóa bằng một chuỗi cam kết, mở rộng từ kinh tế đến an ninh, từ lý luận đến nhân dân. Một không gian “liên kết chiến lược” đang được dựng nên, trong đó Việt Nam đứng trước ngã ba đường: Hoặc là thoát ly để định hình tương lai thể chế độc lập, hoặc là từng bước bị hút vào quỹ đạo một Trung Quốc đang tự tin xuất khẩu mô hình, xuất khẩu tư tưởng và xuất khẩu cả “tình đồng chí” như một thứ quyền lực mềm trá hình./.

17.04.2025

Thông cáo báo chí của Hội Bảo Vệ Người Lao Động VN

(Vietnam Worker Defenders) Vào ngày 14/04/2025, ông Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc (TQ) kiêm Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản TQ sẽ viếng thăm Việt Nam. Chuyến viêng thăm lần này không được chuẩn bị lâu trước và nằm trong bối cảnh cuộc chiến tranh thương mại gay gắt giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Việt Nam đã bị Hoa Kỳ áp thuế nặng nề 46% cùng một số quốc gia khác như Lào (48%), Cambodia (49%), Miên Điện (44%), Madagascar (47%), vì bị Hoa Kỳ tố cáo là nơi trung chuyển hàng hóa TQ để xuất cảng vào Hoa Kỳ với nhãn “Made In Vietnam”. Việt Nam và các quốc gia này cũng tham gia vào sáng kiến “Vành Đại-Con Đường“ (Belt Road Initiative) do Trung Quốc đề xướng, với hệ quả do việc vay mượn tiền TQ để xây dựng hạ tầng cơ sở quá lớn và không trả nổi, do đó phải cho TQ thuê hay nhượng cho TQ điều hành những vị trí chiến lược như hải cảng, trung tâm kỹ nghệ, tuyến đường xe lửa… Tại Việt nam, ngoài 3 đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, nhiều hãng xưởng TQ đã đầu tư vào Việt Nam nhằm biến VN thành một mắt xích quan trọng tại Đông Nam Á trong chuỗi cung ứng và trạm trung chuyển hàng hóa TQ. Với sự lệ thuộc hầu như toàn diện của Việt Nam đối với TQ về chính trị, kinh tế, VWD cảnh giác về việc TQ sẽ gia tăng áp lực lên VN : - nhằm cho người và hàng hóa Trung Quốc tràn vào VN để dựng lên các khu vực tự trị về kinh tế (đặc khu), bóc lột sức lao động của công nhân VN, nhằm vượt qua hàng rào thuế quan của Hoa Kỳ - cho phép các nhà thầu TQ xây cất hạ tầng cơ sở không tuân thủ các chuẩn mực quốc tế về xây dựng công trình, an toàn lao động, độ bền, vững chắc, cũng như bảo vệ môi trường - tận dụng Việt Nam để khai thác các loại đất hiếm, vốn đòi hỏi nhiều quy trình thanh lọc phức tạp có khả năng gây nhiều tác hại đến môi trường, sức khỏe và an toàn lao động VWD kêu gọi nhà cầm quyền VN hãy: - chấm dứt việc giúp Trung Quốc xuất hàng TQ mang nhãn “made In Vietnam” sang Hoa Kỳ, phòng ngừa bị Hoa Kỳ áp thuế cao cả hàng Việt Nam, cho rằng Việt Nam gian lận thương mại. - bãi bỏ ưu tiên cho nhà thầu TQ đối với các công trình hạ tầng cơ sở quan trọng về tuyến đường xa lộ, điện lực, phi trường, hải cảng, cho phép các hãng Tây Phương (trong đó có Hoa Kỳ) tham gia đấu thầu, - tôn trọng các chuẩn mức quốc tế của Tổ Chức Lao Động Quốc Tế về quyền thành lập công đoàn độc lập, quyền thương lượng tập thể, nhằm bảo vệ quyền lợi thiết thực của người lao động về lương bổng, ngày nghỉ, giờ phụ trội, tôn trọng nhân phẩm… Trong tình trạng kinh tế, chính trị thế giới bất ổn, tác động xấu đến Việt Nam như hiện nay, VWD khuyến cáo nhà cầm quyền Việt Nam có các chính sách đối nội và đối ngoại hữu hiệu nhằm bảo vệ công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động. California ngày 12/04/2025 Hội Bảo Vệ Người Lao Động Việt Nam

14.04.2025

Trump áp thuế 46% lên hàng Việt: Lời cảnh tỉnh hay cơ hội để thức giấc?

Dương Đức Tú

Trump áp thuế 46% lên hàng Việt từ 9/4/2025 khiến mạng xã hội dậy sóng. Doanh nghiệp hoang mang, người lao động thấp thỏm. Liệu đây là thách thức hay cơ hội để Việt Nam thay đổi? Câu trả lời nằm ở chính chúng ta.

Cơn sóng dữ từ mạng xã hội và câu hỏi lớn

Mạng xã hội Việt Nam mấy ngày nay như "chảo lửa" khi tin tức Tổng thống Donald Trump công bố mức thuế nhập khẩu 46% áp lên 90% hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ, có hiệu lực từ ngày 9/4/2025, được lan truyền chóng mặt. Từ ngày 2/4/2025, khi chính sách này được công bố, các hội nhóm kinh tế, trang cá nhân tràn ngập lo lắng: "Doanh nghiệp sẽ ra sao?", "Người lao động có mất việc không?"... Cổ phiếu lao dốc, doanh nghiệp hoang mang, không khí như trước một cơn bão lớn.

Nhưng liệu đây có thực sự là "ngày tận thế" của kinh tế Việt Nam? Hay là một bước ngoặt để nhìn lại chính mình? Trump không phải người cầm lưỡi hái định mệnh. Tương lai nằm trong tay những người đang sống và làm việc trên đất nước này. Hãy cùng mổ xẻ câu chuyện, không chỉ để "dậy sóng" theo cảm xúc, mà để hiểu rõ hơn và tìm lối đi giữa cơn sóng dữ.

Thuế 46% – Không phải cơn bão ngẫu nhiên

Đừng vội nghĩ Trump vung tay quá trán. Mức thuế 46% không phải con số ngẫu nhiên. Nó đến từ một cách tính cụ thể mà Mỹ áp dụng, gọi là "thuế đối ứng". Công thức đơn giản thế này: lấy thâm hụt thương mại giữa hai nước (số tiền Mỹ mua từ Việt Nam trừ đi số tiền Việt Nam mua từ Mỹ), chia cho tổng giá trị hàng Việt Nam xuất sang Mỹ, rồi lấy một nửa kết quả đó. Năm 2024, Việt Nam xuất sang Mỹ 136,6 tỷ USD, nhưng chỉ nhập về 13,1 tỷ USD. Thâm hụt là 123,5 tỷ USD, chiếm 90% giá trị xuất khẩu. Chia đôi, ra mức thuế 46%. Nghe lạnh lùng, nhưng rất logic.

Vậy chiến lược của Trump là gì? Dùng áp lực để buộc các nước nhượng bộ, tái định hình thương mại toàn cầu theo hướng "America First". Việt Nam, với thặng dư thương mại lớn và vai trò trung gian trong chuỗi cung ứng (nhiều hàng Trung Quốc "mượn đường" để né thuế Mỹ), trở thành mục tiêu không thể tránh. Nhưng vấn đề không chỉ nằm ở Trump. Hàng chục năm qua, Việt Nam đã quen dựa vào xuất khẩu giá rẻ mà không chuẩn bị cho ngày bị "rút ghế". Đây là cái giá phải trả.

Vì sao "trúng đòn nặng"?

Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm gần 30% tổng kim ngạch của Việt Nam. Dệt may, da giày, điện tử, đồ gỗ – những ngành chủ lực – phụ thuộc nặng nề vào Mỹ. Nhưng trong khi xuất sang Mỹ hơn 136 tỷ USD mỗi năm, hàng Mỹ nhập về chỉ hơn 13 tỷ USD. Sự mất cân bằng này là "tử huyệt" mà Trump nhắm trúng.

Chưa hết, mô hình kinh tế hiện tại bộc lộ nhiều lỗ hổng: tăng trưởng dựa trên lao động giá rẻ, "lắp ráp thuê" cho các tập đoàn lớn, và thiếu minh bạch về nguồn gốc hàng hóa. Sức lao động bị bán rẻ, tài nguyên bị khai thác, nhưng nền tảng tự chủ lại không được xây dựng. Khi Mỹ "rút phích", cả hệ thống rung chuyển. Cư dân mạng đang hoảng loạn, nhưng đây là hồi chuông để nhìn lại: không thể mãi im lặng mà làm giàu.

Hệ quả: Nguy và cơ đan xen

Hậu quả thì rõ ràng. Với thuế 46%, giá hàng Việt Nam tại Mỹ tăng vọt, khó cạnh tranh với Ấn Độ (thuế 26%), Thái Lan (37%), hay Mexico (không chịu thuế lần này). Doanh nghiệp có thể mất đơn hàng, người lao động mất việc, GDP năm 2025 có nguy cơ giảm từ 7-8% xuống 5-6,5%. Người tiêu dùng Mỹ cũng chịu thiệt – giá giày dép, quần áo tăng cao – nhưng Trump chấp nhận để bảo vệ sản xuất nội địa.

Nhưng đừng chỉ thấy bóng tối. Đây cũng là cơ hội để thoát khỏi vòng luẩn quẩn "làm thuê xuất khẩu". Thế giới đang thay đổi, với các dòng thương mại mới dựa trên "bền vững, minh bạch, linh hoạt" thay vì "rẻ và nhiều". Ai nắm bắt được sẽ vươn lên. Đây là "cú hích" để nghĩ khác, làm khác.

Mỹ dưới thời Trump: Được gì, mất gì?

Trump muốn bảo vệ việc làm nội địa, giảm thâm hụt thương mại, ép các nước mua nhiều hàng Mỹ hơn. Ngắn hạn, các nhà máy Mỹ có thể mọc lên, công nhân có việc. Nhưng về lâu dài, chính sách này giống một ván cờ mạo hiểm. Mỹ từng lớn mạnh nhờ cởi mở, hợp tác toàn cầu. Giờ đây, dựng "bức tường thuế" có thể khiến Mỹ bị cô lập. Nếu các nước như Việt Nam, Trung Quốc, EU tự giao dịch với nhau, Mỹ sẽ mất dần vị thế. Một siêu cường "ngoài lề" – điều khó tưởng tượng, nhưng không phải không thể.

Điện đàm của tổng bí thư Tô Lâm - Trump: Ánh sáng cuối đường hầm?

Ngày 4/4/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã điện đàm với Tổng thống Trump – một động thái nhanh chóng và đáng chú ý. Trong cuộc gọi, Việt Nam cam kết đưa thuế nhập khẩu hàng Mỹ về 0%, đề nghị Mỹ làm điều tương tự với hàng Việt Nam. Đồng thời, Việt Nam sẵn sàng mua thêm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG – khí hóa lỏng từ Mỹ, dùng cho năng lượng), nông sản, công nghệ cao, và tạo điều kiện cho doanh nghiệp Mỹ đầu tư.

Trump phản hồi tích cực, đăng trên Truth Social rằng ông "rất hài lòng" và mong sớm gặp ông Tô Lâm. Đây là tín hiệu hy vọng: Mỹ không đóng sập cửa đàm phán. Nhưng Trump là người thương lượng cứng rắn. Ông có thể đòi hỏi cam kết cụ thể, như Trung Quốc từng phải mua 200 tỷ USD hàng Mỹ năm 2020. Việt Nam cần khéo léo, không vội nhượng bộ.

Lối đi nào giữa cơn bão?

Ngắn hạn, đàm phán là cách sống sót. Chính phủ đã đề nghị hoãn áp thuế 1-3 tháng, tăng nhập khẩu hàng Mỹ – như khí tự nhiên hóa lỏng (đã giảm thuế từ 5% xuống 2%) hay gỗ (từ 5% xuống 0%). Doanh nghiệp được khuyến khích giữ giá bán, chờ kết quả. Đây là cách "xoa dịu" Trump tạm thời.

Dài hạn, phải thay đổi từ gốc. Thoát khỏi "làm thuê giá rẻ" bằng cách đầu tư công nghệ, minh bạch chuỗi cung ứng, bảo vệ quyền lao động. Đa dạng hóa thị trường – EU, Nhật Bản, Ấn Độ – qua các hiệp định như EVFTA, CPTPP là chìa khóa. Không thể mãi dựa vào một "cái phao" – khi phao thủng, phải biết bơi.
Trump không quyết định tương lai Việt Nam. Tương lai nằm trong tay những người dám nghĩ, dám làm. Đây là lúc làm chủ cuộc chơi, không phải chờ ai "nguôi giận".

Thức giấc hay ngủ quên?

Thuế 46% là "cú đấm" đau, nhưng không phải "đòn knock-out". Nó phơi bày những điểm yếu: lệ thuộc, im lặng, thiếu tự chủ. Nhưng nó cũng mở ra cánh cửa để thay đổi, từ "làm thuê" sang tự tin, minh bạch, sáng tạo.

Chúng ta đừng chỉ "dậy sóng" bằng nỗi sợ. Hãy cùng nhìn sâu hơn: Đây là bước ngoặt để khẳng định vị thế. Lựa chọn là của mỗi người – than thở hay hành động? Lịch sử luôn thay đổi, và đây có thể là "tia lửa" cho một Việt Nam mới – nếu dám nắm lấy. Trump chỉ rung chuông, tiếng chuông vang xa thế nào là do chính chúng ta./.

Dương Đức Tú

10.04.2025